Những ngày đầu vượt khó
Nhắc lại những ngày đầu thành lập, Đại tá Phạm Anh Tuấn, Giám đốc Nhà máy Z176 tự hào cho biết: “Nhà máy Z176 tiền thân là Xí nghiệp T606, được thành lập ngày 9-3-1971, có nhiệm vụ sản xuất khí oxy và nitơ; các loại sơn, bao bì; dụng cụ bảo quản cho các kho vật tư; tiểu tu và trung tu ô tô, máy kéo, rơ moóc... phục vụ các đơn vị của quân đội. Ban đầu quân số của Xí nghiệp T606 chỉ có 133 cán bộ, công nhân, cùng số ít máy móc, thiết bị cũ và không đồng bộ. Trong điều kiện khó khăn, thiếu thốn đó, xí nghiệp đã cho ra đời những chai oxy tinh khiết đầu tiên phục vụ cứu chữa thương, bệnh binh trên chiến trường; sản xuất vỏ mìn, vỏ lựu đạn, chân súng ĐKZ, khung thép làm hầm, hào, công sự cung cấp cho chiến trường miền Nam. Đất nước thống nhất, để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới, tháng 7-1976, Xí nghiệp 147 và Xí nghiệp 177 được sáp nhập vào Xí nghiệp T606 và đổi tên thành Nhà máy Z176. Sự kiện này đánh dấu bước phát triển và trưởng thành của nhà máy về tổ chức lực lượng với nhiệm vụ chính được xác định là: Sản xuất sơn cho tàu thuyền, sơn trang trí, các mặt hàng nhựa polyme, dép nhựa cho bộ đội, phụ tùng ô tô...
Bước vào thời kỳ đổi mới, sau những năm đầu gặp nhiều khó khăn, với quyết tâm cao và tư duy năng động, sáng tạo, nhà máy đã sớm tìm cho mình một hướng đi thích hợp, đó là tự vay vốn, đầu tư thiết bị, đổi mới phương thức quản lý, phát triển sản phẩm mới, tích cực tìm kiếm thị trường, sản xuất những mặt hàng mà thị trường đang có nhu cầu. Ngày 9-3-1992 đánh dấu một sự kiện quan trọng trong lịch sử nhà máy, đó là dây chuyền dệt bao nhựa PP đầu tiên được đầu tư, đây cũng là dây chuyền đầu tiên ở phía Bắc với công suất 6 triệu bao/năm được đưa vào hoạt động. Chỉ trong thời gian ngắn, nhà máy tiếp tục đưa vào khai thác dây chuyền sản xuất bao phức hợp xi măng hiện đại đầu tiên ở Việt Nam, dây chuyền sản xuất vải tráng nhựa từ cốt vải ni lông, dây chuyền dệt bao nhựa PP thứ hai. Trong 4 năm (1992-1996), nhà máy đã sản xuất nhiều sản phẩm mới phục vụ ngành lương thực, xi măng, hóa chất; hình thành cơ cấu mặt hàng, thị trường tiêu thụ, tạo nhiều việc làm cho người lao động.
Lưỡng dụng, hiện đại trong sản xuất
Tiếp nối những thành quả đã đạt được, bước sang những năm đầu của thế kỷ 21, nhà máy đã chủ động nghiên cứu, phát triển các sản phẩm phục vụ quốc phòng; tìm kiếm thị trường, bạn hàng, sản xuất sản phẩm phù hợp với ngành nghề, tham gia hội nhập kinh tế quốc tế. Đây là giai đoạn nhà máy có những bước tiến vượt bậc trong nghiên cứu, sản xuất, phối hợp với Trung tâm Khoa học kỹ thuật và Công nghệ quân sự (nay là Viện Khoa học và Công nghệ Quân sự) chế thử thành công 300m2 tấm phủ lưới ngụy trang QRH-2000; nghiên cứu, chế thử và sản xuất thành công lưới ngụy trang NT-76, sản phẩm đã được tặng Giải thưởng Sáng tạo Khoa học công nghệ Việt Nam. Năm 2004, nhà máy ký hợp đồng xuất khẩu hàng nghìn bộ lưới ngụy trang. Để tăng năng lực sản xuất quốc phòng, năm 2005, nhà máy được Bộ Quốc phòng phê duyệt đầu tư dự án “Dây chuyền công nghệ sản xuất vật liệu ngụy trang, lưới ngụy trang và mô hình nghi binh, nghi trang phục vụ quốc phòng-an ninh”. Nhà máy đã chủ động nghiên cứu công nghệ, làm chủ dây chuyền thiết bị sản xuất thành công lưới ngụy trang NT-76A1, A2, A3, sản phẩm có độ bền cao, phù hợp với các loại địa hình.
Phát huy tính lưỡng dụng của các dây chuyền thiết bị được đầu tư, nhà máy đã đẩy mạnh sản xuất kinh tế xuất khẩu và có gần 20 năm liên tục phát triển với hướng đi này. Năm 2001, một mốc son mới trong hành trình phát triển của nhà máy, đó là việc ký hợp đồng sản xuất gần 200.000 túi siêu thị đầu tiên cho Tập đoàn IKEA (tập đoàn bán lẻ lớn của Thụy Điển). Đến nay, Nhà máy Z176 đã trở thành nhà cung cấp uy tín các sản phẩm túi siêu thị, hộp đựng đồ các loại, màn rèm... cho Tập đoàn IKEA với sản lượng hàng chục triệu sản phẩm/năm. Ngoài ra, nhà máy còn sản xuất các loại lều bạt dã ngoại cho Tập đoàn Decathlon của Cộng hòa Pháp, túi vải PP không dệt cho Hãng Polyconcept của Mỹ... Sản phẩm do Nhà máy Z176 sản xuất được tiêu thụ ở các thị trường lớn, như: EU, Mỹ, Nhật Bản, Australia... Nhà máy đã phát triển được thêm nhiều khách hàng mới, như: Bikezac (Đan Mạch), Triwin và Amazon (Mỹ), Sinbou (Nhật Bản), tạo tiền đề quan trọng để phát triển bền vững.
Trải qua 50 năm xây dựng và phát triển, Nhà máy Z176 từng bước khẳng định thương hiệu và uy tín doanh nghiệp quân đội, luôn hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao, liên tục là một trong những lá cờ đầu trong phong trào thi đua của Tổng cục Công nghiệp Quốc phòng và Bộ Quốc phòng; được Đảng, Nhà nước, Bộ Quốc phòng tặng nhiều phần thưởng các loại; nhiều năm được Bộ Công Thương bình chọn là doanh nghiệp xuất khẩu uy tín của cả nước... Đặc biệt năm 2016, nhà máy vinh dự đón nhận danh hiệu Anh hùng Lao động. “Chặng đường phía trước của nhà máy còn nhiều khó khăn, thách thức; song, với truyền thống đoàn kết, năng động, sáng tạo, tập thể cán bộ, công nhân viên, người lao động của nhà máy sẽ luôn nỗ lực phấn đấu, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao, không ngừng nâng cao thương hiệu và uy tín của doanh nghiệp quân đội, xứng đáng với danh hiệu đơn vị Anh hùng Lao động”, Đại tá Phạm Anh Tuấn nhấn mạnh.
Bài và ảnh: LA DUY