QĐND - Điểm cao 500 nằm ở phía đông nam làng Tà Ém, xã Kồng Riêng (Vĩnh Thạnh, Bình Định) là nơi địch đã 4 lần sử dụng làm bãi đổ quân, tạo bàn đạp tiến công càn quét vào xã. Để phá vỡ ý định càn quét của địch, Ban chỉ huy du kích xã tổ chức theo dõi nắm chắc địch, bàn cách đánh, chủ động đánh địch ngay từ khi địch đang đổ quân, không cho chúng củng cố đội hình để tiến công càn quét vào xã. Du kích xã tổ chức một tổ diệt máy bay lên thẳng của địch bằng mìn tự tạo ở điểm cao 500 khi chúng hạ cánh chuẩn bị đổ quân. Với các thôn khác, khi địch đổ quân xuống thôn nào, thôn đó tổ chức đánh, trường hợp nếu lực lượng địch đông thì vừa đánh, vừa ngăn chặn kìm giữ địch để điều động lực lượng đến chi viện.

Sau khi quan sát thấy địch cho máy bay L19 trinh sát liên tục ở khu vực của xã và máy bay lên thẳng vũ trang bắn phá xung quanh đồi Tà Ém, Ban chỉ huy du kích xã nhận định, địch đánh phá dọn bãi sắp thả quân xuống để càn quét vào xã. Ngay lập tức đội du kích đã tổ chức một tổ 3 người do xã đội trưởng chỉ huy cơ động áp sát điểm cao 500, phân công một đồng chí bố trí mìn ở bãi cây lúp xúp, buộc dây mìn vào cây mềm để khi máy bay hạ cánh, lợi dụng sức gió của cánh quạt máy bay làm cây chuyển động kéo dây mìn gây nổ. Hai đồng chí còn lại được bố trí cách 300m, yểm trợ sẵn sàng bắn bồi tiếp vào máy bay. Đúng như nhận định, 8 giờ 30 phút ngày 14-5-1967, sau khi hai máy bay lên thẳng vũ trang đến bắn phá xong bay về thì xuất hiện 3 chiếc HU-1A bay đến, một chiếc tách khỏi đội hình bay đến đồi Tà Ém và từ từ hạ cánh, khi máy bay hạ thấp độ cao xuống cách mặt đất khoảng 15m thì mìn nổ, máy bay bốc cháy và rơi tại chỗ, diệt 10 tên địch, 2 chiếc còn lại vội tháo chạy.

Sau khi diệt được một máy bay, xã đội trưởng hội ý với anh em và nhận định, địch có thể tổ chức tới cẩu máy bay bị rơi về. Từ phán đoán trên, anh em xác định cách đánh là chôn mìn và buộc dây mìn vào đuôi máy bay bị rơi để khi địch cẩu kéo theo thì mìn nổ. Đúng như nhận định, khoảng một giờ sau, địch cho 2 máy bay trực thăng vũ trang đến bắn phá xung quanh nơi máy bay bị rơi. Sau đó, xuất hiện một máy bay cần cẩu bay đến chỗ máy bay rơi từ từ hạ cánh và móc cáp vào đuôi máy bay bị rơi, vừa kéo lên thì mìn nổ, chiếc máy bay cần cẩu bốc cháy và rơi cách đó chừng 20m.

Lúc này, tổ du kích lại nhanh chóng hội ý nhận định tình hình: Địch sẽ tiếp tục đổ quân xuống để lấy xác đồng bọn và tìm diệt lực lượng ta. Quyết tâm của tổ tiếp tục trụ bám đánh địch. Lần này, anh em buộc mìn vào đuôi máy bay rơi và buộc dây mìn vào gốc cây. Khoảng 30 phút sau, địch đưa quân đến càn quét, bắn phá xung quanh và tiếp tục điều máy bay cần cẩu đến kéo máy bay. Khi chiếc máy bay cần cẩu thứ hai từ từ hạ cánh, cách mặt đất khoảng 12m mắc cáp vào máy bay rơi, khi kéo lên được một đoạn thì mìn nổ, du kích nổ súng bắn bồi làm chiếc máy bay cần cẩu bị bốc cháy và rơi cách đó chừng 150m.

Trận đánh bằng mìn tự tạo đã phá hủy 3 máy bay và diệt hàng chục tên địch. Đây là trận đánh thể hiện sự mưu trí, sáng tạo, tích cực chủ động bám nắm địch, nhận định tình hình, phán đoán tình huống chính xác, nên lực lượng chỉ có 3 người với một số quả mìn tự tạo, cùng với 4 viên đạn K44, du kích xã Kồng Riêng đã chiến đấu đạt hiệu suất rất cao, lực lượng du kích an toàn.

ĐỖ ĐẮC YÊN