QĐND - Địa bàn tỉnh Biên Hòa trong kháng chiến chống Mỹ nối liền chiến khu Đ và căn cứ Dương Minh Châu, đây là nơi Quân đội Mỹ và chính quyền Sài Gòn quyết tâm bình định, càn quét gom dân vào ấp chiến lược, củng cố bộ máy tề ngụy, dày đặc xây dựng tuyến phòng thủ Long Khánh – Biên Hòa, thiết lập hàng loạt các căn cứ tại Long Bình, Biên Hòa, bảo vệ Sài Gòn từ xa.

Để đối phó với âm mưu, thủ đoạn của địch, Tỉnh ủy Biên Hòa chủ động đề ra phương pháp đấu tranh mới. Tỉnh ủy chủ trương thành lập và kiện toàn mặt trận cấp tỉnh, tăng cường cán bộ có kinh nghiệm; thống nhất tổ chức 4 đại đội bộ đội địa phương thành tiểu đoàn, nhằm nâng cao khả năng tác chiến tập trung. Trực thuộc Tỉnh đội Biên Hòa thành lập Đại đội đặc công 338, Đội biệt động thị xã Biên Hòa kết hợp với xây dựng mạng lưới cơ sở nội thành, xây dựng các đội du kích ở các xã, đồn điền cao su… Hình thức tổ chức lực lượng này phù hợp với chiến tranh nhân dân phát triển cao ở địa bàn phức tạp; bảo đảm cho tổ chức, lãnh đạo, chỉ đạo chỉ huy thống nhất chặt chẽ cả về chính trị, quân sự, binh vận ở Long Khánh, Biên Hòa và huyện Vĩnh Cửu…

Bộ đội địa phương tỉnh Biên Hòa phục kích đánh địch. Ảnh tư liệu

Đầu năm 1965, Mỹ và Quân đội Sài Gòn mở cuộc phản công chiến lược mùa khô lần thứ nhất, đánh phá hủy diệt địa bàn, ráo riết bình định, sử dụng bảo an, dân vệ, cảnh sát khủng bố, cưỡng bức, gom dân vào các “ấp tân sinh". Nắm chắc âm mưu của địch, với thế trận đã chuẩn bị chu đáo, ta táo bạo tổ chức các đoàn cán bộ Đảng, đoàn thể, bộ đội làm nòng cốt trực tiếp cùng với chi bộ, du kích xã đánh phá kế hoạch của địch bằng phương pháp kết hợp chặt chẽ ba mũi vũ trang, chính trị, binh địch vận. Dưới sự lãnh đạo của các cấp ủy Đảng, quần chúng nổi dậy quyết liệt phá ấp chiến lược ở các xã nông thôn và đồn điền cao su Ông Quế, Hàng Gòn, Cẩm Mỹ; vận động công nhân đấu tranh quyết liệt chống gom, tát dân, chống ủi phá cao su, chống dùng chất độc hóa học... Bằng nguồn tin của quần chúng, ta nắm chính xác kế hoạch càn quét của Lữ đoàn dù 173 Mỹ vào căn cứ của Tỉnh ủy ở Trảng Bom vào ngày 11-11-1965. Từ đó, ta chuẩn bị hệ thống trận địa chiến đấu liên hoàn, kết hợp với bãi mìn, hầm chông, Đại đội 238 bộ đội địa phương đã bám trụ kiên cường, bẻ gãy nhiều đợt tiến công của quân Mỹ, diệt 78 tên, giữ vững căn cứ.

Để phối hợp với quân chủ lực Miền tác chiến trên địa bàn, Tỉnh đội điều động Đại đội 240 bộ đội địa phương lật cánh, phối hợp với Đội biệt động thị xã, tổ chức cải trang, nghi binh khôn khéo và bố trí trận địa phục kích bất ngờ diệt gọn Đại đội bảo an quận Nhơn Trạch tại Phú Hội, giải phóng Phú Hội, Phú Mỹ, ấp Bến Cam sát nách quận lỵ Long Thành. Cũng với việc trinh sát, nắm chắc quy luật hoạt động của địch, luyện tập theo phương án tác chiến đã được thống nhất, 2 giờ sáng ngày 22-6-1966, Tỉnh đội Biên Hòa sử dụng Đại đội Đặc công 338 “tương kế tựu kế” tập kích Khu 53, Tổng kho Long Bình bằng phương pháp bí mật tiềm nhập, kẹp mìn, bộc phá hẹn giờ, phá hủy kho chứa 40.000 quả đạn pháo của địch. Các trận đánh đã cổ vũ phong trào đấu tranh chống Mỹ, chính quyền Sài Gòn của quần chúng nhân dân.

TRẦN VĂN TOẢN