Phát biểu tại cuộc họp báo ngày 25-1, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Ned Price khẳng định, nước này không có ý thù địch với Triều Tiên. Washington cho rằng, đối thoại và ngoại giao là phương thức hiệu quả nhất giúp đạt được mục tiêu phi hạt nhân hóa hoàn toàn bán đảo Triều Tiên. Đây được cho là động thái khá thiện chí bởi trước đó Bình Nhưỡng đã nhiều lần khẳng định chìa khóa để thiết lập mối quan hệ mới giữa nước này và Mỹ, cũng như nối lại đàm phán hạt nhân, là Washington phải từ bỏ “chính sách thù địch” đối với Bình Nhưỡng, trong đó có việc dỡ bỏ các lệnh trừng phạt nhằm vào Triều Tiên.

 Tên lửa hành trình của Triều Tiên khai hỏa (bên trái) và trên đường bay trong bức ảnh được công bố hồi tháng 9 (ảnh minh họa). Ảnh: KCNA.

 

Phản ứng này của Mỹ được đưa ra sau khi Triều Tiên tiến hành phóng hai vật thể bay được cho là tên lửa hành trình, cũng là vụ phóng thử thứ 5 của nước này trong tháng 1-2022. Lần phóng mới nhất cho thấy tần suất phóng thử lớn và hiếm gặp trong những năm trở lại đây của Bình Nhưỡng. Càng đáng chú ý hơn khi Triều Tiên thực hiện vụ phóng ngay sau lời kêu gọi ngừng khiêu khích từ phía Mỹ, kéo theo mối lo ngại làm gia tăng căng thẳng với Washington trong bối cảnh đàm phán về vấn đề hạt nhân Triều Tiên bế tắc kéo dài. 

Mặc dù Bình Nhưỡng chưa đưa ra tuyên bố nào về vụ phóng mới nhất nhưng động thái này của Triều Tiên xuất hiện sau khi lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un tuyên bố nước này có thể “tái khởi động các hoạt động tạm đình chỉ” do “chính sách thù địch cùng mối đe dọa quân sự của Mỹ đã chạm đến ranh giới nguy hiểm và không thể nhân nhượng”. Thông điệp của ông Kim Jong Un được cho là ám chỉ khả năng Triều Tiên nối lại thử hạt nhân và tên lửa tầm xa.

Loạt vụ phóng tên lửa của Triều Tiên cũng được cho là nằm trong kế hoạch tăng cường năng lực phòng thủ quốc gia, đồng nghĩa với tăng cường năng lực tự chủ nhằm giải quyết những thách thức bên trong và bên ngoài cản trở sự tiến bộ của đất nước, như lời kêu gọi của nhà lãnh đạo Kim Jong Un tại Đại hội lần thứ VIII Đảng Lao động Triều Tiên diễn ra vào tháng 1-2021. Theo chuyên gia Lee Sang-min, tên lửa hành trình chậm hơn tên lửa đạn đạo và do đó được coi là ít mối đe dọa hơn, nhưng chúng tấn công mục tiêu với độ chính xác cao, điều mà Triều Tiên sẽ tiếp tục phát triển trong tương lai.

Đại sứ Mỹ tại Liên hợp quốc Linda Thomas-Greenfield cho rằng, những vụ phóng này chứng tỏ quyết tâm của Triều Tiên theo đuổi các chương trình vũ khí hủy diệt hàng loạt và tên lửa đạn đạo bằng mọi giá. Trong khi đó, giới phân tích nhận định, những màn “phô trương sức mạnh” của Triều Tiên từ đầu năm tới nay nhằm chuyển tải cả thông điệp quân sự lẫn chính trị, trong bối cảnh tiến trình đàm phán phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên không đạt bước tiến cụ thể nào kể từ khi Tổng thống Mỹ Joe Biden nhậm chức cách đây một năm. Chuyên gia Lee Sang-min của Viện Phân tích quốc phòng Hàn Quốc đánh giá các vụ phóng tên lửa của Triều Tiên trong tháng này cũng có thể nhằm tạo căng thẳng và thúc đẩy chính quyền Tổng thống Biden phải đưa ra một chiến lược mới trong vấn đề Triều Tiên. 

Mặc dù chưa đưa ra được biện pháp cụ thể nào để thúc đẩy mục tiêu phi hạt nhân hóa trên bán đảo Triều Tiên cũng như đưa Bình Nhưỡng trở lại bàn đàm phán, Washington gần đây đã có một số động thái ngoại giao để tạo chuyển biến. Bộ Quốc phòng Mỹ kêu gọi Trung Quốc, quốc gia láng giềng của Triều Tiên, tham gia các nỗ lực nhằm đưa Bình Nhưỡng trở lại bàn đàm phán. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Ned Price cũng nhắc lại tầm quan trọng của việc hợp tác với hai đồng minh trong khu vực là Nhật Bản và Hàn Quốc trong việc đạt được mục tiêu phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên. Cuối tuần qua, Lầu Năm Góc cũng khẳng định Mỹ tiếp tục tin tưởng “ngoại giao là con đường tốt nhất” để đạt được mục tiêu phi hạt nhân hóa hoàn toàn bán đảo Triều Tiên.

Những tuyên bố thiện chí giữa Mỹ và Triều Tiên là vô cùng cần thiết để tạo bầu không khí tích cực, hạ nhiệt căng thẳng, nhưng điều mang tính quyết định vẫn là cả hai cần có nhưng hành động cụ thể để đưa hai bên trở lại bàn đàm phán càng sớm càng tốt trước khi căng thẳng leo lên một nấc thang mới.

MAI NGUYÊN