Bài 5: Để “sao vuông” tận tâm, tận hiến

Cả hệ thống chính trị cùng chăm lo

Nhiều năm nay, Bình Dương là một trong những tỉnh thực hiện tốt công tác xây dựng lực lượng DQTV, bảo đảm chu đáo chế độ, chính sách cho lực lượng này. Ngày 1-11-2019, Hội đồng nhân dân tỉnh Bình Dương đã ban hành Nghị quyết số 38/NQ-HĐND phê chuẩn Đề án thí điểm tổ chức xây dựng đại đội dân quân thường trực cấp tỉnh. Đây là địa phương đầu tiên của Quân khu 7 và cả nước thành lập đơn vị này. Tiếp đó, Nghị quyết số 19/2020/NQ-HĐND của Hội đồng nhân dân tỉnh Bình Dương ngày 10-12-2020 quy định rõ các chế độ trợ cấp ngày công lao động đối với DQTV và trách nhiệm chi trả... Những nghị quyết này thể hiện sự quan tâm chu đáo của chính quyền địa phương đối với lực lượng DQTV. Theo đánh giá của Thiếu tướng Đặng Văn Hùng, Phó tư lệnh, Tham mưu trưởng Quân khu 7, thí điểm thành lập đại đội dân quân thường trực cấp tỉnh là sự vận dụng sáng tạo Luật DQTV vào thực tiễn, phù hợp với tình hình địa phương. Bộ CHQS tỉnh Bình Dương đã làm tốt công tác tham mưu cho UBND tỉnh chỉ đạo bảo đảm đầy đủ các chế độ, chính sách để lực lượng DQTV yên tâm công tác. Lãnh đạo các cấp trong tỉnh đã huy động được sức mạnh của cả hệ thống chính trị chung tay thực hiện toàn diện nhiệm vụ quốc phòng, quân sự địa phương nói chung và công tác xây dựng lực lượng DQTV nói riêng để giữ vững an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn.

Lực lượng dân quân xã Thái Bình Trung (Vĩnh Hưng, Long An) cùng cán bộ, nhân viên Đồn Biên phòng Long Khốt tuần tra, kiểm soát khu vực biên giới.

Lý luận và thực tiễn chỉ ra, xây dựng DQTV vững mạnh và rộng khắp là vấn đề có ý nghĩa chiến lược phải thực hiện ngay từ thời bình, có trọng tâm, trọng điểm; góp phần củng cố, tăng cường thế trận quốc phòng toàn dân, sẵn sàng chuyển sang thế trận chiến tranh nhân dân, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc. Do đó, các cấp, ngành trong toàn hệ thống chính trị cần vào cuộc quyết liệt, không thể xem nhẹ, càng không thể coi đây là phần việc của quân đội hoặc cơ quan quân sự địa phương.

Thực tế cho thấy, lực lượng DQTV chiếm tỷ lệ gần 1,4% dân số cả nước. Ở mỗi địa phương, tỷ lệ này cũng tương đương. Do vậy, nguồn ngân sách nhà nước để bảo đảm cho DQTV hoạt động chưa thể đáp ứng nhu cầu đời sống hằng ngày. Cho nên, cần sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị huy động mọi nguồn lực để bảo đảm chế độ, tiêu chuẩn và hỗ trợ lực lượng này. Các ban, bộ, ngành Trung ương, địa phương hằng năm cần phân bổ ngân sách hợp lý, đầu tư nguồn lực tương xứng để chăm lo tốt hơn cho chiến sĩ “sao vuông”. Đây cũng là một trong những biện pháp thiết thực để mỗi chiến sĩ DQTV an tâm tư tưởng, luôn tận tâm, tận hiến.

Mặt khác, Luật DQTV quy định: Đối với DQTV tại chỗ, DQTV cơ động, DQTV phòng không, pháo binh, trinh sát, thông tin, công binh, phòng hóa, y tế được trợ cấp ngày công lao động, bảo đảm tiền ăn; được hưởng chế độ khi làm nhiệm vụ từ 22 giờ đến 6 giờ sáng ngày hôm sau, ngày nghỉ, ngày lễ, khi thực hiện công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm theo quy định của pháp luật về lao động; được trợ cấp ngày công lao động tăng thêm trong trường hợp kéo dài thời hạn thực hiện nghĩa vụ tham gia DQTV. Khi làm nhiệm vụ trên biển được hưởng phụ cấp đặc thù đi biển...

Tuy nhiên, việc tổ chức thực hiện ở các địa phương chưa thống nhất. Nhiều nơi do kinh tế khó khăn, trong khi đó, thu nhập ngày công lao động phổ thông hiện nay so với mức trợ cấp, hỗ trợ cho lực lượng DQTV khi làm nhiệm vụ quá chênh lệch, nhất là ở địa bàn thành thị, khiến không ít người tâm tư. Theo Trung tá Phạm Văn Sang, Trưởng ban DQTV (Phòng Tham mưu, Bộ CHQS tỉnh Đồng Nai), nhiều đồng chí dân quân hoàn cảnh khó khăn, mặc dù đơn vị, địa phương đã quan tâm nhưng vẫn chưa đáp ứng nhu cầu thực tế cuộc sống hằng ngày. Do vậy, cần phát huy vai trò của cả hệ thống chính trị chia sẻ khó khăn với lực lượng DQTV bằng hành động, việc làm cụ thể để anh em yên tâm phục vụ.

