QĐND - Để phục vụ cho các cuộc hành quân xây dựng phòng tuyến Hòa Bình-sông Đà, ngăn chặn ta mở rộng vùng an toàn khu, cuối năm 1951, quân Pháp đã lợi dụng những toán quân thổ phỉ và sử dụng ngụy quân để quấy rối, phân tán lực lượng của ta. Trên địa bàn tỉnh Lào Cai, các toán quân thổ phỉ hoạt động mạnh, chúng gây nhiều tội ác với cách mạng. Nhiều bản làng trở thành hậu phương của bọn thổ phỉ, nên việc tiễu phỉ của bộ đội ta càng trở nên khó khăn hơn.
Bộ đội địa phương tỉnh Lào Cai làm nhiệm vụ tiễu phỉ, trong chiến đấu cũng đã bị nhiều tổn thất. Trước tình hình đó, đồng chí Nguyễn Văn Đương, quyền Đại đội trưởng đại đội địa phương tỉnh được giao nhiệm vụ phải ổn định tình hình tư tưởng đơn vị, tiêu diệt địch đồn trú ở Bắc Hà và tiễu sạch phỉ trong vùng. Nhiệm vụ nặng nề, song Ban chỉ huy đại đội quyết tâm tìm cách đánh địch, hoàn thành nhiệm vụ được giao.
Ban chỉ huy đại đội xác định phải thường xuyên thu thập tin tức, nắm chắc tình hình địa bàn, tình hình địch. Đại đội chú ý xây dựng cơ sở ở các bản làng, dựa vào dân để nắm hoạt động của các toán thổ phỉ, xác định các gia đình có người nhẹ dạ theo địch. Các trung đội trinh sát vũ trang được tổ chức, các trung đội này được trang bị thêm một số súng tiểu liên và súng có hỏa lực đủ mạnh để diệt các hỏa điểm kiên cố. Các trung đội trinh sát chia thành các tiểu đội, tổ trinh sát luồn sâu vào hậu phương địch, vào các bản làng có nhiều toán thổ phỉ chiếm giữ, trà trộn với người dân. Sau một thời gian nắm địa bàn, dựa vào thông tin từ các cơ sở, Đại đội bộ đội địa phương tỉnh Lào Cai đã lên được sơ đồ, khu vực hoạt động của thổ phỉ, quy luật hoạt động và bố phòng của quân Pháp, xây dựng phương án tiêu diệt địch.
Đầu năm 1952, Đại đội địa phương tỉnh Lào Cai tổ chức nhiều trận đánh tiêu diệt thổ phỉ, đánh địch ở Bắc Hà. Trận đánh ở bản Nậm Cáy, đại đội đã tiêu diệt gọn hàng chục tên thổ phỉ. Các trận đánh khác ở Bắc Hà và một số địa phương tỉnh Lào Cai của đại đội cũng giành thắng lợi, góp phần cùng quân và dân tỉnh Lào Cai quét sạch thổ phỉ trên địa bàn.
Nhật Quang