Nhân dịp Tết Giáp Thìn anh Phoumphithath Oupaseuth đã có cuộc trò chuyện với phóng viên Báo Quân đội nhân dân Điện tử về Tết cổ truyền Việt Nam.

Phóng viên (PV): Là một người Lào nhưng học tập, sống và làm việc ở Việt Nam đã nhiều năm, điều gì làm anh thấy ấn tượng nhất khi ăn Tết ở Việt Nam?

Phoumphithath Oupaseuth: Tết của người Việt là một dịp lễ quan trọng nhất trong năm, là thời khắc giao thoa giữa năm cũ và năm mới. Tết Việt rất nhiều bản sắc và có rất nhiều hoạt động giàu truyền thống. Điều ấn tượng nhất về Tết Nguyên đán, đó là người Việt chuẩn bị rất kĩ cho dịp này. Nhà cửa phải dọn dẹp sạch sẽ, trang trí thật nhiều hoa đẹp và mua sắm rất nhiều thứ, từ quần áo tới bánh kẹo, thực phẩm…

Tết cổ truyền của người Việt rất quan trọng, mọi người đi làm xa đều muốn trở về gia đình để sum họp. Tất cả phiền muộn, lo lắng đều gác lại. Cả năm ai cũng bận rộn rồi, bây giờ có thời gian dành cho nhau, ngồi ăn chung, cùng nhau đi thăm từng nhà, chúc nhau những điều tốt đẹp trong năm mới...

PV: Xin anh cho biết sự khác biệt giữa Tết của người Việt và Tết của người Lào?

Phoumphithath Oupaseuth: Tết Nguyên đán của người Việt và Bounpimay của người Lào có nhiều nét tương đồng, là dịp nuôi dưỡng và hun đúc truyền thống văn hóa dân tộc, không khí đón Tết đều rất vui và nhộn nhịp. Còn về sự khác biệt, Tết Việt thường rơi vào thời điểm tháng 2 Dương lịch. Còn Bounpimay của người Lào diễn ra muộn hơn, vào tháng 4 Dương lịch hằng năm. Tết Việt mọi người đều trở về nhà sum vầy bên gia đình, cùng nhau dọn đẹp nhà đón Tết, sắm sửa đồ đạc. Phong tục thờ phụng tổ tiên, phong tục chúc thọ ông bà, mừng tuổi lấy may, kiêng quét nhà, đổ nước đầu năm… cũng vô cùng khác biệt. còn Bounpimay có nghi thức tắm Phật, té nước và buộc chỉ tay cho người già, con trẻ để mừng năm mới, cầu phúc. Món ăn cũng là điều khác biệt, món ăn không thể thiếu của Tết Việt là bánh chưng, còn Bounpimay Lào không có bánh chưng.

PV: Là người Lào nhưng lấy vợ người Việt, Anh có thể kể về lần đầu tiên ăn Tết Nguyên đán tại quê vợ?

Phoumphithath Oupaseuth: Tết dương lịch năm 2014, khi tôi học năm đầu tiên tại Học viện Ngoại giao, tôi đã gặp người bạn đời của mình, người con gái Đà Lạt tính cách hiền lành, nhẹ nhàng. Tôi rất vui khi được đón Tết ở Việt Nam 2 lần và năm nay sẽ là năm thứ 3. Năm đầu tiên đón Tết tại nhà vợ để lại trong tôi ấn tượng vô cùng đặc biệt. Lần đầu về nhà vợ, sáng mồng 1 Tết để tạo ấn tượng là một người chăm chỉ, tôi đã dạy từ sáng sớm để quét dọn nhà cửa, nhưng khi gia đình nhà vợ thức dậy thấy tôi dọn dẹp, họ đã nói rằng không được quét nhà. Vợ tôi giải thích rằng người Việt Nam có phong tục kiêng quét nhà đầu năm, vì cho rằng đó là hành động đẩy tài lộc theo rác ra khỏi nhà. Lúc đó tôi vừa ngượng vừa buồn cười, nhưng qua đó giúp tôi hiểu hơn về văn hóa ngày Tết của Việt Nam.

Anh Phoumphithath Oupaseuth cùng vợ và con trai lớn đón Tết Việt 2023. 

Ấn tượng thứ hai của tôi về Tết Việt đó là phong tục xông đất, người Việt Nam quan niệm rằng, người đầu tiên đến chúc Tết gia đình nếu là người hợp tuổi với gia chủ thì nguyên năm gia chủ sẽ gặp nhiều điều may mắn, tài lộc đến nhà. Cho nên người đến nhà chúc Tết đầu tiên rất được xem trọng. Theo tục lệ xông đất, gia chủ mời những người hợp tuổi làm khách đầu tiên từ thời khắc giao thừa cho đến sáng ngày đầu năm mới. Năm đầu ăn Tết tại nhà vợ, tôi được một người bạn của gia đình nhà vợ mời xông đất, lần đầu được mời đi xông đất tôi vô cùng hồi hộp, nhưng cũng rất vui vì được trải nghiệm thêm về các phong tục ngày Tết của Người Việt Nam.

Tôi cũng rất ấn tượng với các món ăn ngày Tết của Việt Nam, vô cùng phong phú và chế biến vô cùng cầu kỳ. Tôi thích nhiều món ăn, đầu tiên phải kể đến bánh chưng, canh măng khô nấu với miến, dưa hành, giò chả, thịt đông… những món ăn rất khác ở Lào.

PV: Tết Giáp Thìn 2024, anh có dự định gì và anh có thể chia sẻ điều mình mong muốn trong năm mới?

Phoumphithath Oupaseuth: Năm nay tôi sẽ đón mẹ tôi từ Lào sang đón Tết Việt, chúng tôi sẽ cùng nhau đón Tết tại nhà vợ, đi chúc tết họ hàng nội ngoại của vợ ngày mồng 1 và mồng 2, sau đó là đi du lịch biển tại Nhà Trang. Mẹ tôi chưa đón Tết tại Việt Nam, nên tôi mong muốn cùng mẹ và gia đình cùng đón Tết và đi du lịch cùng nhau.

Điều tôi cầu mong nhất trong năm mới đó chính là sức khoẻ, cầu mong cho bản thân, những người thân trong gia đình cũng như cộng đồng có được sức khỏe để tiếp tục làm việc, cống hiến.

Nhân dịp này tôi xin chân thành cảm ơn Báo Quân đội nhân dân Điện tử đã dành cho tôi cuộc phỏng vấn ý nghĩa này. Chúc cho tình hữu nghị đặc biệt giữa hai nước Lào-Việt Nam mãi mãi xanh tươi, đời đời bền vững!.

NGUYỄN CÚC

*Mời bạn đọc vào chuyên mục Quốc tế xem các tin, bài liên quan.