“Đập cánh” giữa làng điện ảnh

QĐND - Với bộ phim “Đập cánh giữa không trung”, nữ đạo diễn trẻ Nguyễn Hoàng Điệp đã trở thành một “hiện tượng” trong làng điện ảnh nước nhà năm vừa qua. Ngoài giải thưởng của Ban giám khảo tại Liên hoan phim (LPH) Quốc tế Hà Nội lần thứ ba, Nguyễn Hoàng Điệp cùng bộ phim đã “bay” đi gần 20 LHP quốc tế, để rồi ở đó, điện ảnh Việt Nam ít nhiều được bạn bè biết đến. Nữ đạo diễn trẻ vừa có cuộc trò chuyện cởi mở với phóng viên Báo Quân đội nhân dân.

Đạo diễn trẻ Nguyễn Hoàng Điệp.

Phóng viên (PV): Ở phòng chiếu Trung tâm chiếu phim Quốc gia hôm công chiếu “Đập cánh giữa không trung” buổi đầu tiên, khi thấy khán giả đã phải “chen chân" vào rạp để xem, Điệp đã thấy tín hiệu vui cho “đập cánh”?

Đạo diễn Nguyễn Hoàng Điệp: Hôm đó là buổi ra mắt đầu tiên của “Đập cánh giữa không trung” với khán giả nước nhà, thấy mọi người vào rạp đứng, ngồi kín cả lối đi, tôi rất mừng. Tôi đã nói, khán giả nào vào được rạp chiếu hôm đó để xem “Đập cánh giữa không trung” là một điều may mắn. Điều may mắn ở đây cả về phía khán giả và cả cho những người làm phim như chúng tôi. Như thế cũng có nghĩa phim của tôi đã được mọi người để ý, đón xem.

PV: Khi “Đập cánh giữa không trung” bay đi khắp các liên hoan và được xướng tên ở nhiều giải thưởng, Điệp có lo phim sẽ theo vết của những bộ phim Việt Nam trước đó-đoạt giải rồi lại cất vào kho?

Đạo diễn Nguyễn Hoàng Điệp: Vấn đề phát hành phim ở Việt Nam thực ra đang gặp rất nhiều khó khăn. Ngay ở LHP Quốc tế Hà Nội vừa diễn ra hồi cuối năm, tôi chưa nhận được bất kỳ lời mời phát hành nào cho “Đập cánh giữa không trung” tại Việt Nam. Phát hành những bộ phim đoạt giải ở nước ngoài đôi khi cũng không thuận lợi, tôi lấy ví dụ những phim giành giải Cành cọ vàng của Cannes, phim giàu tính nghệ thuật, quốc tế xếp hạng A nhưng rất khó bán và hiếm khi có doanh thu khổng lồ. Chúng tôi làm phim, nhiều khi hiểu, phim đem lại doanh thu phòng vé khổng lồ lại là phim khác. Nhưng dù sao đi nữa, khán giả thế giới vẫn tôn vinh những nhà làm phim nghệ thuật, họ bảo vệ những “tiếng nói” riêng của người làm phim.

Cá nhân tôi muốn phim của mình được ra rạp, được doanh thu chứ không muốn bị cái tiếng phim làm xong, được giải nọ giải kia rồi bị cất vào kho.

Cảnh trong phim “Đập cánh giữa không trung”. Ảnh: V.bock

PV: Tin vui mới đây, khi “Đập cánh giữa không trung” được Hệ thống rạp chiếu CGV phát hành trên hệ thống rạp chiếu toàn quốc. Điệp chờ đợi gì ở bộ phim này?

Đạo diễn Nguyễn Hoàng Điệp: “Đập cánh giữa không trung” làm được gì, doanh thu thế nào thì tôi không biết. Ở nước ngoài, bán được phim cho một công ty, họ có trách nhiệm quảng bá và phát hành. Trước khi phát hành ở Việt Nam, “Đập cánh giữa không trung” đã được 3 thị trường Pháp, Đức, Na Uy hứa hẹn phát hành, rồi sau đó Ca-na-đa cũng ngỏ lời. Tôi chỉ biết trước mắt và hiện tại tôi đang làm phim. Tôi thấy mọi người đánh giá phim của tôi tốt. Thực sự thế nào và đến đâu thì tôi vẫn phải chờ đợi.

