Tham vọng trở thành cường quốc AI của Saudi Arabia

Theo CNN, Saudi Arabia, quốc gia vùng Vịnh nổi tiếng với sự giàu có nhờ dầu mỏ, đang dịch chuyển nền kinh tế theo hướng giảm bớt sự phụ thuộc vào nguồn tài nguyên này và tăng cường đầu tư vào AI. Công cụ chính thúc đẩy tham vọng trở thành cường quốc AI của Saudi Arabia là Humain, một công ty nội địa đang xây dựng toàn bộ hệ sinh thái bao gồm các trung tâm dữ liệu, năng lực điện toán đám mây, các mô hình ngôn ngữ lớn và ứng dụng AI. Công ty này thuộc sở hữu của Quỹ đầu tư quốc gia trị giá gần 1.000 tỷ USD của Saudi Arabia.

Khách tham quan gian hàng công ty Humain của Saudi Arabia tại Hội nghị Sáng kiến đầu tư tương lai tổ chức ở Riyadh. Ảnh: Getty Images

Thái tử Saudi Arabia Mohammed bin Salman đã công bố thông tin về công ty Humain vào tháng 5 năm nay, ngay trước chuyến thăm cấp nhà nước của Tổng thống Mỹ Donald Trump tới Riyadh. Humain có sứ mệnh thống nhất các sáng kiến AI, xây dựng cơ sở hạ tầng AI và đưa Saudi Arabia lên bản đồ công nghệ toàn cầu. Tại Hội nghị Sáng kiến đầu tư tương lai tổ chức ở Riyadh hồi tháng 10 vừa qua, quy mô, tham vọng và tiềm lực tài chính mạnh mẽ đằng sau dự án do công ty Humain phụ trách đã được thể hiện rõ hơn. Ông Tareq Amin, Giám đốc điều hành (CEO) Humain đã đặt mục tiêu đưa Saudi Arabia trở thành thị trường AI lớn thứ 3 thế giới, sau Mỹ và Trung Quốc.

Đây là tham vọng táo bạo đối với một công ty mới gia nhập ngành AI. Tuy nhiên, CEO Amin lập luận rằng, lợi thế cạnh tranh của Saudi Arabia nằm ở nguồn năng lượng dồi dào và giá rẻ, có thể đáp ứng nhu cầu khổng lồ về sức mạnh tính toán của AI. “Chúng tôi có lợi thế ở Saudi Arabia. Hãy nhìn vào mạng lưới năng lượng tuyệt vời của đất nước này, không cần phải xây dựng các trạm biến áp và cung cấp điện cho trung tâm dữ liệu. Điều đó có nghĩa là chúng tôi đã tiết kiệm được 18 tháng triển khai”. Humain có kế hoạch xây dựng năng lực của trung tâm dữ liệu lên đến 6 gigawatt trên khắp Saudi Arabia vào năm 2034 với danh sách các đối tác AI chủ chốt bao gồm Nvidia, AMD, Amazon Web Services, Qualcomm và Cisco. Humain cũng đã công bố thỏa thuận trị giá 3 tỷ USD với công ty cổ phần tư nhân Blackstone để xây dựng các trung tâm dữ liệu tại Anh.

Theo The New York Times, Thái tử Mohammed bin Salman đang nắm bắt cơ hội biến nguồn tài nguyên dầu mỏ của Saudi Arabia thành sức mạnh công nghệ. Hiện không nhiều quốc gia có thể sánh được với Saudi Arabia về năng lượng giá rẻ, nguồn tài chính dồi dào và đất đai rộng lớn. Đây là những yếu tố mà các công ty công nghệ cần để vận hành các trung tâm dữ liệu khổng lồ, ngốn điện năng để vận hành các hệ thống AI hiện đại. Saudi Arabia đã và đang đàm phán với các tập đoàn công nghệ lớn của Mỹ về việc sử dụng các trung tâm dữ liệu tương lai của mình.

Bản vẽ trung tâm dữ liệu AI của Saudi Arabia trên bờ Biển Đỏ. Ảnh: middleeasteye.net

Hãng tin CNBC nhận định, khi nhắc đến Saudi Arabia, điều đầu tiên nhiều người nghĩ đến có lẽ là khối tài sản khổng lồ đến từ dầu mỏ. Trên thực tế, dù dầu mỏ vẫn là trụ cột chính của nền kinh tế, Saudi Arabia đang nỗ lực mở rộng sang các lĩnh vực mới như AI, du lịch và thể thao nhằm đa dạng hóa nguồn tăng trưởng kinh tế và giảm phụ thuộc vào “vàng đen”.

Theo Bộ trưởng Đầu tư Saudi Arabia Khalid A. Al-Falih, hơn một nửa nền kinh tế của đất nước, cụ thể là 50,6%, hiện đã “hoàn toàn tách khỏi” dầu mỏ. Tỷ lệ này đánh dấu một bước tiến quan trọng trong chiến lược đa dạng hóa kinh tế của quốc gia vùng Vịnh này. Saudi Arabia đang đẩy mạnh đầu tư vào các lĩnh vực có tốc độ phát triển nhanh như AI, đồng thời coi đây là động lực tăng trưởng mới. Bộ trưởng Al-Falih cho biết, Saudi Arabia sẽ đóng vai trò “nhà đầu tư chủ chốt” trong việc phát triển các ứng dụng AI và mô hình ngôn ngữ lớn. Saudi Arabia cũng đang xây dựng các trung tâm dữ liệu với quy mô và chi phí cạnh tranh hàng đầu thế giới. “AI chỉ mới thực sự bùng nổ trong 3-4 năm trở lại đây, nhưng chắc chắn sẽ định hình tương lai kinh tế của mọi quốc gia. Những ai đầu tư sớm sẽ dẫn đầu, còn những ai chậm chân sẽ bị bỏ lại phía sau”, ông Al-Falih nhấn mạnh.

Saudi Arabia đang bước vào giai đoạn then chốt của kế hoạch chuyển đổi nền kinh tế theo chiến lược “Tầm nhìn 2030”. Những thách thức từ tình trạng giá dầu giảm và sự chậm trễ trong việc xây dựng các dự án khổng lồ như siêu đô thị Neom đặt ra yêu cầu cấp thiết cho việc thúc đẩy AI để góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Hãng tin Arab News dẫn báo cáo của công ty kiểm toán hàng đầu thế giới PwC cho biết, AI có thể mang lại cho nền kinh tế Saudi Arabia hơn 135 tỷ USD vào năm 2030.

* Mời bạn đọc vào chuyên mục Quốc tế xem các tin, bài liên quan.