Để rồi 3 năm sau đó, người nhạc sĩ này tiếp tục thực hiện Tuyển tập âm nhạc cùng tên, trong đó gồm nhiều ca khúc, bản hợp xướng về người Anh Cả của Quân đội nhân dân Việt Nam. Đến nay, Tuyển tập âm nhạc này và ca khúc “Vị tướng của lòng dân” đã được đông đảo người xem đón nhận và coi đây là một trong những biên niên sử bằng âm nhạc về Đại tướng Võ Nguyên Giáp.

Nhân kỷ niệm 110 năm Ngày sinh Đại tướng Võ Nguyên Giáp (25-8-1911 / 25-8-2021), PGS, TS, nhạc sĩ Lân Cường đã chia sẻ với Báo QĐND Điện tử về tác phẩm âm nhạc cũng như Tuyển tập “Vị tướng của lòng dân”.

leftcenterrightdel
PGS, TS, nhạc sĩ Lân Cường đến thăm Đại tướng Võ Nguyên Giáp.

Phóng viên (PV): Xin ông cho biết quá trình thực hiện Tuyển tập và sáng tác ca khúc “Vị tướng của lòng dân”?

Nhạc sĩ Lân Cường: Ngày 12, 13-10-2013, trong 2 đêm tôi đã hoàn thành ca khúc “Vị tướng của lòng dân” và tôi chuyển ca khúc này cho ca sĩ Trọng Tấn thể hiện với phần đệm piano của NSND Phạm Ngọc Khôi. Sau đó bài hát được đưa lên các phương tiện thông tin đại chúng. Sau khi biết tôi viết ca khúc này, ngày 1-1-2014, theo yêu cầu của Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam tôi đã mang những bản thảo viết tay của mình trao tặng lại bảo tàng để họ lưu giữ.

Lúc đầu, tôi chỉ nghĩ đơn giản là chuyển bản thảo ca khúc của tôi cho Bảo tàng là xong nhưng khi đến đó, tôi thấy buổi lễ tiếp nhận hiện vật được tổ chức rất trang trọng. Ngay lúc ấy, tôi nảy ra ý định thực hiện luôn một Tuyển tập âm nhạc về Đại tướng Võ Nguyên Giáp gồm các ca khúc, hợp xướng viết về Đại tướng của các nhạc sĩ chuyên và không chuyên cả nước. Sau sự kiện này, tôi phải đi công tác nước ngoài. Khi về, tôi đã có trong tay 127 bài hát về Đại tướng Võ Nguyên Giáp do các tác giả gửi trực tiếp hoặc qua mail.

Sau đó tôi trao đổi với một số nhạc sĩ như: An Thuyên, Trương Ngọc Ninh, Hoàng Lân… để các nhạc sĩ tham gia hội đồng thẩm định chọn ra những bài hát tiêu biểu nhất đưa vào Tuyển tập.

Ngày 2-9-2016, chúng tôi chọn lọc ra được 99 bài, trong đó có 91 ca khúc và 8 bản hợp xướng.

leftcenterrightdel
PGS, TS, nhạc sĩ Lân Cường phát biểu tại buổi tặng Tuyển tập “Vị tướng của lòng dân” cho chương trình "Chúng tôi là chiến sĩ".

PV: Đây có thể được coi là một cuốn biên niên sử bằng âm nhạc về Đại tướng Võ Nguyên Giáp, cảm nhận của ông ra sao về Tuyển tập này?

Nhạc sĩ Lân Cường: Tôi rất vui vì đây là lần đầu tiên có một Tuyển tập nhạc đầy đủ, hoàn chỉnh về Đại tướng. Hầu hết những bài hát hay về vị tướng huyền thoại đều nằm trong Tuyển tập.