PV: Ngoài việc "đem phim đi đánh xứ người", Điệp còn tìm kiếm gì ở các kỳ cuộc liên hoan đó?

Đạo diễn Nguyễn Hoàng Điệp: Điều tôi tìm kiếm ở những chuyến đi đó là… phim. Tôi thích xem phim của người khác. Tôi nghĩ đây cũng là bản chất công việc của mình. Tôi luôn cố gắng xem phim của tác giả mà tôi quan tâm, đặcbiệt là phim của những tác giả trẻ. Tiếp đó, là những bộ phim nổi tiếng của thế giới để biết được xu hướng mới. Giống như xem thời trang, mình phải biết xu hướng của nó.

PV: Có bao giờ Điệp nhìn lại quan điểm làm phim của mình?

Đạo diễn Nguyễn Hoàng Điệp: Sau khi xem phim của thế giới, tôi nhận thấy những suy nghĩ trước đây của mình là sai lầm. Đó là việc mình cứ nghĩ làm ra những bộ phim mang bản sắc địa phương, tính châu Á để mang đến “đấu trường” tạo lối đi riêng. Nhưng thực ra không phải như thế. Việt Nam có phim thì quốc gia khác cũng có phim. Phim chúng ta đặc biệt thì phim quốc gia khác cũng có cái đặc biệt. Phim của chúng ta có điểm mạnh thì họ cũng có như thế, thậm chí họ còn đậm đà hơn. Đã đến lúc chúng ta không thể dùng ngôn ngữ địa phương đưa vào trong phim được nữa, mà chúng ta phải chú trọng ngôn ngữ điện ảnh. Anh không thể nói ngôn ngữ Việt Nam, ngôn ngữ Ấn Độ mà lúc này anh phải nói bằng ngôn ngữ điện ảnh. Những người làm nghề dựa trên hơi thở đó. Tôi ở trong xu thế của rất nhiều nhà làm phim trẻ đang làm phim về giới trẻ, chúng tôi phải mang đến cái nhìn đương đại, vì thế nhân vật của chúng tôi rất trẻ. Điểm mạnh của chúng tôi là nói điều mà tất cả mọi người thấy được, nhưng là vấn đề của nhiều quốc gia chứ không chỉ của riêng Việt Nam.

PV: Điệp là người trẻ, và cũng có thể là người tiên phong trong hợp tác làm phim và đưa được phim phát hành ra thế giới. Vậy đâu là kinh nghiệm để hợp tác thành công?

Đạo diễn Nguyễn Hoàng Điệp: Để hợp tác thành công trong làm phim giữa Việt Nam và quốc tế thì trước hết phải biết mình là ai, đứng ở đâu, mang trọng trách gì. Nếu xác định vị trí của mình là một nhà làm phim, xác định mình là người nắm vai trò quyết định từ bộ phim của mình, nắm quyền làm phim, giữ hơi thở sức sống bộ phim thì bạn phải có tài năng, tiềm lực và sự tập trung. Các nhà làm phim trẻ cũng không nên quá coi trọng việc hợp tác làm phim như là con đường để kiếm tiền, bởi hợp tác không chỉ có vậy. Không chỉ đem đến nguồn lực về tài chính, mà lớn hơn, đó là việc quảng bá văn hóa, nếu thành công bạn sẽ được công nhận. Khi tôi nhận được dự án hợp tác làm phim từ LHP Hà Nội lần thứ 2, hay Quỹ văn hóa của Pháp, thì lập tức người tuyển chọn LHP Cannes họ đến và bảo rằng muốn có phim của tôi trong danh mục LHP của họ. Nếu chúng ta muốn làm gì, hãy xác định chính xác rồi hãy tự tin để làm nghề.

PV: Xin cảm ơn Nguyễn Hoàng Điệp!

VƯƠNG HÀ (thực hiện)