Giá thuốc chữa bệnh đã tăng bất hợp lý
Từ đầu tháng 4 đến nay, dường như thị trường chứng khoán đã truyền nhiệt sang thị trường bất động sản và nhiều loại hàng hoá khác. Giá của rất nhiều loại vật tư và hàng tiêu dùng đang tăng nhanh. “Cơn bão” giá đang hình thành, nếu không tích cực phòng, chống, nó sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến đời sống nhân dân”, một chuyên gia kinh tế đã khẳng định với chúng tôi như vậy.

Nhà đất “lên cơn sốt”

Ngày 12-4, trong vai người tìm mua nhà, chúng tôi tới nhiều khu chung cư và trung tâm môi giới nhà đất của Hà Nội, đến đâu cũng nhận được những lời “cảnh báo”, nhà đất đang “sốt”, mua nhanh kẻo…hết. So với thời điểm cuối năm 2006, giá nhà đất nhiều khu vực có hạ tầng tốt như khu chung cư cao cấp Mỹ Đình, khu vực quanh Hồ Tây…đã tăng đến gần 20 %. Một số khu vực khác cũng tăng hơn 10 %. Bà Lê Phương Mỹ Linh, Phó giám đốc Công ty Bitexco, chủ dự án xây dựng khu The Manor (Mỹ Đình) cho biết: Những tháng đầu năm 2007 số lượng khách hàng đến mua nhà tại khu vực này tăng đột biến. Hiện các căn hộ cỡ nhỏ và trung có giá từ 2,5 tỷ đồng đến gần 5 tỷ đồng đã bán hết. Hiện chỉ còn một số căn hộ đặc biệt. Loại căn hộ này có diện tích rộng hơn 200 m2, thiết kế theo phong cách kiến trúc của Pháp. Riêng phòng khách có diện tích 70m2, được bố trí liên thông với bếp. Mỗi căn hộ có từ 3 đến 4 phòng ngủ tùy theo diện tích, trang bị đầy đủ tiện nghi nội thất sử dụng, giá khoảng 2.000 USD/m2.

Không chỉ ở Hà Nội mà một số thành phố lớn khác như thành phố Hồ Chí Minh, Hải Phòng…cũng đang xảy ra “sốt nhà đất”. Dường như cơn sốt cổ phiếu đã được truyền nhiệt sang lĩnh vực bất động sản. Tại thành phố Hồ chí Minh, có nơi, giá nhà, đất đã tăng đến gần 50 % so với thời điểm cùng kỳ năm trước.

Liên quan đến lĩnh vực nhà, đất, hai loại vật tư quan trọng để xây dựng nhà là thép và xi măng cũng đã tăng giá đột biến và dự báo sẽ còn tiếp tục tăng. Bình quân giá bán xi măng trên thị trường cả nước trong ngày hôm qua (12-4) đã tăng thêm từ 25.000 đồng đến 30.000 đồng/tấn so với thời điểm cuối năm 2006. Hiện giá bán xi măng lò quay đóng bao phổ biến ở mức giá 770.000 đồng đến 840.000 đồng/tấn tại thị trường miền Bắc và khoảng 880.000 đồng đến 1.000.000 đồng/tấn tại thị trường phía Nam. Giá thép cuộn loại “phi” 6, “phi” 8 lên đến 9.300 đồng/kg,; thép cây loại phi 10 giá 69.000 đồng/cây, phi 12 98.000 đồng/cây. Giới kinh doanh dự kiến cuối tháng 4 giá thép xây dựng sẽ không dưới 10 triệu đồng/tấn.

Giá hàng tiêu dùng và nhiều chủng loại vật tư đang “phi nước đại”

Theo bảng giá thông báo mới đây của Công ty Hóa chất và Phân đạm Phú Mỹ (PVFCCo), giá bán buôn urê Phú Mỹ tại nhà máy đã tăng 1.000 đồng, lên 5.400 đồng/kg. Còn thực tế giá phân bón trên thị trường ngày hôm qua (12-4) đã tăng từ 15 đến 30 % so với cuối năm 2006. Đặc biệt, phân DAP, giá tăng 1.800 đồng/kg so với tháng trước, hiện có giá hơn 7.000 đồng/kg. Theo Hiệp hội Phân bón Việt Nam, đây là mức tăng kỷ lục trong vòng 50 năm trở lại đây.

