PGS, TS khoa học Nguyễn Văn Cư

QĐND - PGS, TS khoa học Nguyễn Văn Cư, Tổng cục trưởng Tổng cục Biển và Hải đảo (Bộ Tài nguyên và Môi trường ), Phó Ban chỉ đạo Tuần lễ Biển và Hải đảo Việt Nam năm 2012 đã có cuộc trao đổi với phóng viên Báo Quân đội nhân dân về một số nội dung nhân Tuần lễ Biển và Hải đảo Việt Nam 2012 đang diễn ra tại thành phố Vũng Tàu, tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu với chủ đề “Việt Nam mạnh về biển, làm giàu từ biển”.

- Đồng chí có thể cho biết những nét mới trong Tuần lễ Biển và Hải đảo năm 2012?

- Tuần lễ Biển và Hải đảo năm nay được tổ chức quy mô cấp quốc gia gồm một chuỗi sự kiện chính như: Lễ mít tinh hưởng ứng Ngày Môi trường thế giới 5-6, Ngày Đại dương thế giới (8-6) và Tuần lễ Biển và Hải đảo Việt Nam 2012; Hội chợ Kinh tế biển Việt Nam 2012; Diễn đàn Thương hiệu Biển Việt Nam lần thứ IV với chủ đề “Tiềm năng kinh tế và sinh thái môi trường các đảo, quần đảo Việt Nam”; Diễn đàn Kinh tế Biển Việt Nam lần thứ III với chủ đề “Tổ chức không gian phát triển kinh tế biển: Kinh nghiệm của quốc tế và thực tiễn tại Việt Nam”; Chương trình nghệ thuật về biển, đảo với chủ đề “Việt Nam mạnh về biển, làm giàu từ biển”. Qua các hoạt động trên, bên cạnh tuyên truyền về tầm quan trọng của biển, đảo đối với sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước; còn nhằm nâng cao nhận thức bảo vệ tài nguyên - môi trường biển, đảo, khơi dậy niềm tự hào, tinh thần dân tộc của mỗi người dân đối với nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền quốc gia trên biển. Ban tổ chức mong muốn rút ra được những bài học kinh nghiệm, cách thức quy hoạch không gian biển, khai thác nguồn lợi từ biển hợp lý, hiệu quả và bền vững nhất.

- Việt Nam là quốc gia có vùng biển rộng lớn với nguồn tài nguyên phong phú, đa dạng. Tuy nhiên, khai thác lợi ích từ biển và hải đảo còn hạn chế. Phải chăng, chúng ta chưa chú trọng đầu tư đúng mức vấn đề này?

- So với nhiều nước trên thế giới, Việt Nam là quốc gia có “rừng vàng, biển bạc”, nhưng khai thác và phát huy những lợi ích từ biển, đảo còn nhiều hạn chế. Nghị quyết Trung ương 4 (khóa X) đã xác định rất rõ chủ trương, định hướng chiến lược biển đến năm 2020, trong đó xác định mục tiêu Việt Nam phải thực sự mạnh về biển, làm giàu từ biển. Tôi cho rằng, nước ta đang bắt đầu bước vào một giai đoạn mới trong khai thác tiềm năng biển. Bên cạnh nâng cao ý thức người dân, muốn làm giàu từ biển chúng ta phải có nhiều nguồn lực như: Trí tuệ, con người, cơ sở vật chất, hạ tầng; ứng dụng khoa học công nghệ… Với sự quan tâm của Đảng và Nhà nước, sự đồng thuận, nỗ lực, góp sức của mỗi người dân, chúng ta sẽ sớm đưa nước ta thành một quốc gia mạnh về biển, làm giàu từ biển. Chúng ta có thể làm chủ biển cả, khai thác hợp lý, bền vững nguồn lợi từ biển.

Cảng Dầu khí Vũng Tàu (Bà Rịa-Vũng Tàu), cơ sở quan trọng để phát triển ngành công nghiệp dầu khí Việt Nam. Ảnh: PHÚ QUÝ

- Phát triển kinh tế biển dựa vào những lao động trên biển, đặc biệt là ngư dân. Theo đồng chí, cần hỗ trợ gì để họ đủ sức bám biển, làm nên những giá trị kinh tế từ biển, đảo?

- Những năm qua, Đảng, Nhà nước ta rất quan tâm đến phát triển kinh tế biển, bằng nhiều hình thức đã đầu tư cho các đội tàu đánh bắt xa bờ. Đây là việc làm đúng đắn, kịp thời. Phát triển kinh tế biển luôn gắn với xác định chủ quyền biển, đảo. Những ngư dân đánh bắt trên biển là thể hiện sống động về chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc. Chúng ta cần phải hỗ trợ ngư dân về thông tin dự báo, cảnh báo sớm về thiên tai bão, giông, lốc xoáy, vòi rồng…; về công tác cứu hộ, cứu nạn. Cần nâng cao nhận thức người dân về những vùng biển đặc quyền kinh tế của Việt Nam. Đối với các tàu cá đánh bắt ở vùng biển xa, cần hỗ trợ các thiết bị xác định tọa độ, vị trí tàu của mình để báo cho lực lượng cứu hộ, cứu nạn khi sự cố thiên tai. Đồng thời, cần tăng cường các đội tàu đánh bắt xa bờ, nâng cao dịch vụ nghề cá, xây dựng khu chế biến hải sản ở các đảo… giúp ngư dân khai thác hiệu quả nguồn lợi biển cả. Chúng ta cần có nhiều hình thức phù hợp để giúp ngư dân bám biển.

Hiện nay, an ninh biển, giữ vững và bảo vệ chủ quyền biển, đảo là vấn đề hết sức hệ trọng, có tính nền tảng để xây dựng Việt Nam mạnh về biển, làm giàu từ biển. Trong đó, quân đội giữ vai trò nòng cốt để bảo vệ chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc, đồng thời là lực lượng tìm kiếm, cứu hộ, cứu nạn hiệu quả, kịp thời. Chúng ta phải nỗ lực cao nhất để bảo đảm an toàn cho hoạt động hàng hải trên vùng biển nước ta.

- Tuần lễ biển là hoạt động cấp quốc gia, 28 tỉnh, thành phố ven biển hưởng ứng sôi nổi, còn những địa phương không có bờ biển thì hưởng ứng như thế nào, thưa đồng chí?

- Những địa phương không có biển không có nghĩa là không có vai trò gì đối với việc bảo vệ, khai thác lợi ích từ biển. Biển, đảo là chủ quyền thiêng liêng của cả dân tộc và đòi hỏi mỗi người dân trong cả nước cần có những hành động cụ thể để Việt Nam phát triển bền vững, giàu mạnh từ biển, đảo. Các tỉnh, thành phố không có bờ biển cần có các hoạt động hướng đến biển, đảo, nhất là sử dụng các nguồn lợi từ biển một các hợp lý, có những chương trình hướng đến biển. đảo như: Nâng cao nhận thức của người dân về bảo vệ biển, đảo, tham gia xây dựng công trình biển, đảo, tổ chức những chuyến thăm, động viên cán bộ, chiến sĩ ở các đảo, nhà giàn DK1...

- Xin cảm ơn đồng chí!

ĐẶNG TRUNG KIÊN (thực hiện)