Lâm Đồng: Đàn đá, báu vật ngàn năm

Đàn đá - báu vật ngàn năm

Đàn đá, một trong những nhạc khí cổ xưa nhất, phát minh độc đáo của con người trong buổi bình minh lịch sử. Tại tỉnh Lâm Đồng, những năm qua, nhiều bộ đàn đá có niên đại cách đây khoảng 3000-3.500 năm đã được phát hiện, minh chứng cho sự hiện diện của con người, cùng nền văn hóa cổ xưa rực rỡ từng tồn tại trên vùng đất này.

Bộ đàn đá cổ đầu tiên của Việt Nam được giới nghiên cứu biết đến là bộ Nduk Liêng Krăk, được phát hiện năm 1949 tại Đắk Lắk, gồm 11 thanh, có niên đại cách đây khoảng 3.000 năm, hiện trưng bày tại Bảo tàng Con người ở Paris (Pháp).

Bộ đàn đá thứ hai do một quân nhân Mỹ lấy tại Tây Nguyên vào năm 1956 và mang về trưng bày tại New York (Mỹ). Từ đó đến nay, các nhà khảo cổ đã phát hiện thêm nhiều bộ đàn đá tại khu vực Tây Nguyên và Nam Trung Bộ. Trong đó, riêng tỉnh Lâm Đồng đã phát hiện 12 bộ đàn đá, chiếm 2/3 số lượng đàn đá cổ từng được phát hiện trên cả nước.

Với những giá trị đặc biệt về lịch sử và văn hóa, đàn đá được xem là báu vật ngàn năm, phản ánh sinh động đời sống tâm hồn phong phú và bàn tay tài hoa của con người trong thuở hồng hoang lịch sử. Ngày 12-9 vừa qua, UBND tỉnh Lâm Đồng tổ chức Lễ công bố Quyết định của Thủ tướng Chính phủ công nhận Bảo vật quốc gia Đàn đá Đắk Sơn. Việc công nhận Đàn đá Đắk Sơn là bảo vật quốc gia có ý nghĩa rất lớn đối với việc bảo tồn và phát huy giá trị của đàn đá, hiện vật văn hóa cổ độc đáo tại Lâm Đồng.

Báo Quân đội nhân dân giới thiệu hình ảnh về một số bộ đàn đá cổ tại Lâm Đồng:

Đàn đá Đắk Sơn, phát hiện năm 2014 tại xã Nam Xuân, huyện Krông Nô, tỉnh Đắk Nông cũ, nay là xã Đắk Sắk, tỉnh Lâm Đồng, gồm 16 thanh, được công nhận là Bảo vật Quốc gia, hiện trưng bày tại Bảo tàng tỉnh Lâm Đồng.

Đàn đá B'Lao, phát hiện năm 1979 tại xã Bù Đơ, xã Lộc Bắc, huyện Bảo Lâm, tỉnh Lâm Đồng cũ, nay là xã Bảo Lâm 5, tỉnh Lâm Đồng, gồm 6 thanh, 3 thanh đã bị thất lạc, hiện đang được lưu trữ tại Viện Âm nhạc Việt Nam.

Đàn đá do nhà sưu tầm Nguyễn Ngọc Ẩn sưu tầm năm 2016 tại xã Gia Bắc, huyện Di Linh, tỉnh Lâm Đồng cũ, nay là xã Sơn Điền, tỉnh Lâm Đồng, gồm 20 thanh, hiện trưng bày tại Bảo tàng cổ vật Mũi Né, tỉnh Lâm Đồng.

Đàn đá Đinh Lạc, phát hiện năm 1997 tại xã Đinh Lạc, huyện Di Linh, tỉnh Lâm Đồng cũ, nay là xã Bảo Thuận, tỉnh Lâm Đồng, gồm 12 thanh, hiện trưng bày tại Bảo tàng tỉnh Lâm Đồng.

Đàn đá Sơn Điền, phát hiện năm 2003 tại xã Sơn Điền, huyện Di Linh, tỉnh Lâm Đồng cũ, nay là xã Sơn Điền, tỉnh Lâm Đồng, gồm 19 thanh, hiện trưng bày tại Bảo tàng tỉnh Lâm Đồng.