Bài 2: Công khai ở tất cả các khâu

“3 gặp”, “4 biết”

Xác định việc tuyển chọn và gọi công dân nhập ngũ là nhiệm vụ chính trị quan trọng, nên ngay từ tháng 10-2022, Hội đồng Nghĩa vụ quân sự (NVQS) huyện Krông Pắk (Đắk Lắk) đã chủ động tham mưu với Huyện ủy, HĐND, UBND huyện ban hành đầy đủ các văn bản lãnh đạo, chỉ đạo, hướng dẫn về công tác tuyển chọn, gọi công dân nhập ngũ. Công tác sơ khám cấp xã, khám tuyển cấp huyện được Ban CHQS huyện (Cơ quan thường trực Hội đồng NVQS huyện) phối hợp cùng cơ quan công an, y tế tổ chức chặt chẽ, nghiêm túc. Quá trình khám tuyển, những công dân có dấu hiệu sử dụng thủ thuật để làm sai lệch kết quả khám, đều được lưu lại để kiểm tra; những thanh niên vắng mặt được tổ chức khám bổ sung; những trường hợp cố tình trốn lệnh bị xử lý nghiêm theo quy định.

Theo Thiếu tá Đỗ Anh Chiến, Chỉ huy trưởng Ban CHQS huyện Krông Pắk, sau khi khám tuyển, Hội đồng NVQS sẽ tiến hành gặp gỡ, tìm hiểu hoàn cảnh, nắm bắt tâm tư, nguyện vọng, trình độ học vấn, chuyên môn kỹ thuật, thái độ chính trị, đạo đức của từng thanh niên. Nhờ thực hiện tốt “3 gặp” (gặp công dân, gặp gia đình, gặp địa phương), “4 biết” (biết sức khỏe, biết văn hóa, biết lai lịch, biết phẩm chất đạo đức); đồng thời phối hợp với cơ quan công an, y tế tham mưu thực hiện tốt  “3 cùng” (cùng Hội đồng NVQS, cùng Hội đồng khám sức khỏe và cùng tổ chức giao, nhận quân), chất lượng, hiệu quả công tác tuyển quân của địa phương không ngừng nâng lên.

Danh sách công dân trúng tuyển, tạm hoãn, miễn tham gia nghĩa vụ quân sự được niêm yết công khai tại trụ sở UBND thị trấn Tân Sơn (Ninh Sơn, Ninh Thuận).

Tại căn nhà nhỏ nằm ở cuối thôn Tân Lập, xã Ea Yông (Krông Pắk), anh Võ Minh Thanh (25 tuổi) trình bày: “Năm 2020, sau khi ly hôn, tôi được tòa án trao quyền nuôi con. Mỗi lần đi khám tuyển, thấy bản thân luôn đạt sức khỏe để nhập ngũ, tôi mừng lắm, nhưng nhà chỉ có hai cha con, hoàn cảnh quá khó khăn, mong cấp ủy, chính quyền, lực lượng chức năng địa phương quan tâm, xem xét, cho tôi tạm hoãn NVQS để ở nhà làm nương, làm rẫy nuôi con ăn học”. Nguyện vọng chính đáng của anh Thanh được Hội đồng NVQS huyện tiếp thu, ghi nhận, xem xét, giải quyết kịp thời, thỏa đáng; nhận được sự ủng hộ, đồng thuận cao trong dư luận địa phương. Tương tự, nhiều thanh niên dù bảo đảm điều kiện nhập ngũ, nhưng vì hoàn cảnh khó khăn, có lý do chính đáng, đều được các cơ quan chức năng chủ động xem xét, cho miễn, hoãn NVQS.

“3 cử”, “4 công khai”

