Làm chủ công nghệ sản xuất xe chiến đấu bộ binh

Sự ra đời của XCB-01 cũng như hàng trăm sản phẩm quốc phòng khác được trưng bày tại triển lãm là dấu mốc quan trọng đánh dấu bước tiến của công nghiệp quốc phòng (CNQP) Việt Nam từng bước chuyển từ cải tiến, sửa chữa, lắp ráp sang tự chủ thiết kế, chế tạo khí tài hiện đại.

Trong chiến tranh hiện đại, xe chiến đấu bộ binh giữ vai trò quan trọng trên chiến trường. Không đơn thuần là phương tiện vận chuyển binh lính, xe chiến đấu bộ binh còn được tích hợp vũ khí hỏa lực mạnh, khả năng cơ động cao và giáp bảo vệ vững chắc, có thể yểm trợ trực tiếp cho lực lượng bộ binh trong tác chiến tiến công, phòng ngự. Trong môi trường tác chiến đô thị hoặc địa hình phức tạp, xe chiến đấu bộ binh được xem là “quả đấm thép” góp phần quan trọng vào thành công của các chiến dịch hiệp đồng binh chủng.

Xe chiến đấu bộ binh XCB-01 tại buổi hợp luyện các lực lượng làm nhiệm vụ A80, ngày 17-7. Ảnh: PHÚ SƠN

Đại tá Nguyễn Quang Hưng, Phó cục trưởng Cục Quản lý công nghệ, Tổng cục CNQP cho biết: Xe chiến đấu bộ binh XCB-01 được Tổng cục CNQP nghiên cứu, phát triển từ năm 2022, với sự tham gia của nhiều cơ quan, đơn vị trong và ngoài Tổng cục. Là sản phẩm quân sự phức hợp, để nghiên cứu chế tạo, sản xuất xe XCB-01 cần sự tham gia đồng bộ của nhiều đơn vị trên nhiều lĩnh vực: Từ cơ khí, hóa chất đến điện tử, điều khiển, quang học... Trong đó, Nhà máy Z189 (Tổng cục CNQP) giữ vai trò nòng cốt trong chế tạo thân vỏ xe thiết giáp và khung gầm cơ sở-một trong những bộ phận then chốt quyết định khả năng cơ động, độ bền kết cấu và mức độ bảo vệ của phương tiện.

Theo Thượng tá Tạ Thanh Hải, Giám đốc Nhà máy Z189, để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ, đội ngũ cán bộ, kỹ sư Nhà máy tập trung làm chủ công nghệ trong thiết kế, thi công trên các phần mềm mới, như: 3D Inventor, Shipconstructor, cắt tính tổng đoạn... Với việc sử dụng các phần mềm mô phỏng hiện đại, Nhà máy Z189 đã mô phỏng được các yếu tố động học, cơ học và khí động học, bảo đảm tối ưu hóa khả năng phòng vệ, vận hành linh hoạt trên mọi địa hình và khả năng tích hợp vũ khí.

Điểm nhấn của xe chiến đấu bộ binh XCB-01 là được trang bị hệ thống điều khiển hỏa lực tiên tiến, hệ thống giáp bảo vệ chủ động, bị động, cùng khả năng tích hợp thông tin và phối hợp tác chiến trong đội hình hiện đại. Vỏ xe chiến đấu bộ binh XCB-01 không chỉ đơn giản là lớp vỏ bọc bảo vệ bên ngoài, mà là tổ hợp kết cấu giáp đa lớp, đòi hỏi khả năng chống chịu cao trước hỏa lực xuyên giáp, mảnh đạn và sức ép từ môi trường chiến trường hiện đại. Để đáp ứng các yêu cầu kỹ chiến thuật khắt khe này, Nhà máy Z189 đã đầu tư hệ thống dây chuyền cắt, uốn, hàn và xử lý nhiệt kim loại tiên tiến.

Ngoài ra, bên trong xe được thiết kế khoa học, hợp lý với hệ thống ghế chống va chấn, bảng điều khiển điện tử, cảm biến cảnh báo laser và camera quan sát 360 độ. Nhóm nghiên cứu tại Nhà máy Z189 đặc biệt chú trọng đến việc tối ưu hóa thiết kế hệ thống cung cấp nhiên liệu, với độ an toàn cao, chống cháy gỉ, bảo đảm dòng chảy nhiên liệu ổn định ngay cả khi xe nghiêng góc, vượt dốc hoặc lội nước. Với trọng lượng khoảng 15 tấn, xe chiến đấu bộ binh XCB-01 sử dụng cơ cấu bánh xích có tính việt dã cao, hoạt động với vận tốc lớn trong môi trường nước, nâng cao khả năng đổ bộ và tác chiến trên nhiều loại địa hình phức tạp.

Một trong những điểm ưu việt tạo nên lợi thế vượt trội của XCB-01 chính là hệ thống phòng vệ chủ động kết hợp công nghệ chế tạo đạn khói tiên tiến, đồng bộ với hệ thống cảnh báo laser thế hệ mới. “Nghiên cứu, thiết kế, chế tạo hệ thống giàn phóng và đạn khói bảo vệ xe chiến đấu bộ binh XCB-01” cũng là đề tài đầu tiên được nghiên cứu, chế tạo thành công tại Việt Nam. Sản phẩm đặc biệt này do nhóm nghiên cứu của Nhà máy Z121 (Tổng cục CNQP) chủ trì thực hiện đã đánh dấu bước đột phá quan trọng, mở ra hướng đi mới trong phát triển công nghệ phòng vệ chủ động cho các phương tiện chiến đấu của Quân đội ta.

Thiếu tá Nguyễn Văn Vinh, Phó trưởng phòng Kỹ thuật Nhà máy Z121 cho biết: Việc chế tạo đạn khói để có thể chống lại laser, cảm biến ảnh nhiệt hay thiết bị trinh sát quang học. Do vậy, bài toán đầu tiên là nghiên cứu hợp chất tạo khói có khả năng hấp thụ, tán xạ hoặc làm lệch hướng các bước sóng này. Chúng tôi đã tiến hành khảo sát, phân tích và sàng lọc hàng chục tổ hợp hóa chất khói. Sau nhiều lần thử nghiệm, hiệu chỉnh, hỗn hợp tạo khói mới đã được nhóm nghiên cứu thành công, đáp ứng được các chỉ tiêu kỹ thuật như mật độ khói cao, khả năng tán xạ mạnh, thời gian che chắn...

Quá trình nghiên cứu và phát triển xe là kết quả sự hợp tác của nhiều đơn vị nghiên cứu và các nhà máy trong ngành CNQP. Việc thiết kế và chế tạo được thực hiện với quy trình nghiêm ngặt; là quá trình tổng hợp giữa tri thức cơ khí quân sự truyền thống và ứng dụng các thành tựu mới nhất của khoa học vật liệu, công nghệ cảm biến, công nghệ điều khiển hỏa lực và điện tử quân sự. Từ khung gầm, lớp giáp, hệ thống vũ khí cho đến điều hòa khoang xe... tất cả đều được nội địa hóa với trình độ chế tạo ngày càng cao.

THANH THỦY

*Mời bạn đọc vào chuyên mục Quốc phòng an ninh xem các tin, bài liên quan.