Theo thông tin từ Bảo tàng, chúng tôi đến nhà ông Nguyễn Mạnh Hà (con trai ông Nguyễn Đức Lô) tại xã Tân Đức, huyện Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên. Trong ngôi nhà ấm cúng, với vẻ mặt rạng rỡ, tự hào, ông Nguyễn Mạnh Hà kể: “Bố tôi sinh năm 1918, tại xã Xuân Hương, huyện Lạng Giang, tỉnh Bắc Giang. Tháng 9-1946, bố tôi nhập ngũ; cuối năm 1949 được cử sang Trung Quốc làm nhiệm vụ. Sau khi trở về nước, ông cùng đồng đội tiếp tục tham gia Chiến dịch Biên giới năm 1950”.
    |
 |
Chiếc áo trấn thủ Bác Hồ tặng chiến sĩ Nguyễn Đức Lô.
|
Tại chiến dịch, ông Nguyễn Đức Lô vinh dự là người đầu tiên sử dụng súng Bazooka do quân giới sản xuất. Với kinh nghiệm chiến đấu và tinh thần dũng cảm, ngay viên đạn đầu tiên, ông đã bắn cháy chiếc xe tăng dẫn đầu của đội quân viễn chinh Pháp khi chúng đang hành quân lên Đông Khê chi viện, tạo điều kiện thuận lợi cho đơn vị ông tiến công tiêu diệt địch. Khi chiến dịch kết thúc, ngoài bắn cháy chiếc xe tăng, ông Nguyễn Đức Lô đã tiêu diệt được nhiều tên địch. Với những thành tích này, ông được đơn vị bầu là chiến sĩ có thành tích tiêu biểu nhất và được cử làm đại biểu dự hội nghị báo công. Dịp này, ông Nguyễn Đức Lô vinh dự được Bác Hồ tặng chiếc áo trấn thủ, mà trước đó Hội Phụ nữ cứu quốc đã tặng Người. Chiếc áo màu đỏ, bên trong lót bông, đường khâu hình ô quả trám, cổ khoét tròn, không tay, gần vạt áo thêu dòng chữ “TẶNG CHIẾN SĨ CÓ CÔNG NHẤT, B C H M T 2”. “Hồi bố tôi còn khỏe mạnh, ông từng tâm sự với tôi rằng, trong mọi trận đánh, ông luôn giữ chiếc áo trấn thủ Bác tặng bên mình. Chiếc áo không chỉ giúp ông vượt qua cái rét trong những ngày đông giá lạnh của miền Bắc mà còn tiếp thêm động lực chiến đấu cho ông”, ông Nguyễn Mạnh Hà chia sẻ.
Cuối năm 1951, trong một trận càn quét của quân địch, ông Nguyễn Đức Lô bị thương nặng, biến chứng dẫn đến câm, điếc nên được chuyển về hậu phương để chữa trị, chăm sóc. Khi sức khỏe hồi phục, ông Nguyễn Đức Lô tiếp tục công tác tại địa phương, tích cực lao động sản xuất xây dựng quê hương và từ trần do tuổi cao, sức yếu. Chiếc áo trấn thủ được ông Nguyễn Mạnh Hà cất giữ như một kỷ vật vô giá của gia đình và dòng họ. Sau đó, ông Nguyễn Mạnh Hà đã hiến tặng cho Bảo tàng Lực lượng vũ trang Việt Bắc Quân khu 1.
Bài và ảnh: ĐOÀN THẢO
*Mời bạn đọc vào chuyên mục Tư liệu Hồ sơ xem các tin, bài liên quan.