Ở Tích Tường, các hội viên Hội CCB Sư đoàn 325 Quân khu Trị Thiên đã cùng nhau dựng tấm bia khắc tên hơn 100 liệt sĩ của Tiểu đoàn 21, Trung đoàn 95. Mỗi lần đọc tên đồng đội trên bia, lòng tôi đau nhói theo lời thơ: “Nước mắt chảy nhiều, nơi này thành Như Lệ/ Xương thịt chất cao, đất bỗng hóa Tích Tường” (thơ Tạ Quỳnh Phương). Ý thơ đã khắc họa chân thực và xúc cảm một miền quê có bề dày lịch sử và chiến công hiển hách còn vang vọng mãi cùng Tiểu đoàn 21 thân yêu.

Đầu tháng 1-1973, trước yêu cầu của chiến trường, Đại đội 5, Tiểu đoàn 7, Trung đoàn 18, Sư đoàn 325 nhanh chóng được thành lập, gồm 2 trung đội bộ binh và 2 trung đội hỏa lực, có nhiệm vụ sẵn sàng chi viện cho đơn vị phía trước. Các đồng chí: Lê Văn Miêng, quê Quảng Bình là Đại đội trưởng; Nguyễn Tri Thức, quê Hải Dương là Chính trị viên; Nguyễn Văn An, quê Sơn Tây là Chính trị viên phó. Tôi được cấp trên quyết định là Trung đội phó Trung đội 2.

Quân Giải phóng Trị Thiên nổ súng tiêu diệt địch trong cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Xuân Mậu Thân 1968. Ảnh tư liệu 

Vừa mới thành lập chưa được bao lâu, ngày 10-2-1973, Đại đội 5 nhận lệnh vượt sông Thạch Hãn thay chốt của Tiểu đoàn 5, Trung đoàn 95 ở địa bàn Tích Tường, Như Lệ. Trong đêm tối, dưới sự giúp đỡ của nhân dân, du kích Quảng Trị, toàn đơn vị tổ chức vượt sông. Trên đường hành quân, Chuẩn úy Hoàng Kim Ân, Trung đội trưởng Trung đội 1, quê Thái Nguyên trúng pháo địch hy sinh. Sang bên sông, Đại đội 5 được điều về giữ chốt khu vực suối cạn ở Như Lệ và chân Đồi Chè. Tất cả cán bộ, chiến sĩ nhanh chóng xây dựng công sự trận địa phòng ngự và sau đó được tăng cường chiến đấu trong đội hình Tiểu đoàn 21, Trung đoàn 95.

Đồi Chè nằm ở khu vực làng Như Lệ, trên đó địch bố trí súng máy 12,8mm, cối 81mm, thường xuyên giội xuống hầm hào của bộ đội. Ở đây, ta và địch giành giật nhau từng tấc đất. Trước đó, Tiểu đoàn 19 của Sư đoàn 325 đã có cuộc tiềm nhập trong đêm, nhưng do địch phòng bị tương đối kỹ nên gần chục đồng chí hy sinh. Ngày 13-2-1973, Thiếu úy Lê Viết Ba, Trung đội trưởng Trung đội 2, quê Thanh Chương, Nghệ An cùng chiến sĩ Nguyễn Văn Hiên, quê Kinh Môn, Hải Dương, bị pháo địch rót trúng hầm hy sinh. Tôi được cấp trên giao nhiệm vụ Trung đội trưởng Trung đội 2.

Ngay trong những ngày đầu đứng chân, sau khi trinh sát phát hiện một trung đội dù của địch đang liều lĩnh xông ra, thọc sâu về hướng bờ sông để đánh lén vào sở chỉ huy Trung đoàn 95, tôi nhận lệnh chỉ huy một tiểu đội, vận động bất ngờ tấn công vào sườn địch. Kết quả ta diệt gần chục tên địch, thu nhiều vũ khí... Sau đó, để cải thiện tình hình và ngăn chặn sát thương của địch từ Đồi Chè, theo mệnh lệnh của cấp trên, Trung đội 2 tổ chức lấn, dũi chiếm lại Đồi Chè.

Cả Trung đội bí mật vận động, đào hố chiến đấu cá nhân theo kiểu lấn dũi dần lên đỉnh đồi. Cứ như vậy, trong một đêm, từ chân Đồi Chè chúng tôi đã chiếm được nửa đỉnh đồi, làm cho quân địch bị động, kinh ngạc. Hoàn thành nhiệm vụ, chúng tôi bàn giao trận địa cho Đại đội 2, Tiểu đoàn 21 chốt giữ. Chiến công của Trung đội 2 đã góp phần khích lệ tinh thần bộ đội toàn tuyến và cũng là bài học kinh nghiệm trong chiến đấu cho các đơn vị trong Tiểu đoàn...

Đại tá ĐINH QUANG THÌN