Theo phóng viên TTXVN tại Washington, trong tuyên bố chung, hai thượng nghị sĩ McCain và Sullivan khuyến khích tất cả các bên có tranh chấp ở Biển Đông nỗ lực giải quyết tranh chấp trên biển bằng biện pháp hòa bình, phù hợp với luật pháp quốc tế, thông qua các cơ chế trọng tài quốc tế và đàm phán.

Trong khi đó, Giám đốc Chương trình Sáng kiến Minh bạch Hàng hải châu Á của Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS) Greg Poling (Grây Pô-linh) đánh giá phán quyết trên đã thật sự phủ nhận yêu sách của Trung Quốc liên quan tới chủ quyền khu vực mà Bắc Kinh gọi là “đường lưỡi bò” ở Biển Đông.

Hội đồng trọng tài của PCA. Ảnh: PCA. 

Phát biểu tại cuộc Hội thảo Biển Đông thường niên lần thứ 6 của CSIS diễn ra cùng ngày, ông Poling đánh giá phán quyết của Tòa trọng tài là một sự khích lệ cho việc giải quyết tranh chấp hàng hải bằng biện pháp pháp lý. Theo phán quyết của Tòa trọng tài được công bố trước đó cùng ngày, yêu sách của Trung Quốc về "các quyền lịch sử" đối với các vùng biển nằm trong "đường 9 đoạn" là trái với Công ước của Liên hợp quốc về Luật biển 1982 (UNCLOS). Trung Quốc không có "tư cách lịch sử" đối với các vùng biển ở Biển Đông và không có cơ sở pháp lý để đưa ra những tuyên bố về "các quyền lịch sử" đối với những nguồn tài nguyên trong "đường 9 đoạn". Theo Tòa trọng tài, không một đảo nào thuộc quần đảo Trường Sa tạo cho Trung Quốc quyền có vùng đặc quyền kinh tế. Trung Quốc không có quyền hạn đối với vùng đặc quyền kinh tế trong phạm vi 200 hải lý của bãi Vành Khăn (Mischief) hay bãi Cỏ Mây (Thomas). Tòa trọng tài cũng khẳng định thực thể Ba Bình (Itu Aba) thuộc quần đảo Trường Sa là "bãi đá", nên không có vùng đặc quyền kinh tế. Tòa trọng tài cho rằng Bắc Kinh đã làm tổn hại lâu dài và không thể bù đắp được hệ sinh thái san hô ở quần đảo Trường Sa.

Phán quyết của Tòa trọng tài cũng nhấn mạnh Trung Quốc đã can thiệp vào các quyền đánh bắt truyền thống của Philippines tại bãi Hoàng Nham (Scarborough) trên Biển Đông. Theo Tòa trọng tài, những hành động của Trung Quốc đang làm trầm trọng thêm những tranh chấp với Philippines trong lúc đang các bên nỗ lực để giải quyết vấn đề.

TTXVN