Xe ô-tô đến xã Mường Và (Sốp Cộp, Sơn La) thì phải dừng lại vì con suối sâu chảy cắt ngang đường. Mấy hôm trước, trời mưa như trút, nước dồn về làm con đường vỡ từng mảng. Từ đây đến Trạm y tế quân-dân kết hợp xã Mường Lạn còn phải đi hơn mười cây số đèo dốc, cách tốt nhất là chúng tôi phải đi xe ôm. Thế là từng người lại lên chiếc xe Minsk tiếp tục tăng-bo đến trạm.

Trạm y tế quân-dân kết hợp xã Mường Lạn thuộc huyện Sốp Cộp được Cục Quân y, Tổng cục Hậu cần đầu tư xây dựng theo Chương trình 12, đi vào hoạt động từ hơn 5 năm nay. Trạm được Đồn biên phòng 453, Bộ đội Biên phòng (BĐBP) Sơn La đỡ đầu về chuyên môn và tham gia tổ chức hoạt động cấp cứu, điều trị bệnh cho bà con các dân tộc trong xã. Thiếu tá, bác sĩ Đinh Công Sơn về đồn 453 công tác từ tháng 10-2005 và được giao phụ trách trạm y tế Mường Lạn. Anh Sơn nguyên là cán bộ ban quân y BĐBP tỉnh Sơn La, sau khi tốt nghiệp Trường đại học Y Thái Bình được phân công đến vùng biên giới này công tác. Ban đầu để anh phải làm quen với điều kiện khó khăn về cơ sở vật chất, về sự lạc hậu trong ý thức phòng bệnh, bảo vệ sức khỏe của bà con, thêm nữa là nỗi nhớ nhà. Vợ, con anh ở thị xã Sơn La, mấy tháng anh mới về thăm một lần. Anh tâm sự: "Vượt qua những khó khăn ban đầu để yên tâm công tác, tôi càng thấy trách nhiệm của mình trong việc chăm sóc sức khỏe đồng bào các dân tộc". Thế rồi không chỉ khám bệnh, điều trị cho dân, anh lặn lội đến từng bản, từng gia đình tuyên truyền ý thức giữ gìn vệ sinh, hướng dẫn cách chăm sóc sức khỏe, sơ cứu ban đầu khi bị tai nạn, bị rắn cắn... Anh cũng là thành viên tích cực trong những đợt Viện quân y 6 (Quân khu 2) và quân y BĐBP đến khám bệnh, điều trị lưu động tại địa bàn...

Bác sĩ Sơn là một trong rất nhiều cán bộ tăng cường cho các cơ sở y tế quân-dân tuyến biên giới tỉnh Sơn Lạ Trung tá Tô Xuân Tiến, Chủ nhiệm quân y BĐBP tỉnh cho biết: Huyện Sốp Cộp mới tách ra từ huyện Sông Mã. Cả huyện chỉ có 9 bác sĩ đều ưu tiên cho Trung tâm y tế huyện. Việc chăm sóc sức khỏe cho nhân dân 12 xã của huyện đều do các trạm y tế quân-dân kết hợp đảm nhiệm. Để hỗ trợ cơ sở y tế tuyến xã, hằng năm BĐBP cấp cho mỗi đồn từ 3 đến 4 triệu đồng để khám bệnh, tuyên truyền vệ sinh, phòng dịch bệnh cho đồng bào; điều động hàng chục lượt bác sĩ đến các trạm công tác. Việc luân chuyển cán bộ quân y đã tạo được hiệu quả caọ Điển hình như bác sĩ Lê Xuân Minh thuộc đồn Nậm Lạnh cùng nhân viên trạm y tế xử lý cấp cứu, chọc hút màng phổi cho bệnh nhân. Quân y đồn 445 phối hợp với trạm y tế xã Púng Bánh xử lý kịp thời, an toàn ca áp xe ruột thừa cho một người dân ở bản Búng...

Lên công tác tại các trạm y tế quân-dân kết hợp, nhiều cán bộ, chiến sĩ quân y đã chọn bản làng là nơi gắn bó đời mình, cùng bà con xây dựng quê hương biên giớị Mới đây, thượng úy Nguyễn Tiến Thành, y sĩ đồn 465, công tác tại Trạm y tế quân-dân kết hợp xã Chiềng Tiêng (Yên Châu) đưa vợ con đến sinh sống tại đây sau 8 năm anh làm nhiệm vụ "cắm bản". Sống giữa bản người Mông, y sĩ Tiến được đồng bào yêu mến, tin tưởng. Người dân đau ốm đã đến trạm y tế xã chứ không để ở nhà cúng con ma như trước đây nữạ Y sĩ Bùi Đức Dương sau nhiều năm công tác ở đồn 445, đã chọn bản Búng, xã Púng Bánh là quê hương thứ hai sau khi xây dựng gia đình với một cô giáo người Tháị Cả hai đều trở thành những tuyên truyền viên y tế cộng đồng xuất sắc ở bản biên giới hẻo lánh của huyện Sốp Cộp.

Những y sĩ, bác sĩ "cắm" bản và các cơ sở y tế quân-dân y kết hợp thực sự là hạt nhân trong sự nghiệp chăm sóc sức khỏe cộng đồng ở các xã vùng cao, biên giớị Có những đồn biên phòng ở xa trung tâm huyện tới 60km, những đồn ở biên giới xã Mường Lèo, Mường Lạn, Nậm Lạnh, quân y BĐBP phải vượt qua không ít khó khăn để đưa viên thuốc đến với đồng bàọ Bằng sự đầu tư của Chương trình 12 và của BĐBP tỉnh Sơn La, đến nay, các trạm y tế quân-dân kết hợp được trang bị đủ thiết bị y tế cơ bản, đủ điều kiện sơ cứu, khám bệnh và điều trị ban đầu cho nhân dân. Các trạm y tế ở Mường Và, Mường Lạn được trang bị dây chuyền bảo quản lạnh phục vụ tiêm phòng, tiêm chủng mở rộng cho đồng bào các dân tộc vùng xa xôi, hẻo lánh. Sắp tới, một số trạm y tế quân-dân kết hợp trên địa bàn biên giới tỉnh Sơn La tiếp tục được đầu tư dây chuyền bảo quản lạnh, phục vụ tiêm chủng mở rộng theo chương trình của Bộ Y tế.

HƯƠNG HỒNG THU