Chất lượng tăng nhưng chưa đồng đều

QĐND - Từ ngày 15 đến ngày 20-2, các địa phương trên cả nước đã hoàn thành 100% chỉ tiêu giao quân đợt 1 năm 2014, bảo đảm chu đáo, an toàn, chất lượng. Cùng với bảo đảm tốt các tiêu chí về phẩm chất đạo đức, sức khỏe, điều đáng mừng là tỷ lệ thanh niên nhập ngũ (TNNN) có trình độ văn hóa từ trung cấp trở lên ở nhiều địa phương tăng rõ rệt so với cùng kỳ năm 2013.

Nhiều địa phương tạo bước đột phá về chất lượng

Nếu như cách đây một năm, các thành phố lớn như: Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Hải Phòng... gặp nhiều khó khăn trong công tác tuyển chọn và gọi công dân nhập ngũ thì đợt 1 năm nay, các địa phương không những hoàn thành 100% chỉ tiêu giao quân theo quy định mà các tiêu chí chất lượng được nâng lên rõ rệt.

Hà Nội là một trong những địa phương đi đầu, đột phá về tỷ lệ TNNN có trình độ đại học, cao đẳng, trung học chuyên nghiệp. Toàn thành phố đạt trên 35%, tiêu biểu như quận: Hoàn Kiếm 61%, Đống Đa 56%, Ba Đình 53%, Tây Hồ 49%, Thanh Xuân 48%...  Ở TP Đà Nẵng, đáng chú ý là số TNNN năm nay có trình độ trung cấp trở lên đạt 12,3% (tăng 7,7%); công nhân viên chức trong các tổ chức, cơ quan nhập ngũ đạt 7,8% (tăng 5,9%); sức khỏe loại 1, loại 2 đạt 58,2% (tăng 7,1%).

Cùng với tăng các tiêu chí về sức khỏe, trình độ văn hóa, ở các địa phương trên địa bàn Quân khu 9, tỷ lệ thanh niên tình nguyện nhập ngũ tăng đáng kể. Đợt 1 năm nay, các địa phương của Quân khu 9 có gần 84% thanh niên viết đơn tình nguyện nhập ngũ. Riêng các tỉnh Tiền Giang, Vĩnh Long, Hậu Giang, Bạc Liêu, Cà Mau tỷ lệ viết đơn tình nguyện đạt 100%. Là địa bàn miền núi, tỷ lệ đồng bào dân tộc thiểu số khá cao, nhưng chất lượng TNNN đợt này của các địa phương thuộc  Quân khu 2 cao hơn năm trước, trong đó trình độ văn hóa THPT chiếm 70%; tăng 5,1%; hầu hết TNNN có sức khỏe loại 1 và 2... Tại Quân khu 3, tính chung các địa phương trên địa bàn có  hơn 23,6% TNNN tốt nghiệp đại học, cao đẳng và trung cấp. Riêng TNNN của TP Hải Phòng có trình độ văn hóa THPT chiếm 83,46%, tăng 3,25%; cao đẳng, đại học đạt 4,46%, tăng 1,82%; con cán bộ, đảng viên nhập ngũ đạt  8,3%, tăng 4,23%; thanh niên viết đơn tình nguyện tăng 6,32% so với đợt 1 năm 2013.

Thanh niên huyện Tiên Lãng (Hải Phòng) hăng hái lên đường nhập ngũ đợt 1 năm 2014.

Huyện Kim Sơn (tỉnh Ninh Bình) là vùng thuần nông, đồng bào  Công giáo chiếm 46% dân số, số đông thanh niên địa phương đi làm ăn xa… nhưng với sự nỗ lực của cấp ủy, chính quyền và cơ quan quân sự các cấp, đặc biệt là việc phát huy vai trò của các chức sắc tôn giáo, các xứ đạo, giáo phận, giáo họ... vận động thanh niên thực hiện NVQS, nên chất lượng TNNN khá cao. Tỷ lệ TNNN của huyện có tuổi đời từ 18 đến 22 đạt 85%; sức khỏe loại 1, 2 đạt 95,4%; gần 33% thanh niên viết đơn tình nguyện nhập ngũ và gần 47% là người Công giáo. Trong số 108 thanh niên đã được học lớp bồi dưỡng nhận thức về Đảng có 31 đối tượng đảng là người Công giáo...

