Ông đã chôn vào lòng đất ở nơi được cho là vị trí bố ông (Đại úy Lục quân Mỹ Arthur T. Pfefer) - đã tử nạn cùng 7 quân nhân Mỹ khác khi chiếc trực thăng UH-1H đâm vào núi Hàm Rồng sáng 25-7-1969, những bức ảnh của người thân và các kỷ vật. Ông cũng đặt lên đó những bông hoa hướng dương, loài hoa mà ông Phillips yêu thích bởi nó tượng trưng cho hòa bình, ánh nắng và thịnh vượng.

“Nhiệm vụ đã hoàn thành”, ông Phillips nói sau khi dành khoảng một tuần đi tới nhiều nơi ở miền Bắc Việt Nam và rồi được đạt được ước nguyện tới thăm nơi bố mất ở Pleiku. Ông cũng cho biết khi trở lại Mỹ sẽ có nhiệm vụ nói với bạn bè, hàng xóm và những công dân Mỹ về đất nước Việt Nam tươi đẹp, về những người yêu chuộng hòa bình, về những đứa trẻ có nụ cười đẹp nhất mà ông từng thấy trong cả cuộc đời mình.

Bố ông Phillips mất khi ông mới 6 tháng tuổi và ông chưa từng được gặp hay nghe giọng nói của bố mình. 5 năm trước, trong một lần dọn nhà, tình cờ mẹ ông tìm thấy một chiếc hộp có chứa thư và băng ghi âm trao đổi của hai vợ chồng. Trong một cuốn băng, bố ông hát: “Chúng ta phải rời khỏi nơi này… để có một cuộc sống tốt hơn cho anh và em”. Bố ông cũng gửi ông một nụ hôn thắm thiết. Đó là lần đầu tiên ông được nghe giọng nói của bố mình.

Hạ nghị sĩ Dean Phillips (bên trái) đến sân bay Pleiku ngày 11-3. Bố của ông - Đại úy Lục quân Mỹ Arthur T. Pfefer - đã tử nạn cùng 7 quân nhân Mỹ khác khi chiếc trực thăng UH-1H đâm vào núi Hàm Rồng sáng 25-7-1969.
Đoàn đến khu vực chân núi Hàm Rồng, cách thành phố Pleiku hơn 10km về phía Nam.  

Hạ nghị sĩ Phillips rất ấn tượng với những cây thông ở núi Hàm Rồng. Ông cho biết chúng gợi nhớ tới những cây thông ở quê ông – bang Minnesota, Mỹ. 
Tham gia cùng ông Phillips trong chuyến đi lần này còn có ngôi sao Hollywood Woody Harrelson, người đã nhận nhiều giải thưởng điện ảnh danh tiếng. Khoảng 8 năm trước, Harrelson biết Phillips khi đến quay bộ phim Wilson ở Minnesota và họ trở thành bạn khi Harrelson thuê nhà của Phillips.
Trước khi đến Gia Lai, Woody Harrelson, Dean Phillips và các thành viên trong đoàn đã dành 1 tuần tới nhiều tỉnh ở miền Bắc Việt Nam, nơi họ đạp xe, đánh bóng chuyền và hát karaoke cùng những người dân địa phương. 

Trên đường lên núi Hàm Rồng, ông Phillips rất vui khi bất ngờ gặp một người dân địa phương, người khi còn nhỏ đi chăn bò ở khu vực này và được những người lớn tuổi hơn chỉ cho vị trí của máy bay gặp nạn. 

Ông Phillips chỉ vào bố mình trong ảnh. 

Trong băng ghi âm, bố ông cũng gửi ông một nụ hôn thắm thiết. Thế nhưng bố ông mất khoảng 2 tháng sau khi ghi âm. Trong ảnh: Ông Phillips nói về những kỷ vật của bố ông mà ông mang theo trong chuyến đi này. 

Chiếc đồng hồ, di vật của bố ông, chỉ 8 giờ 41 phút - thời điểm chiếc máy bay gặp nạn. 

Ông Phillips cùng đoàn đi qua rẫy trồng cà phê. Ông nói sẽ mua cà phê ở đây mang về Mỹ uống mỗi ngày. 

Đường tới vị trí máy bay gặp nạn phải qua xuyên những rặng thông, những đoạn dốc đầy bụi đỏ đất, xuyên qua những luống cây cà phê. Ông Phillips cho biết, đây là thời khắc có ý nghĩa nhất trong cuộc đời ông. 

Ông Phillips cho biết, ông may mắn vì là một nghị sĩ và có thể tự thu xếp chuyến đi tới nơi này với tư cách cá nhân cùng những người bạn của mình. Những người trên chuyến bay trực thăng hôm đó cùng bố ông hầu hết đều chưa có con. 

Ông Phillips phát bản phiên âm bài kinh cầu nguyện bằng tiếng Do Thái bởi ông là người gốc Do Thái. “Trong văn hóa Việt Nam, các bạn bày tỏ lòng tôn kính với tổ tiên, chúng tôi cũng vậy. Tôi thực hiện chuyến đi này để không chỉ biết thêm về bố tôi mà cả những đồng đội của ông hay những người bên kia chiến tuyến với ông, và đất nước mà ông đã ngã xuống. Chuyến đi này giúp tôi có thể cảm nhận được, ngửi được, trải nghiệm và nghe những câu chuyện mà chúng tôi không thể quên”, ông Phillips nói. 
 Hoa hướng dương là loài hoa ông Phillips yêu thích. Ông mua hoa của một người phụ nữ đi xe đạp bán dạo ở Hà Nội. 

Hoa hướng dương được đặt ở nơi được cho là vị trí máy bay gặp nạn.

Diễn viên Harrelson và ông Phillips cùng khóc. Diễn viên Harrelson cho biết, lòng vị tha, nhân từ và sự ngọt ngào của người Việt Nam để lại cho ông ấn tượng sâu sắc. 
Ông Phillips mang những bức ảnh của các thành viên trong gia đình...

 …và tự tay bới đất chôn chúng xuống với mong muốn bố mình có thể nhìn thấy người thân trong gia đình. “Tôi nghĩ hai nước chúng ta sẽ cho cả thế giới thấy ý nghĩa của sự hòa giải và lại là bạn, là bảo vệ mạng sống chứ không phải tước đoạt đi sự sống, tôn trọng sự khác biệt ở cả các hệ thống chính phủ, tôn trọng lẫn nhau”, Hạ nghị sĩ Phillips khẳng định.
 Ông Phillips cũng xin một ít đất ở núi Hàm Rồng để mang về Mỹ.

Ông Phillips và diễn viên Harrelson đã bàn nhau sẽ quay trở lại Việt Nam. 

NGỌC HƯNG (thực hiện)