Ngày 26-12-2022, tại trụ sở UBND xã Đắk Sắk (Đắk Mil, Đắk Nông), dưới sự chủ trì của đồng chí Trần Thanh Hải, Chủ tịch UBND kiêm Chủ tịch Hội đồng NVQS xã Đắk Sắk, cuộc họp “3 cử” với sự tham gia đông đủ của đại diện cấp ủy, chính quyền địa phương (từ cấp xã đến thôn, bon, buôn) và gần 50 thanh niên (đủ điều kiện sức khỏe) cùng đại diện thân nhân, gia đình, diễn ra rất dân chủ, công khai, sôi nổi. Tuy hoàn cảnh gia đình gặp nhiều khó khăn, có người thân mắc bệnh hiểm nghèo, thuộc đối tượng được xem xét tạm hoãn, nhưng nhiều thanh niên vẫn hăng hái xung phong nhập ngũ. Tuy nhiên, cũng có một vài thanh niên, tuy đã tốt nghiệp cao đẳng, đại học, điều kiện kinh tế khá, không vướng bận chuyện gia đình nhưng lại biện hộ xin được hoãn nhập ngũ. Tất cả các ý kiến, nguyện vọng của thanh niên địa phương và đại diện gia đình đều được Hội đồng NVQS xã lắng nghe, xem xét, giải quyết thấu tình, đạt lý, không để xảy ra tình trạng lời qua tiếng lại, xì xầm sau cuộc họp.

Với kinh nghiệm sau nhiều năm làm công tác tuyển quân, Trung tá Trần Ngọc Khánh, Phó chỉ huy trưởng, kiêm Tham mưu trưởng Ban CHQS TP Nha Trang (Bộ CHQS tỉnh Khánh Hòa) cho biết: “Sau khi tiến hành “3 gặp”, “4 biết”, các cơ quan chức năng sẽ cùng nhau rà soát, đối chiếu, kiểm tra kỹ lưỡng toàn bộ hồ sơ, lý lịch, hoàn cảnh, nguyện vọng của từng thanh niên, từng gia đình, làm cơ sở tham mưu cho cấp ủy, chính quyền, Hội đồng NVQS các phường, xã tổ chức “3 cử” (chính quyền cử; thôn, bon, đoàn thể, nhân dân cử; gia đình cử). Chuyện ai sẽ trúng tuyển, ai được tạm hoãn, miễn, gần như ngã ngũ ở bước này.

Trong suốt quá trình sơ tuyển, khám tuyển, gọi công dân nhập ngũ, các địa phương, đơn vị luôn chú trọng thực hiện tốt “4 công khai” (công khai danh sách công dân miễn thực hiện NVQS, danh sách công dân tạm hoãn thực hiện NVQS, danh sách công dân đủ điều kiện khám NVQS, danh sách công dân trúng tuyển NVQS) tại trụ sở UBND cấp xã, nhà văn hóa cấp thôn và trên cổng thông tin, trang Fanpage của địa phương để nhân dân có điều kiện theo dõi, kiểm tra, giám sát dễ dàng, kiên quyết không để xảy ra tiêu cực trong tuyển quân.

Để nâng cao nhận thức, ý thức tự giác chấp hành Luật NVQS của người dân, thời gian qua, bên cạnh việc đẩy mạnh, đổi mới công tác tuyên truyền, giáo dục với những cách làm linh hoạt, sáng tạo, hiệu quả, Thường vụ Đảng ủy, Bộ tư lệnh Quân khu 5 tập trung chỉ đạo, yêu cầu các cơ quan chức năng kiên quyết điều tra, xử lý nghiêm các hành vi trốn tránh NVQS, đào ngũ, vắng mặt trái phép, vi phạm pháp luật, kỷ luật. 3 năm trước, vì không muốn con trai đi bộ đội, vợ chồng ông Nguyễn Đức An và bà Nguyễn Thị Thuần, ở xã Tâm Thắng (Cư Jut, Đắk Nông) đã thuê người làm giả giấy tờ, thể hiện con trai mình vừa bị tai nạn giao thông dẫn đến thương tích nặng, nộp cho cơ quan chức năng, xin tạm hoãn thực hiện NVQS. Hành vi gian dối, vi phạm pháp luật bị lật tẩy, ông Nguyễn Đức An và bà Nguyễn Thị Thuần bị khởi tố, xét xử lưu động, công khai trước đông đảo người dân địa phương để làm gương.

Với trách nhiệm cao và tinh thần thượng tôn pháp luật, thời gian qua, tất cả trường hợp vi phạm Luật NVQS... đều bị các cơ quan chức năng của Quân khu 5 phối hợp xử lý triệt để, nghiêm khắc; đồng thời công khai rộng rãi để tăng cường tính răn đe, giáo dục trong cộng đồng xã hội; góp phần nâng cao ý thức trách nhiệm thực hiện NVQS cho công dân.

Bài và ảnh: TẤN TUÂN – VIỆT HÙNG