Phó thủ tướng kiêm Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Gia Khiêm trả lời phỏng vấn báo chí: ASEM-6 thúc đẩy hợp tác kinh tế Á-Âu theo tinh thần ASEM-5 Hà Nội

Phó thủ tướng kiêm Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Gia Khiêm

- Xin Phó thủ tướng cho biết những kết quả nổi bật của Hội nghị ASEM-6?

- Với chủ đề “10 năm ASEM: Thách thức toàn cầu - Ứng phó chung”, ASEM-6 đã thành công tốt đẹp. Có thể tóm lược kết quả chính của Hội nghị như sau:

ASEM-6 được tổ chức vào thời điểm ASEM tròn 10 năm thành lập. Các nhà lãnh đạo 38 nước thành viên và Chủ tịch Ủy ban Châu Âu (EC) khẳng định việc thiết lập Tiến trình ASEM là một quyết định đúng đắn tăng cường đối thoại và hợp tác trong việc giải quyết các vấn đề quốc tế lớn có tính toàn cầu liên quan đến hoà bình, an ninh và phát triển. Các nhà Lãnh đạo đã trao đổi ý kiến về những vấn đề có tầm bao quát, mang tính thời sự cao trong bối cảnh tình hình quốc tế tiếp tục diễn biến phức tạp, tác động đến đời sống chính trị quốc tế và hợp tác ASEM. Hội nghị đã nhất trí thông qua 3 văn kiện quan trọng, gồm Tuyên bố của Chủ tịch, Tuyên bố Hen-xinh-ki về Tương lai ASEM và Tuyên bố ASEM-6 về Thay đổi khí hậu. Định hướng hợp tác tương lai, các vị Lãnh đạo khẳng định ASEM cần làm sâu sắc hơn quan hệ đối tác, thích ứng với các thách thức tương lai với các lĩnh vực hoạt động trọng tâm của thập kỷ thứ hai: tăng cường chủ nghĩa đa phương và đối phó với các mối đe dọa toàn cầu, hợp tác trong các vấn đề y tế, sức khỏe con người, thúc đẩy hợp tác kinh tế, tài chính, thương mại, năng lượng, chú trọng vấn đề môi trường và phát triển bền vững, tăng cường đối thoại văn hoá-văn minh. Hội nghị lần này đã nhấn mạnh thúc đẩy hợp tác kinh tế Á-Âu, theo tinh thần của ASEM-5 Hà Nội. Theo đó, nhất trí tích cực triển khai thực hiện Tuyên bố Hà Nội về Quan hệ đối tác kinh tế Á-Âu chặt chẽ hơn, các Bộ trưởng Kinh tế ASEM cần sớm nhóm họp để bàn biện pháp cụ thể, kể cả việc xây dựng kế hoạch hành động; tăng cường các hoạt động trong khuôn khổ Kế hoạch hành động thuận lợi hoá thương mại, Kế hoạch hành động xúc tiến đầu tư, tăng cường hợp tác tài chính, lao động; kêu gọi và khẳng định sẽ tích cực thúc đẩy nối lại Vòng đàm phán Đô-ha. Hội nghị cũng thảo luận một chủ đề nóng bỏng hiện nay và có thể trong tương lai là an ninh năng lượng, đưa ra nhiều biện pháp tăng cường hợp tác trong lĩnh vực trọng yếu này. Hội nghị đã thông qua một số sáng kiến quan trọng, trong đó hoan nghênh việc tổ chức Hội nghị Bộ trưởng Công nghệ Thông tin ASEM lần thứ nhất tại Việt Nam vào tháng 12-2006; ủng hộ sáng kiến của Việt Nam về tổ chức “Diễn đàn ASEM về Chính sách An ninh năng lượng” và “Xuất bản cuốn sách báo cáo định kỳ về Thương mại và Đầu tư ASEM”.

Hội nghị cũng đánh dấu một bước phát triển nữa của Tiến trình ASEM sau lần mở rộng đầu tiên tại ASEM-5 Hà Nội bằng quyết định các đối tác mới sẽ tham gia ASEM theo một lộ trình cụ thể bao gồm: Ấn Độ, Mông Cổ, Pa-ki-xtan, Ban Thư ký ASEAN, Bun-ga-ri và Ru-ma-ni. Lễ kết nạp các thành viên mới này sẽ được tổ chức ở Trung Quốc nhân dịp Hội nghị Cấp cao ASEM-7.

- Phó thủ tướng đánh giá như thế nào về vai trò và những đóng góp của Đoàn Việt Nam tại Hội nghị?