Địa bàn Quân khu 5, một số địa phương như Quảng Nam, Quảng Ngãi đã xuất hiện nhiều TNNN là cán bộ công chức, đảng viên và có trình độ đại học, cao đẳng, trung cấp... Theo thống kê sơ bộ, tính chung trên toàn quốc, số TNNN đợt 1 năm 2014 có sức khỏe loại 1, loại 2 đạt khoảng 70%; có trình độ đại học, cao đẳng, trung học chuyên nghiệp đạt 5,9%; trình độ THPT đạt gần 60%; đảng viên nhập ngũ đạt 2,6%v.v..

Vai trò, sự sáng tạo của nơi cấp nguồn

Để đạt được chỉ tiêu, chất lượng tuyển quân theo quy định, trước hết phải khẳng định là do có sự vào cuộc quyết liệt, sáng tạo của cả hệ thống chính trị, nhất là Hội đồng NVQS các địa phương. Với quyết tâm hoàn thành chỉ tiêu tuyển quân ở cả ba cấp, đợt 1 năm nay, Hà Nội có  hơn 35% TNNN có trình độ đại học, cao đẳng và trung học chuyên nghiệp. Để có kết quả trên, theo Trung tướng Phí Quốc Tuấn, Tư lệnh Bộ tư lệnh Thủ đô Hà Nội, là do Hà Nội đã làm tốt công tác tuyên truyền, giáo dục về Luật NVQS cho toàn dân, nhất là đối tượng công dân trong độ tuổi nhập ngũ. Sự chuyển biến về nhận thức, trách nhiệm của nhân dân đối với nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc nói chung, công tác tuyển quân nói riêng là yếu tố có tính quyết định tạo ra bước đột phá về chất lượng TNNN của Hà Nội.

Được biết, để tạo ra sự đột phá về chất lượng, Bộ tư lệnh Thủ đô Hà Nội đã chủ động tham mưu cho Thành ủy, HĐND, UBND và Hội đồng NVQS thành phố triển khai đồng bộ các chủ trương, biện pháp. Theo đó, Chủ tịch UBND thành phố đã ban hành Chỉ thị 24 về việc tuyển chọn và gọi công dân nhập ngũ năm 2014; yêu cầu các quận, huyện phấn đấu có trên 30% công dân nhập ngũ có trình độ đại học, cao đẳng và trung cấp. Để hoàn thành chỉ tiêu đã xác định, Thành ủy- UBND thành phố đã phân công cán bộ, thành viên Hội đồng NVQS... theo dõi, bám sát cơ sở, thường xuyên kiểm tra, đôn đốc, giúp các địa phương tháo gỡ khó khăn...

Đại tá Nguyễn Như Phiến, Trưởng phòng Quân lực Quân khu 3 cho biết: Thời gian qua, công tác tuyển chọn, gọi công dân nhập ngũ ở các địa phương trên địa bàn quân khu gặp rất nhiều khó khăn, vì đối tượng thuộc diện tạm hoãn gọi nhập ngũ đang học tại các trường đại học, cao đẳng và trung học chuyên nghiệp chiếm số lượng lớn. Bên cạnh đó, nhận thức về quyền lợi, nghĩa vụ, trách nhiệm công dân đối với Luật NVQS của một bộ phận nhân dân, trong đó có cả cán bộ, đảng viên còn hạn chế. Để khắc phục khó khăn này, Đảng ủy, Bộ tư lệnh Quân khu 3 đã phối hợp với cấp ủy, chính quyền các địa phương tập trung lãnh đạo, chỉ đạo Hội đồng NVQS, cơ quan quân sự các cấp phối hợp với các ban, ngành, đoàn thể phát huy tốt vai trò tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương thực hiện đồng bộ các giải pháp, bảo đảm chặt chẽ, đúng quy trình trong công tác tuyển chọn và gọi công dân nhập ngũ...