Điều đặc biệt khi thực hiện Tuyển tập mà tôi cảm nhận được đó là khi tôi chỉ nêu ra ý kiến tập hợp các ca khúc về Đại tướng, sau đó một tháng, tôi thấy nhiều bài hát của các tác giả gửi cho mình. Tôi nghĩ rằng, mỗi người dân, từng nhạc sĩ, đều có tình cảm và tấm lòng quý mến Đại tướng. Vì thế, tuy chỉ mới phát động mà đã được nhiều người ủng hộ. Tôi cảm thấy rất vui mừng. Có lẽ đây là Tuyển tập đầu tiên tập hợp được những bài hát hay về Đại tướng. Đây sẽ là tư liệu quý để chúng ta giữ lại mãi về sau.  

Rất nhiều ca khúc, hợp xướng hay có trong tuyển tập này. Về hợp xướng có: “Có một khu rừng như thế” (Doãn Nho); “Tướng Giáp Việt Nam” (Đặng Nhất Mai, phỏng thơ Nguyễn Đức Thắng); “Những đoàn quân như sóng” (Đức Trịnh, lời thơ Lê Cảnh Nhạc); “Hát về Người Đại tướng của nhân dân” (Lê Gia Hiếu, thơ: Tống Minh Lung)... Về ca khúc có những bài hát: “Còn mãi với mùa thu” (Quỳnh Hợp, thơ Anh Ngọc); “Tiếng đàn” (An Thuyên); “Chuyện kể ở Điện Biên” (Vũ Văn Viết, thơ: Đàm Tuất); “Đất mẹ ngày về” (Phạm Phương Thảo); “Khúc quân hành tưởng niệm” (Cát Vận); “Đại tướng của chúng ta” (Nguyễn Lân Hùng)...

leftcenterrightdel
 Bìa cuốn sách  “Vị tướng của lòng dân” 

PV: Khó khăn nhất của ông khi thực hiện khâu tuyển chọn ca khúc là gì?

Nhạc sĩ Lân Cường: Khi làm xong phần âm nhạc thì tôi thấy sách mỏng, hơi đơn điệu nên tôi nghĩ phải có thêm những bức ảnh về Đại tướng nhưng phải là những tác phẩm chưa từng công bố. Vì thế tôi gặp hai nghệ sĩ nhiếp ảnh là Nguyễn Đình Toán và Trần Định.

Nghệ sĩ Nguyễn Đình Toán thì đồng ý hợp tác với tôi còn nghệ sĩ nhiếp ảnh Trần Định còn chần chừ bởi khi đó anh đang có ý định xuất bản một quyển sách ảnh về Đại tướng. Nhưng cuối cùng, tôi cũng thuyết phục được anh đưa cho tôi 9 bức ảnh về Đại tướng. Cũng may là năm 2017, khi hoàn thành cuốn sách, tôi mang sách tặng nghệ sĩ nhiếp ảnh Trần Định thì sau đó hơn 1 năm, anh qua đời. Có lẽ đây là những bức ảnh cuối cùng về Đại tướng Võ Nguyên Giáp của cố nghệ sĩ nhiếp ảnh Trần Định mà độc giả được chiêm ngưỡng.

Nghệ sĩ Nguyễn Đình Toán gửi cho tôi 20 bức ảnh của Đại tướng nhưng tôi thấy vẫn ít. Sau đó, tôi đến nhà Đại tướng Võ Nguyên Giáp và con trai của Đại tướng gửi cho tôi một số bức ảnh về Đại tướng do một nhà báo Mỹ chụp. Đây là những tư liệu rất có giá trị về Đại tướng Võ Nguyên Giáp.

Bìa cuốn sách là khâu quan trọng nhất bởi khi nhắc đến Đại tướng Võ Nguyên Giáp thì phải nói tới hai sự kiện là Chiến thắng Điện Biên Phủ và đám tang của Đại tướng. Lúc đó, tôi bàn bạc với họa sĩ Lê Văn Thao là người đã từng trình bày các sách âm nhạc và khoa học của tôi. Chúng tôi bàn nhau lấy hình ảnh lễ tang của Đại tướng để làm nền và trên đó là hình ảnh chân dung Đại tướng của nghệ sĩ nhiếp ảnh Nguyễn Đình Toán. Như thế thì bìa cuốn sách mới gây ấn tượng với người xem và cuốn hút độc giả. Ngoài ra, kèm theo quyển sách là đĩa nhạc mà chúng tôi lựa chọn một số tác phẩm hay nhất đưa vào để những người không biết nhạc có thể xem được ảnh, nghe nhạc. Như vậy, Tuyển tập sẽ đến được với tất cả mọi người.

