Tại buổi lễ bàn giao, Đại tá Nguyễn Văn Đức, Trưởng phòng Khoa học quân sự TCKT cho biết: Đây là tổ hợp pháo tự hành PTH105-VN15, mẫu M3 do Xí nghiệp Liên hợp Z751 nghiên cứu phát triển, trên cơ sở sản phẩm của Đề án "Nghiên cứu tích hợp vũ khí hiện có lên phương tiện xe cơ động tác chiến ngày, đêm giai đoạn 2013-2015" của Bộ Quốc phòng. Thực hiện đề án, Xí nghiệp Liên hợp Z751 đã mở đề tài "Nghiên cứu tính toán thiết kế, chế tạo, lắp đặt, thử nghiệm pháo 105mm lên xe URAL-375D". Sản phẩm của đề tài mẫu M1 đã được tiến hành thử nghiệm, tổ chức cho bộ đội huấn luyện thực tế, sau đó đánh giá rút kinh nghiệm hoàn thiện thiết kế và chế tạo sản phẩm. Mẫu M3 đã được đánh giá, tổ chức sản xuất thử nghiệm để đưa vào huấn luyện, tiếp tục hoàn thiện, trước khi đưa vào sản xuất hàng loạt. Mẫu M3 là tổ hợp mới nhất, bao gồm pháo 105mm, súng máy phòng không 12,7mm, trang thiết bị đồng bộ đi kèm, lắp lên xe URAL 432007-10.
Kiểm tra công tác chuẩn bị trước khi huấn luyện tổ hợp pháo tự hành PTH105-VN15, mẫu M3. Ảnh: Quang Minh
Tổ hợp M3 phát huy toàn diện tính năng kỹ thuật, chiến thuật của pháo mặt đất 105mm; đồng thời tăng nhiều tính năng ưu việt hơn hẳn, nhất là khả năng cơ động. Việc thay thế khung gầm xe cơ sở URAL-375Đ bằng mẫu xe URAL 432007-10 không chỉ nâng cao khả năng cơ động mà còn có thể tích hợp trên nhiều loại xe tương đương khi cần. Xe vận tải URAL 432007-10 sử dụng động cơ đi-ê-den công suất cao, độ bền lớn, tiết kiệm nhiên liệu và tải trọng lớn hơn so với xe URAL-375Đ dùng động cơ xăng hoặc đã được đi-ê-den hóa. Mẫu M3 còn lắp thêm một số loại vũ khí, trang thiết bị bảo vệ, như súng phòng không, khung bọc thép chống đạn, kíp pháo thủ ít hơn do sử dụng nhiều thiết bị điều khiển, tự động hóa. Đặc biệt, vũ khí chính là pháo 105mm hiện có sẵn trong trang bị, đồng thời sử dụng chung đạn pháo 105mm mà công nghiệp quốc phòng nước ta đã sản xuất được.
Xuất phát từ các cuộc chiến tranh trước đây và trong tương lai, pháo mặt đất luôn là hỏa lực đóng vai trò quan trọng. Pháo binh được sử dụng để tiêu diệt các mục tiêu lộ, kiên cố, trong công sự, chế áp hỏa lực pháo binh, xe tăng, xe cơ giới của đối phương, chế áp cửa mở và chuẩn bị chiến đấu... Đối với điều kiện tác chiến hiện đại, cơ động hỏa lực mang ý nghĩa sống còn trước các cuộc tập kích bằng vũ khí công nghệ cao, trong đó có tập kích đường không. Từ yêu cầu trên, việc cải tiến, hiện đại hóa tính năng kỹ thuật, chiến thuật của pháo mặt đất, nhằm tăng hiệu suất chiến đấu, khả năng sống còn là rất cần thiết. TCKT đã xây dựng đề tài cải tiến, nâng cao khả năng cơ động của vũ khí, tăng khả năng phản ứng, phòng tránh đánh trả, đáp ứng với yêu cầu huấn luyện, SSCĐ của bộ đội pháo binh.
Theo Đại tá Nguyễn Văn Đức: Đề tài nghiên cứu tính toán thiết kế, chế tạo, lắp đặt pháo 105mm lên xe cơ giới do Trung tá Nguyễn Đức Nhất, Giám đốc Xí nghiệp Vũ khí (Xí nghiệp Liên hợp Z751) làm chủ nhiệm đề tài. Quá trình triển khai đề tài nghiên cứu, TCKT đã chỉ đạo Xí nghiệp Liên hợp Z751, Viện Kỹ thuật cơ giới quân sự, các cơ quan, nhà máy trực thuộc và mời các nhà khoa học của các cơ quan Bộ Quốc phòng, Viện Khoa học và Công nghệ quân sự, Học viện Kỹ thuật quân sự tham gia. Các nhà khoa học đã thảo luận, đánh giá ý tưởng thiết kế, tư vấn, nhằm đưa ra phương án thiết kế và công nghệ hợp lý nhất. Nhờ đó, sản phẩm đạt được chất lượng tốt, đồng bộ cao, phù hợp với biên chế, trang bị và cách đánh của ta. Mẫu đầu tiên đã đưa vào huấn luyện thử nghiệm, đánh giá toàn diện. Mẫu M3 tiếp tục bàn giao cho đơn vị huấn luyện, đánh giá, hoàn thiện. Thành công của đề tài là tiền đề để mở rộng nghiên cứu thiết kế, cải tiến vũ khí trang bị kỹ thuật, lắp đặt lên xe cơ giới, tạo nên những tổ hợp pháo tự hành hoàn chỉnh, đáp ứng yêu cầu cơ động hỏa lực trong tác chiến hiện đại.
XUÂN ĐỨC