Để tìm hiểu về vấn đề này, phóng viên Báo Quân đội nhân dân có cuộc trao đổi với ông Nguyễn Minh Nhựt, Vụ trưởng Vụ Văn hóa-Văn nghệ, Ban Tuyên giáo Trung ương.
Phóng viên (PV): Nhiều đánh giá, tổng kết cho rằng đội ngũ văn nghệ sĩ luôn có tinh thần yêu nước thương nòi, gắn bó mật thiết với sự nghiệp cách mạng dưới sự lãnh đạo của Đảng. Phẩm chất đó của văn nghệ sĩ hiện nay như thế nào, thưa ông?
Ông Nguyễn Minh Nhựt: Văn nghệ sĩ là những người có cá tính độc đáo mà nếu tiếp xúc sơ sơ sẽ thấy có phần hơi... xa cách. Nhưng đó chỉ là cái vỏ bề ngoài, sâu thẳm bên trong văn nghệ sĩ là luôn khát khao sáng tạo để có được những tác phẩm tầm vóc, toát lên giá trị chân-thiện-mỹ, luôn hướng về những giá trị cao đẹp của nhân loại, đồng hành với đất nước, nhân dân.
Đảng ta, ngoài lợi ích của Tổ quốc, của nhân dân, không có lợi ích nào khác. Đảng luôn lắng nghe tâm tư, tình cảm của đội ngũ văn nghệ sĩ; tiếp thu những ý kiến của văn nghệ sĩ để bổ sung, hoàn thiện đường lối, chính sách. Chính vì vậy, trong quá khứ, hiện tại và cả tương lai, mối quan hệ thân thiết, chân tình giữa Đảng với đội ngũ văn nghệ sĩ được hình thành một cách tự nhiên, sẽ được tiếp tục vun đắp, ngày càng bền chặt. Thực tế chứng minh, mỗi khi đất nước đối diện với những khó khăn, thử thách, văn nghệ sĩ luôn đứng về phía đất nước, nhân dân. Ngay lúc này, khi đại dịch Covid-19 đang diễn biến phức tạp, văn nghệ sĩ đã chủ động dùng sức ảnh hưởng của mình kêu gọi người dân thực hiện nghiêm giãn cách xã hội, kêu gọi những tấm lòng nhân ái giúp đỡ những mảnh đời khó khăn; tự nguyện đến các bệnh viện dã chiến mang lời ca tiếng hát động viên các y sĩ, bác sĩ và bệnh nhân...
PV: Trên thực tế, một bộ phận văn nghệ sĩ đã có những lời nói, hành động phản cảm, gây bất ổn dư luận xã hội; đáng quan ngại hơn là sáng tạo một số tác phẩm có nội dung lệch lạc. Theo ông, cần giải quyết những sự việc này như thế nào?
Ông Nguyễn Minh Nhựt: Văn nghệ sĩ vốn có tâm hồn nhạy cảm, do bức xúc với mặt trái xã hội nên một số người có những lời nói, hành động thiếu chuẩn mực. Một số văn nghệ sĩ khác vì quá đề cao cái tôi, xem sáng tạo là cuộc chơi cá nhân, đôi khi chạy theo cách tân đổi mới quá đà, không phù hợp với số đông công chúng, không được công chúng đón nhận lại tỏ ra không hài lòng. Và cũng có một số ít văn nghệ sĩ bị tác động, thậm chí tham gia, ủng hộ cho các thế lực thù địch.
Đối với những vấn đề quan trọng, phức tạp, nhạy cảm trong lĩnh vực văn hóa-văn nghệ, Vụ Văn hóa-Văn nghệ tham mưu cho lãnh đạo Ban Tuyên giáo Trung ương tiếp cận vấn đề một cách khách quan, khoa học, đặt trong mối quan hệ lịch sử, cụ thể. Từng vụ việc, vấn đề sẽ có cách xử lý linh hoạt, thấu tình đạt lý. Chúng tôi luôn bình tĩnh tìm hiểu trên cơ sở hiểu đúng và đủ bản chất vấn đề, cần phải xác minh, làm rõ đâu là hiện tượng, đâu là bản chất. Quan điểm chung là tôn trọng tự do sáng tác, tự do góp ý phê bình của văn nghệ sĩ. Tuy nhiên, mọi sự tự do đều nằm trong khuôn khổ pháp luật, không xâm phạm quyền lợi hợp pháp, chính đáng của cá nhân, tổ chức. Lấy ví dụ phim “Vị” mới đây không được phép phát hành là do những nhà làm phim ngay từ đầu đã muốn áp đặt góc nhìn nhân sinh, xã hội không phù hợp với đại chúng, không thể chỉnh sửa nội dung được. Có thể sau này sửa đổi Luật Điện ảnh, bộ phim sẽ được trình chiếu trong phạm vi hạn chế để những người trong nghề dùng làm tài liệu nghiên cứu.
PV: Một vấn đề dư luận quan tâm là Đảng, Nhà nước sẽ có những hỗ trợ như thế nào để thúc đẩy văn nghệ sĩ sáng tạo những tác phẩm tốt, thưa ông?
Ông Nguyễn Minh Nhựt: Văn nghệ sĩ luôn có ý thức sáng tạo dù được hỗ trợ hay không vì đó là nhu cầu tự thân. Sự quan tâm, hỗ trợ của Đảng, Nhà nước là tình cảm trân trọng, quý mến văn nghệ sĩ chứ không thể hỗ trợ hoàn toàn mọi nhu cầu như mong muốn. Sự hỗ trợ thiết thực là hướng đến những dự án, công trình, bản thảo chất lượng... do gặp nhiều khó khăn không có điều kiện công bố. Cốt yếu là động viên văn nghệ sĩ phát huy tài năng, trí tuệ, sức sáng tạo để phụng sự Tổ quốc và nhân dân, góp phần xây dựng nền tảng văn hóa xã hội lành mạnh!
PV: Trân trọng cảm ơn ông!
MỘC LAN (thực hiện)