“ Khi giá hàng hoá, dịch vụ biến động bất thường có dấu hiệu do độc quyền hoặc liên kết để độc quyền gây ra, trong trường hợp cần thiết, cơ quan có thẩm quyền quản lý nhà nước về giá được quyền điều tra chi phí sản xuất, lưu thông, giá hàng hoá, dịch vụ của tổ chức, cá nhân kinh doanh hàng hoá, dịch vụ độc quyền và liên kết độc quyền về giá”

(Trích Điều 21, Nghị định 170/2003/N Đ-CP quy định chi tiết thi hành một số điều của Pháp lệnh giá).

Ngày 12-4, giá vàng trong nước tiếp tục đứng vững ở mức hơn 1,3 triệu đồng/chỉ. Giá vàng thế giới đã tăng lên 678,9 USD/ounce do căng thẳng thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc, đồng USD giảm giá so với ơ-rô và quá trình “công nghiệp hóa” hạt nhân của Iran đã khởi động. Tuy nhiên, hiện giá vàng trong nước vẫn thấp hơn giá vàng thế giới khoảng 150.000 đồng/chỉ do sức mua trong nước còn thấp, vì thế giá vàng trong nước sẽ còn tăng trong thời gian tới.

Khảo sát tại các chợ của Hà Nội trong ngày 12-4, chúng tôi cũng thấy giá của nhiều mặt hàng tiêu dung thông dụng như rau, quả, thực phẩm, đồ nhựa…đã tăng từ 5 đến 10% so với thời điểm trước Tết Nguyên đán.

Đặc biệt, giá mặt hàng thuốc chữa bệnh, sau một thời gian tương đối bình ổn, mấy ngày qua, đã xuất hiện “làn sóng” tăng giá khá mạnh cho dù chưa được sự cho phép của Cục Quản lý dược, (Bộ Y tế). Trong đợt tăng giá lần này, không chỉ có các loại biệt dược nhập ngoại mà cả những mặt hàng thuốc sản xuất trong nước cũng kéo nhau tăng giá. So với cùng kỳ năm trước, mức tăng từ 5 đến 20 %.

Vì sao tăng giá ?

Lý do chính tăng giá thuốc chữa bệnh được các cửa hàng bán thuốc và các công ty dược đưa ra là do giá các nguyên liệu đầu vào tăng, chi phí các doanh nghiệp dược phải bỏ ra để đáp ứng các tiêu chuẩn về thực hành tốt sản xuất thuốc (GMP) theo yêu cầu của Bộ Y tế. Tuy nhiên, theo ý kiến của tiến sĩ Cao Minh Quang, Thứ trưởng Bộ Y tế kiêm Cục trưởng Cục Quản lý Dược Việt Nam thì giá thuốc tăng một phần do chi phí hoa hồng cho giám đốc các bệnh viện, chủ tịch hội đồng thuốc, trưởng khoa dược…; chi phí tiếp thị sản phẩm; chi phí tổ chức hội thảo, chi phí chiết khấu, khuyến mại …quá cao so với giá thành sản phẩm. Còn một bác sĩ lại quả quyết với chúng tôi vào chiều 12-4 rằng: Lý do chính của việc tăng giá thuốc xuất phát từ hiện tượng “kê toa ăn hoa hồng” của nhiều bác sĩ. Thật vậy, so với thời gian trước, hiện nay hiện tượng này tinh vi hơn nhiều, dưới dạng hội thảo, học tập ở trong và ngoài nước.

Nguyên nhân dẫn đến giá nhà, đất tăng được lý giải là do thị trường bất động sản đã bị “đóng băng”quá lâu, do các nhà đầu tư thu lãi lớn từ chứng khoán chuyển sang…Thế nhưng, theo ý kiến của nhiều chuyên gia, “sốt”nhà, đất có nguyên nhân quan trọng khác do tâm lý, do đầu cơ và sự liên kết của các nhà đầu tư bất động sản với đội ngũ “cò mồi .

Giá các loại hàng hoá khác tăng cao được lý giải do nguyên liệu cao, giá trên thị trường thế giới tăng, do khô hạn, cắt điện luân phiên…làm tăng thêm chi phí sản xuất trong nước. Riêng giá phân bón “nóng”, theo ý kiến của Hiệp hội Phân bón Việt Nam có phần do dự báo chậm và không chính xác.

Giá cả sẽ tăng đến đâu ?