- Phát huy vai trò và vị thế của Việt Nam sau 10 năm tham gia ASEM và đặc biệt là thành công của ASEM-5 Hà Nội, Đoàn ta đã tham gia và có những đóng góp tích cực vào những vấn đề có ý nghĩa quan trọng đối với hợp tác ASEM.

ASEM-5 Hà Nội là một bước ngoặt lịch sử đánh dấu bởi việc lần đầu tiên ASEM mở rộng thành viên và thông qua Tuyên bố Hà Nội về Quan hệ đối tác kinh tế Á-Âu chặt chẽ hơn định hướng cho việc đưa Tiến trình hợp tác Á-Âu lên tầm cao mới, thực chất và hiệu quả hơn.

Chúng ta đã tích cực tham gia thảo luận cùng các thành viên về những vấn đề chính trị, kinh tế và văn hoá nóng hổi và có tính toàn cầu. Chúng ta đã tích cực thúc đẩy để lĩnh vực hợp tác kinh tế được quan tâm nhiều hơn nữa. Hội nghị nhất trí với đề nghị của ta là cần tiến hành sớm Hội nghị Bộ trưởng Kinh tế ASEM để bàn triển khai Tuyên bố Hà Nội về Quan hệ đối tác kinh tế Á-Âu chặt chẽ hơn, tranh thủ được sự ủng hộ cao của các thành viên ASEM đối với việc Việt Nam sớm gia nhập WTO; đồng thời Hội nghị đã ủng hộ hai sáng kiến của ta: tổ chức Diễn đàn ASEM về Chính sách An ninh năng lượng và “Xuất bản cuốn sách báo cáo định kỳ về thương mại và đầu tư ASEM”.

Có thể nói, việc ta chủ động, tích cực tham gia đã góp phần tạo môi trường quốc tế thuận lợi, tranh thủ các nguồn lực bên ngoài phục vụ sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, đồng thời nâng cao hơn nữa vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế nói chung và trong khuôn khổ Diễn đàn ASEM nói riêng.

- Ngay trước ASEM-6, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã có chuyến thăm làm việc tại EC và Bỉ. Xin Phó thủ tướng đánh giá về chuyến thăm này?

- Cuộc Hội đàm giữa Thủ tướng ta với Chủ tịch EC Giô-xê Ma-nu-en Ba-rô-xô đã diễn ra trên tinh thần hữu nghị, hợp tác và hiểu biết lẫn nhau với cam kết sẽ phối hợp chặt chẽ cho triển khai Đề án tổng thể về phát triển quan hệ toàn diện với Liên minh châu Âu (được Chính phủ Việt Nam thông qua tháng 6-2005) để đưa mối quan hệ đi vào chiều sâu, ổn định lâu dài.

Chủ tịch Ba-rô-xô đánh giá cao việc Thủ tướng ta lựa chọn EC là đối tác đầu tiên tới thăm song phương, khẳng định Việt Nam là đối tác hàng đầu của EU ở châu Á, hứa sẽ duy trì mức viện trợ 160 triệu ơ-rô cho Việt Nam trong 4 năm tới. Ông Ba-rô-xô nhất trí về nguyên tắc với ta về việc có thể đàm phán ký một Hiệp định Hợp tác mới thay thế cho Hiệp định hợp tác khung giữa Việt Nam và Cộng đồng châu Âu đã ký năm 1995, đồng thời hoan nghênh đề nghị của ta về việc thiết lập cơ chế trao đổi định kỳ hai bên ở cấp Bộ trưởng. Ông khẳng định hoàn toàn ủng hộ Việt Nam sớm gia nhập WTO và cùng với Thủ tướng ta tuyên bố hai bên kết thúc đàm phán đa phương về việc Việt Nam gia nhập WTO.

Tại cuộc hội đàm với Thủ tướng ta, Thủ tướng Bỉ Ghi Phe-hốp-xtát đánh giá cao những thành tựu đổi mới của Việt Nam trong thời gian qua và khẳng định tiếp tục coi Việt Nam là đối tác quan trọng hàng đầu của Bỉ, tiếp tục dành cho Việt Nam vị trí ưu tiên trong số các nước tiếp nhận viện trợ phát triển của Bỉ. Thủ tướng Bỉ đánh giá cao và nhất trí với các đề nghị của Thủ tướng ta nhằm đưa quan hệ hữu nghị và hợp tác nhiều mặt giữa hai nước ngày càng phát triển.

KIM THANH ghi