Hai mươi năm sau sự kiện 11-9: Báo chí quốc tế nói gì?

Tạp chí The Wired của Mỹ tối muộn ngày 9-9 (giờ Việt Nam) chạy tít “20 năm sau sự kiện 11-9, giám sát và chịu sự giám sát đã trở thành lối sống thường nhật”.

Bài báo đưa ra quan sát và nhận định rằng 20 năm sau khi xảy ra sự kiện khủng bố 11-9, những hoạt động tưởng chừng như đơn giản và ai cũng cho là “tất lẽ dĩ ngẫu” như tiễn người thân ra máy bay, đi dạo quanh khu thương mại-văn phòng, hay đi qua những con đường gần các tòa nhà chính phủ... đã không còn có thể thực hiện được dễ dàng nữa. Sau vụ tấn công khủng bố, người dân Mỹ đã nhận được những lời hứa “bảo vệ nền dân chủ” từ những người hữu trách. Nhưng những gì họ thực hiện sau 20 năm lại trở thành mối đe dọa lớn nhất đối với nền dân chủ Mỹ bằng cách biến các thành phố của nước Mỹ thành các khu vực giám sát an ninh. Nước Mỹ đã chi hàng tỷ đô la để bảo vệ “lối sống của mình” nhưng kết quả đã được chứng minh là hoàn toàn vô dụng và chẳng ai có thể biết được liệu có thể xoay ngược được xu hướng này hay không.

Chuyến bay số hiệu 175 của hãng United Airlines đâm vào tòa tháp phía Nam của Trung tâm thương mại thế giới. Ảnh: Reuters.

Tờ The Hindu có trụ sở tại Ấn Độ đăng bài “20 năm sau sự kiện 11-9, việc xác minh danh tính nạn nhân vẫn chưa hoàn tất”, chỉ ra rằng còn tới 1.106 nạn nhân thiệt mạng tại hai tòa tháp của Trung tâm thương mại thế giới (WTC) còn chưa được xác định danh tính khi đã tìm được hài cốt. Bài báo cũng cho biết mới có thêm 2 bộ hài cốt được xác định danh tính trong tuần này và chính quyền vẫn đang tiếp tục công việc hết sức khó khăn là xác định và trao trả hài cốt cho người thân của các nạn nhân.

Hãng tin Aljazeera (Qatar) rút tít “Các gia đình nạn nhân gây áp lực bạch hóa thông tin về vai trò của Saudi Arabia trong vụ khủng bố ngày 11-9”. Theo đó, bài báo nhấn mạnh 1.700 người thân trong các gia đình nạn nhân đã ký vào một bức thư phản đối sự có mặt của Tổng thống Mỹ Joe Biden trong lễ tưởng niệm 20 năm sự kiện 11-9 tới đây nếu chính quyền của ông không bạch hóa thông tin liên quan một số quan chức Saudi Arabia trong vụ tấn công cách đây 20 năm. Đại sứ quán Saudi Arabia tại Washington chưa có phản ứng gì với thông tin này. Trước sau Saudi Arabia đều phủ nhận vai trò của quốc gia này trong sự kiện 11-9.

Trong khi đó, hãng tin ABC News cùng tờ Washington Post thực hiện một khảo sát thông qua hình thức gọi điện trực tiếp bằng tiếng Anh và tiếng Tây Ban Nha cho các mẫu phỏng vấn thuộc tất cả các cộng đồng chủng tộc khác nhau hiện đang sinh sống tại Mỹ. Kết quả cho thấy chỉ chưa đến 50% người Mỹ cho rằng nước Mỹ hiện tại an toàn hơn so với trước khi xảy ra vụ khủng bố 11-9, trong khi có tới 41% người được hỏi cho rằng nước Mỹ hiện tại kém an toàn hơn. Như vậy, trong thời gian 20 năm, số người Mỹ tin rằng nước Mỹ an toàn hơn đã giảm dần từ 67% xuống 49%, trong khi số người tin rằng người nước Mỹ ngày càng ít an toàn hơn tăng từ mức 27% lên 41%.

Một người đàn ông đang tìm kiếm người sống sót trong đống đổ nát dưới chân tòa tháp đôi Trung tâm thương mại thế giới. Ảnh: Getty Images.

