Phóng viên (PV): Được biết Top 10 Awards là sự phát triển của giải thưởng “10 công trình nhà đẹp” (Top 10 Houses Awards) khởi xướng từ năm 2018. Ông có thể cho biết giải thưởng lần này có gì mới?
TS, KTS Phan Đăng Sơn: Top 10 Awards là giải thưởng kiến trúc-nội thất thường niên được bảo trợ bởi Hội KTS Việt Nam và tổ chức bởi Công ty Cổ phần Thiết kế và Truyền thông Kiến Việt. Ban tổ chức đã quyết định mở rộng quy mô giải thưởng với tên gọi Top 10 Awards, trao thưởng ở hai hạng mục thiết kế nhà ở và nội thất. Cuộc thi nhằm tìm kiếm xu hướng kiến trúc nhà ở đương đại và những đại diện tiêu biểu trong ngành nội thất tại Việt Nam thông qua việc lựa chọn 10 thiết kế tiêu biểu ở mỗi hạng mục.
Qua 3 lần tổ chức Top 10 Houses Awards đều thu hút giới KTS, các nhà đầu tư có nhu cầu tạo ra những ngôi nhà đẹp. Tuy nhiên, từ nhu cầu xã hội đòi hỏi nhà ở phải gắn kết bên trong với bên ngoài. Ban tổ chức quyết định có thêm hạng mục giải thưởng nội thất bởi hiện nay nội thất rất được coi trọng, dày công đầu tư kinh phí. Đáp ứng nhu cầu ngày càng cao về nội thất của chủ đầu tư, đòi hỏi KTS phải có những phương án thiết kế nội thất bài bản, sáng tạo. Việc mở rộng quy mô, cơ cấu đã nâng tầm giải thưởng, trở thành nơi hội tụ, thể hiện sức sáng tạo của giới KTS, góp phần để ngành kiến trúc là ngành công nghiệp văn hóa như chủ trương của Đảng, Nhà nước.
    |
 |
| Tam Đảo Villa đoạt giải hạng mục nhà ở Top 10 Awards 2021. Ảnh: TRIỆU CHIẾN. |
PV: Việc nâng tầm giải thưởng đã có tác động như thế nào đối với giới KTS cũng như chủ đầu tư, thưa ông?
TS, KTS Phan Đăng Sơn: Việc tổ chức các cuộc thi, giải thưởng như Top 10 Awards là để chủ đầu tư có thể tìm thấy những phương án thiết kế thích hợp cho nhu cầu của mình. Dù mới tổ chức song Top 10 Awards đã trở thành giải thưởng uy tín, được lựa chọn rất kỹ lưỡng, công tâm của những người có chuyên môn hàng đầu về kiến trúc. Từ đó, chủ đầu tư có thể yên tâm về sự tiện nghi, tính thẩm mỹ, độ an toàn... trong thiết kế. Qua các lần trao giải cũng chứng minh năng lực, sự ổn định thiết kế của các KTS đoạt giải. Có thể thấy bên cạnh tài năng, họ đều rất cẩn trọng, ít khi rơi vào chủ quan hay bảo thủ, nắm bắt được xu thế và biết ứng dụng thành tựu mới trong khoa học công nghệ... cho nên thiết kế về sau bao giờ cũng mới mẻ, chất lượng, hiệu quả hơn. Với những KTS chưa đoạt giải, tham gia Top 10 Awards là dịp tốt để giao lưu, học tập, từ đó có thể làm bừng sáng lên những sáng tạo mới để có tác phẩm ngày càng đặc sắc.
Phần thưởng của Top 10 Awards cũng như các giải thưởng kiến trúc không đáng kể nhưng quan trọng nhất là vinh quang nghề nghiệp, tạo dựng thương hiệu trong ngành kiến trúc. Giải thưởng thực sự gắn kết KTS và chủ đầu tư, có sức lan tỏa, tác động tích cực để xã hội quan tâm đến vấn đề thiết kế nhà ở một cách đúng mức.
PV: Những tiêu chí nào trong thiết kế nhà ở và nội thất hiện nay được ban giám khảo đánh giá cao?
TS, KTS Phan Đăng Sơn: Trong quá trình chấm giải, ban giám khảo đánh giá cao những tiêu chí chung, mang tính cơ bản của một ngôi nhà. Trước hết, các thiết kế phải khiến người sử dụng cảm thấy phù hợp, đạt được công năng của thiết kế. Tiếp theo là giá trị thẩm mỹ, có sự sáng tạo nổi bật. Ngoài ra, còn có các tiêu chí như: Phù hợp với môi trường, khí hậu ở Việt Nam, nhất là trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng khó lường; thể hiện tính tiên phong trong áp dụng công nghệ và vật liệu mới; mang bản sắc vùng miền hài hòa, không khiên cưỡng; an toàn sức khỏe cho người sử dụng; định hướng, dẫn dắt xu thế kiến trúc không phải trong giới chuyên môn hẹp mà có sức lan tỏa, giải quyết vấn đề xã hội về nhà ở của người dân (chi phí không cao, nhà ở vùng sâu, vùng xa, nhà ở cho người yếu thế đủ tiện nghi sống).
