QĐND - Đúng 14 giờ 46 phút (theo giờ địa phương) ngày 11-3, cả đất nước Nhật Bản đã lặng đi trong phút tưởng niệm gần 16.000 người thiệt mạng và 3000 người bị mất tích trong thảm họa kép động đất-sóng thần xảy ra cách đây đúng một năm. Tất cả hoạt động công cộng, vui chơi giải trí đều tạm dừng khi phút mặc niệm xúc động được cử hành. Một số chuyến tàu ở Tô-ki-ô và quanh thủ đô tạm ngừng lại để đánh dấu thời khắc thảm họa ập tới. Các hoạt động tưởng niệm nạn nhân sóng thần không chỉ diễn ra tại khu vực đông bắc, nơi chịu thiệt hại nặng nề nhất trong thảm họa, mà được tổ chức trên khắp đất nước Nhật Bản. Tại khu vực đông bắc vang rền tiếng còi báo động cùng với tiếng chuông và kinh cầu nguyện vang lên trên khắp cả nước trong phút mặc niệm này. Chính phủ Nhật Bản tổ chức tổng cộng 56 buổi lễ cầu siêu và tất cả các hoạt động này đều được truyền hình trực tiếp trên khắp quốc đảo.

Nhật Hoàng A-ki-hi-tô và Hoàng hậu Mi-chi-cô tại lễ tưởng niệm chính ở Nhà hát Quốc gia ở Tô-ki-ô . Ảnh AFP.

Tại thủ đô Tô-ki-ô, lễ tưởng niệm chính đã được tổ chức trọng thể tại Nhà hát Quốc gia với sự tham dự của Nhật Hoàng A-ki-hi-tô (Akihito) và Hoàng hậu Mi-chi-cô (Michiko), Thủ tướng Y-ô-si-hi-cô Nô-đa (Yoshihiko Noda), các quan chức chính phủ, nghị sĩ Quốc hội và đại diện những gia đình có người thân thiệt mạng trong thảm họa kinh hoàng này. Khoảng 1.200 người đã tham gia lễ tưởng niệm chính thức tại đây. Chính giữa sân khấu của Nhà hát đặt một chiếc cột tượng trưng cho linh hồn các nạn nhân xấu số, được trang trí bằng hàng trăm bông cúc và ly trắng.

Trong diễn văn tại buổi lễ, Thủ tướng Nô-đa cam kết tiếp tục các nỗ lực nhằm đẩy nhanh tiến trình tái thiết tại các khu vực bị động đất - sóng thần tàn phá. Ông Nô-đa cũng khẳng định, Chính phủ Nhật Bản vẫn đang tiếp tục cuộc chiến đối phó với sự cố hạt nhân tại Nhà máy Điện hạt nhân Phư-cư-si-ma số 1. Ông cam kết, Chính phủ sẽ nỗ lực hết sức để hồi sinh tỉnh Phư-cư-si-ma và xây dựng lại nơi này thành một thành phố tươi đẹp.
Tiếp sau bài diễn văn của Thủ tướng Nô-đa, Nhật Hoàng A-ki-hi-tô cũng có bài diễn văn tưởng nhớ những nạn nhân thiệt mạng và mất tích trong thảm họa động đất - sóng thần. Nhật Hoàng bày tỏ lòng biết ơn của người dân Nhật Bản đối với sự ủng hộ và giúp đỡ quý báu của cộng đồng quốc tế trong quá trình khắc phục hậu quả thiên tai và tái thiết những vùng bị tàn phá.

Tại ba tỉnh đông bắc là I-oa-tê, Mi-y-a-ghi và Phư-cư-si-ma đã diễn ra nhiều hoạt động tưởng niệm và lễ cầu siêu cho các nạn nhân. Hàng trăm gia đình Nhật Bản đã tập trung tại các thị trấn và những ngôi làng nằm dọc bờ biển  cùng nhau thắp nến và đặt hoa trên bãi biển để tưởng nhớ những người thân đã bị sóng thần cuốn trôi. Người dân Mi-na-mi-xan-ri-cư ở tỉnh Mi-y-a-ghi đã gấp hàng nghìn con hạc giấy đủ màu sắc và kết thành những chuỗi dài để tưởng nhớ các nạn nhân xấu số. Còn tại thị trấn Y-a-ma-đa, tỉnh I-oa-tê, mọi người cùng nhau tham gia lễ thả đèn giấy để tưởng nhớ những linh hồn đã khuất. Tại Cô-ri-y-a-ma, tỉnh Phư-cư-si-ma, mọi người cũng thắp sáng hàng nghìn chiếc đèn giấy để tưởng niệm các nạn nhân. Một nhà máy điện hạt nhân ở tỉnh này cũng tổ chức lễ tưởng niệm với sự tham gia của Giám đốc công ty TEPCO quản lý vận hành Nhà máy Điện hạt nhân Phư-cư-si-ma số 1.

 Người dân ở thị trấn Ô-cư-ma đặt hoa tưởng nhớ các nạn nhân trong trang phục bảo hộ chống phóng xạ . Ảnh AFP.

Đặc biệt, tại Ô-cư-ma, nơi có Nhà máy Điện hạt nhân Phư-cư-si-ma bị hư hại nghiêm trọng sau sóng thần, những người dân phải đi di tản đã trở về bằng xe buýt để bày tỏ lòng thành kính với những người thân yêu đã đi xa. Những hình ảnh trên truyền hình cho thấy, những con người thổn thức bên trong lớp áo bảo vệ chống phóng xạ cùng với giầy và găng tay chuyên dụng. Họ cùng nhau tổ chức một buổi lễ cảm động để tưởng nhớ những nạn nhân đã mất tại Ô-cư-ma.

Bộ Ngoại giao Nhật Bản cho biết, khoảng 200 đại sứ quán và tổng lãnh sự quán Nhật Bản ở nước ngoài cũng tổ chức lễ tưởng niệm các nạn nhân động đất - sóng thần vào ngày 11-3.

Mai Nguyên