Click2Houston, đài truyền hình thuộc hãng tin NBC, có bài “Thế giới đã thay đổi ra sao 20 năm sau sự kiện 11-9?” trên trang điện tử của mình. Bài báo khẳng định nước Mỹ đã thay đổi rất nhiều từ cả góc độ cá nhân và tổ chức sau ngày 11-9-2001, trong có đó thể kể đến sự thay đổi của các hoạt động giám sát an ninh tại sân bay và các địa điểm công cộng, sự phát triển của công nghệ và cả trong huấn luyện chiến đấu của quân đội. Tờ báo trích lời Dan Crenshaw, từng là thành viên Đội đặc nhiệm số 3 SEAL: “Trước 11-9, rất hiếm khi một quân nhân đội SEAL phải thực hiện nhiệm vụ thực chiến. Sau 11-9, mỗi quân nhân phải thực hiện 100-200 nhiệm vụ thực chiến trong một lần triển khai quân”.

Kênh truyền hình Good Morning Amrerca (Chào buổi sáng nước Mỹ), đăng trailer về bộ phim tài liệu “20 năm sau sự kiện 11-9: Bóng đêm dài nhất” của hãng ABC News. Trailer cho biết Tổng thống Biden dự kiến sẽ công bố một số tài liệu điều tra về vụ khủng bố 11-9 trong dịp này dưới áp lực của gia đình các nạn nhân. Trailer cũng hé lộ việc FBI vẫn tiếp tục điều tra liệu có hay không vai trò của Saudi Arabia trong tổ chức thực hiện vụ khủng bố bất chấp nước này phủ nhận có dính líu đến vụ tấn công.

CNN, hãng truyền hình trực tiếp đưa tin tại hiện trường và ghi hình trực tiếp cú đâm thứ hai vào tòa tháp đôi Trung tâm thương mại thế giới vào ngày 11-9-2001, chạy tít “Vụ khủng bố 11-9 mãi mãi làm thay đổi cách di chuyển đường không của người Mỹ”. Bài báo viết: “Trước đây, bạn có thể tới sân bay khoảng 20 phút trước khi máy bay cất cánh và người yêu bạn có thể đi qua cổng kiểm tra an ninh để chia tay bạn. Bạn vẫn có thể bay khi trong hành lý xách tay của mình thiếu mất giấy tờ tùy thân có ảnh và trong đó có mang một vài lưỡi dao hay một số loại chất lỏng… Nhưng cách đây 20 năm, sau khi 19 kẻ khủng bố bắt cóc 4 máy bay thương mại của chúng ta ở vùng Đông Bắc và tiến hành vụ khủng bố khiến 3.000 người thiệt mạng thì cách di chuyển bằng đường không của người Mỹ đã mãi mãi bị thay đổi”.

Một góc tòa nhà Bộ Quốc phòng Mỹ bị tấn công vào lúc 9 giờ 37 phút ngày 11-9. Ảnh: www.army.mil

Hãng tin Reuters ngoài đưa tin về các hoạt động kỷ niệm còn đăng lại những hình ảnh liên quan vụ tấn công bằng máy bay thương mại vào các địa điểm WTC, Trụ sở Bộ Quốc phòng (Lầu Năm Góc), và ở bang Pennsylvania. Reuters cũng đăng tải nhiều bài viết khai thác sâu nỗi đau mất người thân của các gia đình nạn nhân cũng như nỗi ám ảnh của những người thoát chết trong gang tấc trong ngày 11-9-2001.

Với sự sụp đổ của chính quyền Kabul hồi tháng 8 vừa qua, công chúng lại một lần nữa đặt dấu hỏi với kết quả chống khủng bố của Mỹ. Hãng tin Aljazeera có bài chính “20 năm sau ngày 11-9, nước Mỹ liệu đã thắng chủ nghĩa khủng bố?” Khi bắt đầu tấn công trả đũa lực lượng khủng bố al-Qaeda vào ngày 20-9-2001, Tổng thống Mỹ lúc đó là George W. Bush phát biểu trước Quốc hội: “Cuộc chiến chống khủng bố của chúng ta bắt đầu với mạng lưới al-Qaeda, nhưng đó không phải là nơi để kết thúc. Cuộc chiến của chúng ta sẽ chỉ kết thúc khi tất cả các nhóm khủng bố trên thế giới được tìm ra, ngăn chặn và đánh bại”. Bài báo khẳng định dù khả năng bị tấn công trên lãnh thổ Mỹ đã giảm đi, nhưng những nhóm khủng bố khác vẫn phát triển ở khắp các châu lục. Ngay bản thân al-Qaeda vẫn tồn tại với các chi nhánh mọc lên ở 17 quốc gia trên khắp thế giới. Hai mươi năm sau tuyên bố của Tổng thống Bush, với hàng nghìn tỷ đô la chi ra và hàng chục nghìn thường dân trên khắp thế giới cũng như hàng nghìn binh lính Mỹ thiệt mạng và mang thương tật cả đời, mục tiêu đặt ra của nước Mỹ vẫn chưa thể hoàn thành.

HỮU DƯƠNG