QĐND - Nòng pháo là một trong những bộ phận quan trọng nhất của khẩu pháo, quyết định các tính năng kỹ, chiến thuật của khẩu pháo. Trên thực tế, việc phân cấp chất lượng nòng pháo quyết định phân cấp một khẩu pháo. Kiểm tra các kích thước lòng nòng pháo là việc làm cần thiết nhằm đánh giá chất lượng của nòng. Do kết cấu lòng nòng pháo (nòng có rãnh xoắn) rất đặc biệt nên không thể thực hiện việc đo đạc một cách chính xác bằng các dụng cụ đo kiểm thông thường.

Huấn luyện kỹ thuật sử dụng pháo ở Đoàn N75 (Binh chủng Pháo binh). Ảnh: Mè Quang Thắng.

Việc đo kiểm kích thước của lòng nòng một khẩu pháo tập trung vào các thông số của hai bộ phận chính là: Bộ phận rãnh xoắn và bộ phận buồng đạn. Hiện nay, để đo kiểm hai bộ phận trên, tại các nhà máy công nghiệp quốc phòng cũng như tại các đơn vị phải sử dụng các dụng cụ đo kiểm của nước ngoài như thước hình sao, thước PKU, PZK… Các dụng cụ này tuy cho kết quả đo chính xác nhưng kết cấu phức tạp, hơn nữa hiện trong nước chưa chế tạo được nên rất khó để trang bị đầy đủ cho các đơn vị.

Các cán bộ Phòng Súng pháo, Viện Vũ khí (Tổng cục Công nghiệp Quốc phòng) đã nghiên cứu thiết kế chế tạo thành công thiết bị đo kích thước lòng nòng của các loại pháo cỡ từ 57mm đến 105mm. Bộ thiết bị gồm: Giá kê nòng pháo, máy đo xa la-de, dụng cụ xác định kích thước côn buồng đạn, dụng cụ xác định góc xoắn và bước xoắn. Thiết bị được chia thành 2 mô-đun: Mô-đun xác định góc xoắn, bước xoắn và mô-đun xác định kích thước côn buồng đạn. Điểm sáng tạo trong quá trình nghiên cứu chế tạo là các tác giả đã áp dụng các giải pháp tự động hóa trong đo lường, kiểm tra vũ khí như công nghệ đo xa bằng la-de; cảm biến góc và vi xử lý; hiển thị số liệu dưới dạng LED... nhằm nâng cao tính thuận tiện trong sử dụng, hạn chế sai số đo.

Bộ thiết bị đo kích thước lòng nòng pháo có thể sử dụng tại các viện nghiên cứu thiết kế; các nhà máy, các đơn vị khai thác sử dụng để đo, kiểm tra kỹ thuật nòng pháo (kiểm tra độ mòn lòng nòng, kiểm tra bước xoắn, góc xoắn, kiểm tra chiều dài buồng đạn…) của các loại nòng pháo cỡ từ 57mm đến 105mm thay cho các phương pháp đo kiểm đang dùng, bảo đảm độ chính xác cao.

Ngọc Anh