PV: Ca khúc “Vị tướng của lòng dân” do ông sáng tác cũng là tên gọi của Tuyển tập, xin anh cho biết hoàn cảnh ra đời của tác phẩm âm nhạc này?

Nhạc sĩ Lân Cường: Đến nay tôi mới chỉ viết được một ca khúc duy nhất về Đại tướng đó là “Vị tướng của lòng dân”. Gia đình tôi có một tình cảm đặc biệt với Đại tướng Võ Nguyên Giáp, bố tôi là Nhà giáo Nhân dân Nguyễn Lân có thời gian dạy học cùng với Đại tướng. Bởi thế mà Đại tướng vẫn giữ quan hệ đồng môn với bố tôi và có hai lần Đại tướng Võ Nguyên Giáp đến khu tập thể Kim Liên (Hà Nội) thăm gia đình tôi.

Ngoài ra, tôi cùng công tác với PGS, TS Đặng Bích Hà, phu nhân Đại tướng Võ Nguyên Giáp. Vì thế tôi vinh dự hai lần được đến thăm nhà Đại tướng Võ Nguyên Giáp. Vì tình cảm sâu nặng ân tình với gia đình một vị tướng huyền thoại mà trong đầu tôi luôn nung nấu ý định sẽ viết một bài hát về Đại tướng nhưng lúc đó chưa nghĩ ra tứ để hình thành ca khúc.

Thời điểm Đại tướng Võ Nguyên Giáp mới qua đời, tôi đi lên phố Hoàng Diệu (Hà Nội). Nhìn hàng dài mọi người nối đuôi nhau vào thắp hương tại nhà Đại tướng, trong đó có cả hình ảnh người thương binh ngồi xe lăn gục đầu xuống và khóc; có những cô gái mang bánh mì đi phát miễn phí cho người dân để mọi người ăn cho khỏi đói trong khi chờ vào thắp hương ở tư gia nhà Đại tướng… Tuy nhiên có một hình ảnh khiến tôi xúc động nghẹn ngào, đó là vào buổi tối cuối cùng của Lễ Quốc tang Đại tướng Võ Nguyên Giáp, trong khi tôi đang đợi để vào viếng Đại tướng lần cuối thì nhìn thấy một cụ già tóc trắng ngồi chờ để vào tiễn biệt Đại tướng trong nhà tang lễ, cụ khóc nức nở như một đứa trẻ. Tôi tiến lại gần hỏi thì cụ bảo “Tôi thương Đại tướng Võ Nguyên Giáp quá”. Rõ ràng, cuộc đời của một vị tướng huyền thoại đã đi vào lòng nhân dân, cho nên ngay lúc đó tôi bật ra ý tưởng của ca khúc là “Vị tướng của lòng dân” và sau đó khi trở về nhà, tôi viết luôn ca khúc này.

PV: Trong tương lai, ông có dự định sẽ tiếp tục thực hiện những chương trình, dự án âm nhạc về Đại tướng Võ Nguyên Giáp?

Nhạc sĩ Lân Cường: Trước đây vài năm tôi đã có ý tưởng và đã viết kịch bản về một chương trình âm nhạc sẽ gồm các ca khúc về Đại tướng Võ Nguyên Giáp. Tôi đã chọn trong Tuyển tập được khoảng 15 ca khúc để làm trước. Tôi nghĩ đây là ý tưởng rất hay và chương trình phải được dàn dựng kỹ lưỡng, công phu, gây xúc động với người xem. Sau đại dịch Covid-19, tôi sẽ bắt tay vào thực hiện chương trình với hy vọng sẽ là một món quà ý nghĩa để tri ân vị tướng huyền thoại của Việt Nam.

PV: Xin trân trọng cảm ơn nhạc sĩ Lân Cường!

KHÁNH HUYỀN (thực hiện)