Thầy định hướng, trò sôi nổi thảo luận

“Bằng kiến thức, kinh nghiệm thực tế của bản thân trong quá trình công tác, hôm nay, tôi xin trao đổi về những vấn đề đặt ra khi kết hợp nhiệm vụ sản xuất, xây dựng kinh tế, chăm lo đời sống bộ đội với xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện, thực hiện nhiệm vụ huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu và chiến đấu ở các trung đoàn chủ lực đủ quân trên địa bàn Quân khu 5”... Đại úy Phan Anh Tuấn, học viên Lớp 60A, Hệ 1, Học viện Chính trị, mở đầu buổi học theo mô hình "lớp học đảo ngược" dưới sự điều hành, định hướng của Đại tá, Tiến sĩ Hoàng Mạnh Hưng, Chủ nhiệm khoa Công tác Đảng, công tác chính trị (CTĐ, CTCT).

Giảng viên Khoa Triết học, Học viện Chính trị và các học viên trao đổi, thảo luận theo mô hình "lớp học đảo ngược".

Cứ thế, các học viên sôi nổi trao đổi về những nội dung liên quan đến bài giảng “CTĐ, CTCT trong nhiệm vụ sản xuất, xây dựng kinh tế của Quân đội và chăm lo đời sống vật chất của bộ đội ở trung đoàn bộ binh”. Với tinh thần học tập nghiêm túc, mỗi thông tin, số liệu, luận cứ, luận điểm, ví dụ, hình ảnh, video clip minh họa, trích âm nội dung phỏng vấn được các học viên chắt lọc, lựa chọn cẩn thận để đưa ra thảo luận nhằm làm sáng tỏ các nội dung bài học. Trong không khí dân chủ, thẳng thắn, nhiều nút thắt, vấn đề phức tạp, trái chiều cũng được các học viên mạnh dạn nêu ra để mọi người cùng cho ý kiến và đi đến thống nhất. Trước khi xuống lớp, Đại tá, Tiến sĩ Hoàng Mạnh Hưng không quên nhắc nhở: “Cuối tuần sau, lớp ta sẽ có 4 giờ trao đổi, thảo luận liên quan đến chuyên đề “CTĐ, CTCT trong chiến đấu của trung đoàn bộ binh chống chiến tranh xâm lược bằng vũ khí công nghệ cao”, đề nghị các đồng chí dành thời gian nghiên cứu, tìm hiểu để từ đó phân tích, nêu bật những thuận lợi, khó khăn khi áp dụng vào tình hình thực tế của cơ quan, đơn vị nơi mình công tác”.

Theo Thượng tá, Tiến sĩ Nguyễn Ngọc Anh, giảng viên Khoa CTĐ, CTCT của Học viện Chính trị: “Với phương pháp dạy học truyền thống, giáo viên sẽ giảng bài trên lớp, sau đó giao bài tập cho các học viên làm ở nhà. Còn đối với "lớp học đảo ngược", trước khi lên lớp, người học sẽ nghiên cứu bài giảng, tài liệu theo nội dung và các vấn đề mà giảng viên giao, định hướng, từ đó xác định những vấn đề, nội dung khó cần đưa ra trao đổi trên lớp. Trong "lớp học đảo ngược", giảng viên sẽ không giảng mà chỉ định hướng nội dung, nghe người học báo cáo phần chuẩn bị của mình, rồi cả lớp trao đổi, giảng viên giải đáp các câu hỏi mà người học đặt ra và kết luận bài học. Thực hiện "lớp học đảo ngược", các cán bộ, giảng viên các khoa chủ động biên soạn, gửi tài liệu, đề cương bài giảng, định hướng nội dung cần tập trung làm rõ cho học viên trước mỗi bài học; khi lên lớp chủ yếu để học viên trao đổi, làm rõ từng nội dung theo định hướng, điều hành của giảng viên”.

Buổi tối trong phòng tự học, Thiếu tá Lê Anh Toàn và Đại úy Phạm Thái Đạo, học viên tổ 2, Lớp 61D, Hệ 1 vừa sôi nổi truy trao vừa xây dựng slide nội dung trình chiếu liên quan đến chuyên đề “Phòng, chống các thế lực thù địch lợi dụng vấn đề dân tộc, tôn giáo chống phá Việt Nam hiện nay”. Khi bàn về những nguyên nhân chủ yếu dẫn đến những "điểm nóng" về vấn đề dân tộc, tôn giáo trên địa bàn các tỉnh miền Trung trong thời gian gần đây, do thiếu nguồn tư liệu chính thống, các anh gọi điện nhờ Thượng tá, Tiến sĩ Nguyễn Trung Tuyên, giảng viên Khoa Chủ nghĩa xã hội khoa học. Sau khi tận tình hướng dẫn, giảng giải, Thượng tá, Tiến sĩ Nguyễn Trung Tuyên “đặt hàng” để các học viên tiếp tục đào sâu nghiên cứu nhằm phê phán luận điệu cho rằng: “Ở Việt Nam không có bình đẳng tôn giáo, không có tự do tôn giáo, đồng bào tôn giáo bị chính quyền đàn áp”, để sẵn sàng trao đổi, trình bày trước lớp trong giờ học tuần sau.