Thanh niên huyện Đan Phượng (Hà Nội) hăng hái lên đường nhập ngũ đợt 1 năm 2014.

Cùng với hoàn thành chỉ tiêu, nâng cao chất lượng, giúp công dân nhập ngũ hòa nhập nhanh với môi trường quân đội, một số địa phương trên địa bàn Quân khu 9, mà điển hình là tỉnh Bến Tre, đã tổ chức huấn luyện quân sự phổ thông cho thanh niên trúng tuyển NVQS. Để gia đình yên tâm, TNNN phấn khởi lên đường thực hiện nghĩa vụ, trước Lễ giao nhận quân, cấp ủy, chính quyền, tổ chức đoàn thể các địa phương đã có nhiều hoạt động sáng tạo, thiết thực. Ngoài việc thăm, tặng quà, trước ngày thanh niên lên đường, các huyện của tỉnh Đồng Nai đều tổ chức “Hội trại tòng quân bảo vệ Tổ quốc”. Huyện Văn Giang, tỉnh Hưng Yên tổ chức “Giao lưu tuổi trẻ với nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc”, mời các cụ lão thành cách mạng, nhân chứng lịch sử đến nói chuyện truyền thống. Cơ quan quân sự quận Hồng Bàng (Hải Phòng) đã tham mưu giúp cấp ủy, chính quyền quận và các cơ quan, doanh nghiệp tổ chức lễ ký cam kết nhận các TNNN vào làm việc sau khi hoàn thành NVQS. Tại các tỉnh Lào Cai, Hưng Yên... những thanh niên viết đơn tình nguyện nhập ngũ đều được chính quyền địa phương tặng giấy khen kèm theo tiền thưởng... Các hoạt động trên giúp cho các thanh niên thêm phấn khởi, tự tin, hăng hái lên đường thực hiện NVQS.

Một số vấn đề đặt ra

Bên cạnh những kết quả đạt được, công tác tuyển quân đợt 1 năm 2014 vẫn còn những vướng mắc bất cập cần được nghiên cứu, khắc phục, điều chỉnh. Đáng chú ý là chất lượng TNNN không đồng đều.  Nhiều địa phương, tỷ lệ TNNN có trình độ đại học, cao đẳng, trung học đạt rất cao nhưng ngược lại, không ít địa phương tỷ lệ còn thấp, thậm chí có nơi không tuyển được đối tượng này. Đặc biệt ở một số địa phương vùng sâu, vùng xa, vùng cao vẫn có những TNNN trình độ tiểu học. Trình độ văn hóa không đồng đều dẫn đến khi vào đơn vị, khả năng nhận thức giữa các đối tượng sẽ có độ chênh lệch lớn, ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng huấn luyện...

Mặc dù đã có quy định về nội dung, hình thức tổ chức Lễ giao nhận quân nhưng ở một số địa phương vẫn còn những điểm chưa thống nhất. Một số địa phương chưa chú trọng đến việc hướng dẫn, quy định cách mang mặc, sử dụng quân trang nên nhiều TNNN thực hiện không đúng quy định ảnh hưởng đến tác phong. Việc tặng quà TNNN hiện nay vẫn trong tình trạng "trăm hoa đua nở", địa phương có điều kiện thì tặng quà trị giá vài triệu đồng, địa phương khó khăn có khi chỉ là chiếc khăn, cuốn sổ, cây bút..., thậm chí có TNNN không được tặng gì dẫn đến có sự so bì. Để mọi TNNN đều được động viên, nên chăng việc thăm hỏi, tặng quà cũng cần thống nhất. Tại một số địa phương đã tổ chức xây dựng "Quỹ vì người bạn tòng quân" nhưng không rõ quy chế hoạt động, nguyên tắc chi tiêu... Để tránh tiêu cực, bảo đảm hoạt động đúng mục đích, ý nghĩa, dư luận cho rằng cần xem lại chủ trương và cung cách tổ chức của quỹ này sao cho chặt chẽ, đem lại hiệu quả thiết thực./

Bài và ảnh: LÊ DUY HỒNG