Năm 2006 chỉ số giá tiêu dùng (CPI) của Việt Nam tăng 6,6%. Sang đầu năm 2007 CPI bắt đầu có chiều hướng tăng mạnh trở lại, cho dù Bộ Tài chính đã cắt giảm thuế nhập khẩu gần 2.000 mặt hàng theo lộ trình giảm thuế mà Việt Nam đã cam kết thực hiện khi gia nhập WTO. Theo số liệu của Tổng cục Thống kê, trong quí đầu năm nay CPI tăng tới 3,02%. Một số chuyên gia kinh tế dự báo, giá cả có thể sẽ tiếp tục tăng nóng trong quí 2 do tác động của giá dầu trên thế giới, sự nóng lên của thị trường nhà đất, cùng với những yếu tố bất lợi ảnh hưởng đến sản lượng của ngành nông nghiệp và chăn nuôi ở trong nước.

Trong khi mặt bằng thu nhập nói chung tăng rất chậm thì giá cả tiêu dùng và các mặt hàng thiết yếu vẫn bất ổn. Điều này đang trở thành một mối lo lớn của nhân dân. Báo cáo tổng hợp ý kiến cử tri của Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam gửi tới Quốc hội mới đây cho biết tình trạng bất ổn về giá cả, đặc biệt là tình trạng bấp bênh của giá nông sản đang khiến người nông dân gặp nhiều khó khăn, bị động trong sản xuất; nhiều loại sản phẩm năm trước được giá nhưng năm sau lại biến động ngược lại. Tình trạng giá nông sản quá thấp, trong khi giá vật tư nông nghiệp quá cao dẫn đến người nông dân sản xuất không có lãi hoặc lãi rất thấp. Cử tri kiến nghị Chính phủ có chính sách bình ổn giá các mặt hàng thiết yếu và giá các loại vật tư nông nghiệp, tạo điều kiện cho nông dân yên tâm sản xuất và cải thiện đời sống.

Bình ổn giá bằng cách nào ?

Trả lời câu hỏi của phóng viên báo Quân đội nhân dân về giải pháp bình ổn giá các mặt hàng thiết yếu, Cục trưởng Cục Quản lý giá (Bộ Tài chính) Vũ Tiến Thoả cho rằng: Bộ Tài chính đã trình Chính phủ các giải pháp đồng bộ, trong đó chú trọng tới việc cân đối cung-cầu, chống đầu cơ, nâng giá…theo Pháp lệnh Giá.

Để chấn chỉnh việc tăng giá thuốc chữa bệnh không hợp lý, Bộ Y tế đã thành lập đoàn thanh tra giá thuốc tại một số địa bàn trọng điểm. Đoàn thanh tra sẽ tập trung kiểm tra các công ty chuyên mua bán thuốc lòng vòng qua hóa đơn, nhiều tầng nấc phân phối để đẩy giá thuốc lên cao. Tất cả các doanh nghiệp có thuốc tăng giá không giải trình được lý do hợp lý sẽ ngay lập tức phải trở lại mức giá cũ.

Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cũng vừa có văn bản đề nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo một số biện pháp, nhằm bình ổn thị trường phân bón, bảo đảm quyền lợi cho nông dân. Trong đó, Bộ này đề nghị Chính phủ chỉ đạo các nhà máy sản xuất phân bón trong nước tăng sản lượng và tiến độ sản xuất, đáp ứng ngày càng nhiều nhu cầu tiêu dùng phân bón của nông dân. Bộ này cũng đề nghị Chính phủ chỉ đạo các ngành chức năng nhanh chóng tháo gỡ khó khăn cho việc nhập khẩu phân bón.

Theo đánh giá của cácchuyên gia kinh tế, trong nền kinh tế thị trường, việc giá cả hàng hoá tăng giảm là bình thường. Tuy nhiên, nếu việc tăng giá đột biến hoặc tăng giá không có cơ sở hợp lý thì các cơ quan quản lý Nhà nước về giá cần phải xem xét lại mặt bằng giá để có giải pháp điều tiết cho phù hợp. Chúng ta đã có Pháp lệnh giá, Pháp lệnh bảo vệ người tiêu dùng. Điều quan trọng là phải đưa các công cụ pháp lý này vào thực tiễn để quản lý giá, xử lý nghiêm minh các trường hợp tăng giá vô lý. Mặt khác, so với nhiều nước trong khu vực, hiệu quả sử dụng năng lượng và vốn đầu tư của các doanh nghiệp Việt Nam khá thấp sẽ làm cho giá thành sản phẩm của doanh nghiệp trong nước tăng nhanh hơn “đối thủ” cạnh tranh từ nước ngoài. Do vậy, sức ép tăng giá càng mạnh hơn. Vì vậy, để ghìm được giá phải có các giải pháp đồng bộ, ngay người tiêu dùng cũng phải ý thức bảo vệ sự bình ổn giá của thị trường./. Bài và ảnh : Đỗ Phú Thọ