Hiệu quả với cả thầy và trò 

Đánh giá về mô hình “lớp học đảo ngược” mà Học viện đang đẩy mạnh thực hiện, Đại tá, Tiến sĩ Đoàn Văn Tự, Chủ nhiệm Bộ môn Duy vật biện chứng, Khoa Triết học Mác-Lênin cho biết: Mô hình này đã giúp người học chủ động trong học tập, sử dụng hiệu quả thời gian tự học và trên lớp học. Đồng thời giúp nâng cao năng lực phát hiện vấn đề cho học viên, tích cực rèn luyện và phát triển kỹ năng vận dụng trong nhận diện, xem xét và giải quyết các vấn đề thực tiễn đặt ra. Trước yêu cầu mới, mô hình "lớp học đảo ngược" đã tích cực góp phần phát triển năng lực cho người học, đáp ứng chuẩn đầu ra của chương trình đào tạo.

 
Mô hình "lớp học đảo ngược" được triển khai nhân rộng và mang lại hiệu quả thiết thực ở Học viện Chính trị.

Đại tá, Tiến sĩ Đoàn Văn Tự chia sẻ: "Môn Triết học có tính trừu tượng, khái quát cao nên khó, trước đây học viên thường ngại thảo luận. Song từ khi thực hiện mô hình "lớp học đảo ngược", tôi thấy học viên hào hứng, sôi nổi thảo luận hơn, đạt hiệu quả hơn. Trong mỗi chuyên đề triết học cụ thể, học viên bám sát vào những kiến thức lý luận triết học, những phương pháp luận rồi đối chiếu, vận dụng vào thực tiễn để trao đổi, thuyết trình tại lớp, từ đó người học sẽ thấy triết học gần gũi hơn, thiết thực hơn. Chẳng hạn, khi nghiên cứu chuyên đề về các nguyên tắc phương pháp luận của phép biện chứng duy vật, học viên có thể lấy dẫn chứng việc Đảng ban hành các nghị quyết "trụ cột", đây chính là dựa trên nguyên tắc phương pháp luận toàn diện, có trọng tâm, trọng điểm, hướng vào các lĩnh vực then chốt để tập trung lãnh đạo, tạo đột phá nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới. Như vậy, khi học viên luôn có phản xạ tư duy gắn với những vấn đề lý luận được trang bị để soi rọi, nhận diện các vấn đề thực tiễn đang diễn ra, được chủ động trình bày, chia sẻ sẽ cảm thấy hứng khởi hơn trong quá trình học tập, nghiên cứu các môn lý luận chính trị".

Theo Đại tá, PGS, TS Đỗ Huy Hà, Trưởng phòng Đào tạo, Học viện Chính trị: “Lớp học đảo ngược" là mô hình dạy học hiện đại, có ưu thế trong phát triển năng lực cho người học, đáp ứng yêu cầu thực tiễn dạy học hiện nay bởi kết hợp nhiều phương pháp, hình thức tổ chức dạy học. Từ đó phát huy được tính tích cực, chủ động, dân chủ khoa học của học viên, giúp họ rèn luyện, nâng cao trình độ, khả năng thuyết trình, làm việc nhóm, kỹ năng đọc, nghiên cứu tài liệu, kỹ năng vận dụng lý luận vào thực tiễn. Mô hình này vừa là động lực vừa tạo áp lực đối với các giảng viên trong chuẩn bị, thiết kế nội dung bài giảng sao cho sinh động, phù hợp, hiệu quả; đồng thời cũng giúp giảng viên có thời gian trao đổi, kiểm tra, nắm bắt nhận thức của học viên cũng như có điều kiện để khai thác, mở rộng vấn đề cần nghiên cứu. Thời gian tới, Phòng Đào tạo sẽ tiếp tục nghiên cứu, tham mưu cho Đảng ủy, Ban giám đốc Học viện đẩy mạnh đổi mới toàn diện công tác giáo dục-đào tạo, để Học viện Chính trị luôn xứng đáng là trung tâm đào tạo, bồi dưỡng cán bộ chính trị, cán bộ giảng dạy, nghiên cứu khoa học xã hội và nhân văn hàng đầu của Quân đội và đất nước.

*Mời bạn đọc vào chuyên mục Quốc phòng an ninh xem các tin, bài liên quan.