QĐND - Cuối năm 2012 vừa qua, nhóm nghiên cứu của Công ty TNHH MTV cơ khí Z179 (Tổng công ty Kinh tế kỹ thuật công nghiệp quốc phòng) đã hoàn thành việc nghiên cứu, thiết kế và chế thử thành công “Bộ bánh răng côn đảo chiều của hộp số tời xe ATC-59”. Sản phẩm đạt các tiêu chuẩn kỹ thuật tương đương mẫu và được chạy thử nghiệm trên xe đạt kết quả tốt, góp phần quan trọng trong nghiên cứu phát triển công nghệ, nâng cao năng lực sản xuất quốc phòng và kết quả hoàn thành nhiệm vụ của đơn vị.

Bộ bánh răng côn đảo chiều của hộp số tời xe ATC-59.

Hệ thống tời của xe ATC-59 do Nga sản xuất, chế tạo bố trí phía sau xe, có chức năng sử dụng chính là kéo pháo. Số liệu thống kê cho thấy, hiện toàn quân có khoảng 500 xe sử dụng hệ thống tời này. Đây là loại xe được trang bị từ 30 năm trước, trong quá trình sử dụng, nhiều xe đã hỏng hệ thống tời, nhưng không được sửa chữa thay thế, do thiếu phụ tùng cùng loại, ảnh hưởng đến tính năng, hiệu quả hoạt động. Việc mua trang bị ở nước ngoài gặp nhiều khó khăn, giá thành cao. Trong hệ thống tời của xe ATC-59, hộp số là bộ phận chính, trong đó bộ bánh răng côn đảo chiều là cụm chi tiết đặc biệt quan trọng, khó chế tạo. Đây là cụm chi tiết truyền lực có nhiệm vụ truyền mô men quay từ trục chủ động tới trục trung gian. Quá trình sử dụng bộ bánh răng côn thẳng thường bị gãy vỡ, sứt mẻ hoặc mòn, mà nguyên nhân là do va đập, mỏi khi làm việc nhiều, liên tục. Khó khăn trong nghiên cứu, chế tạo bộ bánh răng côn đảo chiều của hộp số tời xe ATC-59 là chi tiết cơ khí phức tạp về kết cấu và độ chính xác cao về thông số hình học của răng. Riêng chi tiết bánh côn bị động được kết cấu thêm vành khớp gài hẹp phía đỉnh côn nhỏ nhằm đóng, tách, đảo chiều truyền động quay trực tiếp trên trục bị động, kết cấu này có ưu điểm làm chi tiết nhỏ gọn, mô men truyền tải lớn, những phần răng của bánh răng côn bị động đòi hỏi gia công bằng thiết bị chuyên dùng.

Trên cơ sở nghiên cứu việc chế tạo của nước ngoài và kết quả, kinh nghiệm nghiên cứu, sản xuất của đơn vị những năm qua, như: Đề tài ứng dụng công nghệ C-N cho bánh răng côn xoắn xe quân sự; hộp số chính phụ xe chỉ huy CH551; hoàn thiện công nghệ bánh răng côn xoắn; chế tạo các cặp truyền bánh răng côn trong cầu trước, cầu sau xe chỉ huy UAZ-469, UAZ-31512 và nhiều chủng loại bánh răng côn cho các máy công trình, xe ô tô… Nhóm nghiên cứu của Công ty TNHH MTV cơ khí Z179 đã hoàn thành phương án công nghệ, xây dựng quy trình chế tạo hoàn chỉnh bộ bánh răng côn đảo chiều của hộp số tời xe ATC-59 đạt chất lượng tương đương của nước ngoài về vật liệu, các tiêu chí cơ tính, độ chính xác và quy trình công nghệ chế tạo sản phẩm đáp ứng yêu cầu sản xuất loạt…

VŨ OANH