Mạng lưới xe buýt Hà Nội mặc dù được phân bổ khá rộng theo các địa bàn, nhưng vào giờ cao điểm, lượng khách giữa các tuyến vẫn có sự chênh lệch lớn; một số tuyến “sốt” vì thiếu xe, đành bỏ bến...

Lên xe được đã là may...

Tại một điểm chờ xe buýt ở khu vực cầu Long Biên, trên đường Trần Nhật Duật, khoảng 50 người đứng đợi đi xe tuyến số 54, nhưng nhìn chiếc xe đang lại gần, nhiều người lắc đầu e ngại bởi xe đã chật kín. Chiếc xe khác chạy đến, khách chuẩn bị bước lên thì phụ xe thông báo: “Hết chỗ rồi, mong quý khách chờ lên chuyến sau”. Tình trạng quá tải diễn ra vào giờ cao điểm, đặc biệt là các tuyến số 16, 26, 32, 34, 54… Nhiều khách thấy xe quá đông cố chờ chuyến sau, nên không ít người đã bị muộn học, muộn giờ làm, lỡ việc...

Đó là hiện tượng xảy ra khá thường xuyên đối với nhiều tuyến xe buýt nội và ngoại thành. Nhìn cảnh hành khách chen lấn khi lên xe ai cũng ái ngại về khả năng đáp ứng nhu cầu phục vụ của xe buýt. Vào giờ cao điểm, các bến xe buýt luôn đông người chờ đợi. Nguyễn Thị Ngọc Mai, sinh viên Đại học Quốc gia Hà Nội, đi xe buýt tuyến số 16 cho biết: Nhà chỉ cách trường 7km, nhưng hôm nào tôi cũng phải dậy rất sớm để đi học vì phải còn trừ thời gian chờ xe, ấy vậy mà nhiều hôm vẫn không lên xe được và đành muộn học. Nguyễn Hoài Anh, giáo viên một trường mầm non ở Đông Anh, đang học tại chức tại Trường đại học Sư phạm 1 cho biết: Chiều nào tan học cô cũng phải đợi xe cả giờ đồng hồ vì xe buýt tuyến số 7 (Hoàng Quốc Việt – Nội Bài) luôn quá tải. Theo ghi nhận của chúng tôi, các tuyến số: 32 (Nhổn – Giáp Bát), 39 (Hoàng Quốc Việt - Bến xe Nước Ngầm), 54 (Long Biên - TP Bắc Ninh)… vào giờ cao điểm cũng trong tình trạng tương tự.

Chờ xe đã khổ, khi lên xe lại càng vất vả vì lượng khách trên xe quá đông, gây ngột ngạt, nóng bức ngay cả khi thời tiết đang là mùa đông. Nhiều người đi xe buýt nói vui: Lên xe chỉ đứng một chân, vì còn phải dành “đất” cho người khác. Lên được xe là hạnh phúc rồi, giờ cao điểm xe nào chẳng đông. Với sinh viên nam còn đỡ, sinh viên nữ, đi cả chặng đường dài, đứng trong cảnh xe chật cứng thì quả là mỏi mệt. Đào Thanh Ba, sinh viên Trường cao đẳng Điện lực tâm sự: Vì xe đông người, có khi đến bến, hành khách không xuống kịp do không chen chân ra cửa được, đành phải xuống bến sau rồi đi bộ quay lại... Một nỗi khổ nữa là nạn tắc đường, nhiều khi xe buýt đành chịu kẹt cứng trong "vòng vây" của xe máy hoặc phải thay đổi lộ trình...

Lợi dụng những khi hành khách đông chật cả dưới bến và trên xe, gần đây, nạn trộm cắp, móc túi có lúc lại rộ lên. Nguyễn Văn Biên, cựu sinh viên Trường đại học Giao thông-Vận tải vừa lĩnh lương 2 triệu đồng ở Công ty Cổ phần công nghệ mới Kim Tự Tháp về, cầm chưa nóng túi đã bị đạo chích “nẫng” mất cả tiền lẫn giấy tờ trong ví. Phải mất vài ngày sau, anh mới chuộc lại được giấy tờ nhờ những mảnh thông báo đánh rơi giấy tờ dán ở nhiều nơi. Trong tâm trạng bần thần, Biên bộc bạch: “Vậy là cả tháng trời làm việc đi tong, sau vụ này càng phải cảnh giác, cẩn trọng hơn mỗi khi lên xe buýt…”.

Tăng chuyến vẫn là "bài toán khó"

Hà Nội đang tiếp tục đầu tư cho hệ thống xe buýt cả về chất lượng phục vụ lẫn số lượng xe, tăng chuyến, nhưng dường như vẫn chưa thể làm dịu vấn nạn “quá tải” vào giờ cao điểm, vốn đang là "bài toán khó" đối với ngành vận tải hành khách công cộng Thủ đô. Một cán bộ Sở Giao thông công chính thành phố cho biết: Do phương tiện cá nhân tăng nhanh, nhất là xe máy, hơn 80% người dân thành phố đi lại hằng ngày bằng phương tiện này, nạn ùn tắc giao thông ngày càng nghiêm trọng, nên không thể tăng thêm tần suất xe buýt vào giờ cao điểm. Để giải quyết tình trạng trên, phải xây dựng thêm những tuyến đường dành riêng cho xe buýt, hạn chế sự gia tăng của phương tiện cá nhân; xây dựng phương án cấm xe máy hoạt động trên một số tuyến đường, trong giờ cao điểm để ưu tiên tăng chuyến cho xe buýt. Về lâu dài, thành phố cần đẩy nhanh xây dựng các tuyến tàu điện cao tốc, hiện đại, đáp ứng nhu cầu đi lại của người dân và cũng là phương án hiệu quả giảm tải cho xe buýt.

Hà Nội hiện có 56 tuyến xe buýt, khá nhiều tuyến trong tình trạng quá tải vào giờ cao điểm. Năm 2006, ngành vận tải hành khách công cộng thành phố vận chuyển được hơn 305 triệu lượt khách, riêng xe buýt nội đô vận chuyển được 297,7 triệu lượt khách, trong đó 44 tuyến trọng điểm đạt 286,6 triệu lượt khách.

ĐĂNG LINH - HÀ ANH