Quy hoạch phát triển, nâng chất lực lượng dân quân

Trước khi trở thành Chỉ huy trưởng Ban CHQS phường Tân Thành (quận Tân Phú, TP Hồ Chí Minh), đồng chí Nguyễn Ngọc Thơ từng là dân quân thường trực. Trải qua thực tiễn công tác, anh được cấp ủy đảng, chính quyền địa phương quy hoạch, cử đi học chuyên ngành quân sự cơ sở, rồi phát triển lên Phó chỉ huy trưởng Ban CHQS phường. Tương tự đồng chí Thơ, nhiều cán bộ chỉ huy trưởng cấp xã; chủ tịch, phó chủ tịch UBND, bí thư đảng ủy cấp xã... được tạo nguồn từ chiến sĩ dân quân. Hiện tại, TP Hồ Chí Minh là địa phương có tỷ lệ quy hoạch nguồn tại chỗ từ lực lượng dân quân thuộc loại cao trên địa bàn Quân khu 7. Trong khi đó, nhiều tỉnh khác ở Nam Bộ ít quan tâm đến công tác này.

Đồng chí Nguyễn Hồ Hải, Phó bí thư Thành ủy TP Hồ Chí Minh cho rằng: “Trong đợt dịch Covid-19 bùng phát vừa qua, thành phố huy động được hơn 35.000 chiến sĩ dân quân xông pha chống dịch. Điều đó cho thấy, ngoài tinh thần trách nhiệm, không quản ngại hiểm nguy, vì dân, vì nước, còn có một phần công tác khích lệ, động viên của cấp ủy, chính quyền, LLVT địa phương thông qua việc tạo nguồn cán bộ, bồi dưỡng nguồn phát triển đảng viên ngay từ cơ sở; tạo thuận lợi và trao cơ hội cho lực lượng dân quân, nhất là dân quân thường trực cống hiến, trưởng thành.

Với tinh thần đó, cơ quan quân sự địa phương phối hợp với ban tổ chức cấp ủy đảng cơ sở và các ban, ngành liên quan rà soát, đánh giá, theo dõi, giúp đỡ và tham mưu cho lãnh đạo cấp ủy đảng, chính quyền địa phương quy hoạch nguồn, bồi dưỡng nguồn trong lực lượng dân quân để có hướng sử dụng lâu dài. Chỉ tính trong đợt dịch Covid-19 bùng phát lần thứ tư, các cấp ủy đảng trên địa bàn TP Hồ Chí Minh đã kết nạp được 1.055 đảng viên là quần chúng ưu tú; trong số đó, hàng trăm chiến sĩ dân quân có thành tích nổi bật trên tuyến đầu chống dịch.

Bên cạnh công tác quy hoạch phát triển, cần nâng cao chất lượng toàn diện cho DQTV. Với đặc điểm không thoát ly sản xuất, không tập trung thường xuyên nên công tác giáo dục chính trị, tư tưởng đối với DQTV phải kiên trì, có nội dung, phương pháp, hình thức phù hợp, thiết thực, hiệu quả. Coi trọng việc phát huy vai trò, sức mạnh tổng hợp của các ngành, các cấp, các tổ chức chính trị-xã hội tham gia giáo dục, quản lý DQTV thông qua hoạt động thực tiễn tại đơn vị, địa phương, tổ chức, đoàn thể; làm tốt ngay từ khâu tuyển chọn DQTV có chất lượng toàn diện, nhất là lai lịch chính trị, phẩm chất đạo đức, trình độ văn hóa, sức khỏe...

Xây dựng lực lượng DQTV là quá trình lâu dài, liên tục. Đây là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị để lực lượng DQTV có đủ bản lĩnh, sức mạnh và sự đoàn kết, thống nhất trong thực hiện nhiệm vụ. Do vậy, hằng năm, cơ quan quân sự địa phương cần thực hiện tốt việc phân loại, đánh giá chất lượng chiến sĩ DQTV; nâng cao trách nhiệm quản lý của đội ngũ cán bộ, tích cực chủ động nắm diễn biến tư tưởng của mỗi người; tập trung xây dựng tình đồng chí, đồng đội thương yêu, giúp đỡ lẫn nhau... Trong huấn luyện, cần thực hiện nghiêm kế hoạch, hướng dẫn về công tác chuyên môn theo ngành dọc; linh hoạt, chủ động nhưng phải bảo đảm đúng, đủ nội dung, thời gian và quân số tham gia huấn luyện cao nhất; coi trọng công tác kiểm tra, thanh tra theo chức năng, nhiệm vụ, kết hợp kiểm tra định kỳ kết quả huấn luyện, diễn tập với kiểm tra đột xuất công tác quản lý quân số, mức độ sẵn sàng nhận nhiệm vụ của từng đơn vị DQTV.

Theo Đại tá Phạm Kinh Kha, Phó chỉ huy trưởng, Tham mưu trưởng Bộ CHQS tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu, để lực lượng DQTV tận tâm, tận hiến, cần thực hiện hiệu quả các giải pháp đồng bộ từ tổ chức, lựa chọn, quản lý, giáo dục, huấn luyện... đến động viên, khen thưởng, bảo đảm chế độ, chính sách hằng ngày. Đó là cả một quá trình, đòi hỏi phải cộng đồng trách nhiệm và sự chung tay quyết liệt của mọi cấp, ngành, đoàn thể, góp phần xây dựng lực lượng DQTV vững mạnh, rộng khắp, hoàn thành thắng lợi mọi nhiệm vụ.

Nhóm phóng viên Báo QĐND (tiếp theo và hết)