Về nội thất sẽ nhấn mạnh hơn các tiêu chí: An toàn về sức khỏe từ vật liệu sử dụng; người sử dụng thấy tiện ích mà không dư thừa. Đặc biệt là các thiết kế được đánh giá cao về nội thất phải thân thiện với môi trường, có “không gian xanh”. Chú trọng yếu tố mở trong thiết kế, không phải là một ngôi nhà kín bưng, sử dụng hệ thống điều hòa cưỡng bức mà phải thông gió, có ánh sáng tự nhiên...
PV: Là năm đầu tiên hạng mục thiết kế nội thất được vinh danh, vậy qua giải thưởng này, xu hướng thiết kế nội thất nào đang là chủ đạo?
TS, KTS Phan Đăng Sơn: Thiết kế nội thất thân thiện với môi trường, tối giản là xu hướng đang được các KTS theo đuổi. Không ít thiết kế nội thất hiện nay rơi vào sự rườm rà, có thể gây ấn tượng choáng ngợp, hoành tráng, rực rỡ ban đầu nhưng sử dụng lâu dài mới thấy lãng phí và sự tiện nghi lại giảm dần. Và sau đó phải tiến hành nâng cấp, cải tạo, bảo dưỡng rất tốn kém.
Đối với các phương án thiết kế nội thất tham gia giải thưởng lần này không được xa hoa, phải phù hợp với vùng miền, phong tục tập quán của người dân sống trong ngôi nhà... Ví dụ, khí hậu miền núi phía Bắc cần chú ý thiết kế “vừa mở vừa kín”. Vào mùa đông phải kín và cách được nhiệt, mùa hè đón gió và ánh sáng để tạo môi sinh tốt, bảo đảm sức khỏe và tiện nghi. Với nhà ở miền Nam quanh năm lộng gió, tính hội tụ cộng đồng cao, cần tạo dựng không gian giao lưu, kết nối cộng đồng. Song, vào những thời điểm không giao lưu, tụ tập thì không gian phải được tính toán để trở thành nơi sản xuất nghề thủ công hoặc các chức năng khác theo nhu cầu của người sử dụng.
PV: Một số ý kiến từ giới truyền thông cho rằng, việc quảng bá thương hiệu Top 10 Awards chưa xứng tầm. Ông nhận định về ý kiến này như thế nào?
TS, KTS Phan Đăng Sơn: Vấn đề truyền thông Top 10 Awards hiện nay cũng như Top 10 Houses Awards trước đây, Hội KTS Việt Nam đánh giá là thực hiện chưa tốt. Giải thưởng được phát động, lan tỏa trong giới KTS rất tích cực, qua các lần tổ chức, số lượng tác phẩm gửi về dự thi năm sau cao hơn năm trước. Tuy nhiên, điều chúng tôi mong muốn là không chỉ giới KTS quan tâm mà phải hướng đến chủ đầu tư nói riêng và người dân nói chung biết đến Top 10 Awards.
Thời gian tới, Hội KTS Việt Nam sẽ chỉ đạo tập hợp các thiết kế mẫu nhà đoạt giải, có hình thức lưu trữ phù hợp nhằm quảng bá đến nhân dân một cách rộng rãi. Chúng tôi chủ trương sẽ phân loại cụ thể các mẫu nhà theo chủ đề như: Thích ứng với vùng miền, phù hợp với diện tích, không gian... Qua đó, người dân có thể tiếp cận, tham khảo lựa chọn những thiết kế phù hợp, trao đổi với KTS để từ đó điều chỉnh, đưa ra phương án thiết kế ưng ý nhất. Top 10 Awards càng được nhiều người dân quan tâm, cũng là dịp khẳng định Hội KTS Việt Nam đã thực hiện tốt tôn chỉ, mục đích của một hội chính trị, xã hội, nghề nghiệp, luôn lấy con người làm trung tâm trong hoạt động, luôn nỗ lực để kiến trúc Việt Nam có bản sắc, khoa học, hiện đại, chủ động hội nhập.
PV: Trân trọng cảm ơn ông!
TRẦN HOÀNG HOÀNG (thực hiện)