Chiến thắng Ấp Bắc đúng vào thời điểm nhân dân Cuba kỷ niệm 4 năm cuộc cách mạng do Chủ tịch Cuba Fidel Castro lãnh đạo (1-1-1959) và sau đó là kỷ niệm 2 năm Ngày Chiến thắng Giron (19-4-1961)-chiến thắng đánh dấu thất bại quân sự lớn đầu tiên của Mỹ ở Tây bán cầu trong cuộc xâm lược Cuba.

Đối với Cuba, Chiến thắng Giron ngày 19-4-1961 vô cùng quan trọng. Dưới sự lãnh đạo của Tổng Tư lệnh các Lực lượng vũ trang (LLVT) cách mạng Cuba Fidel Castro, quân và dân Cuba đã đập tan cuộc đột kích xâm lược của hơn 1.500 lính đánh thuê (được Cục Tình báo Trung ương Mỹ (CIA) và Lầu Năm Góc dày công huấn luyện, trang bị, tổ chức và chỉ huy) trên bãi biển Giron, nằm ở miền Trung Cuba. Chiến thắng Giron thể hiện tinh thần chiến đấu kiên cường, bất khuất của quân và dân Cuba, bảo vệ vững chắc chính quyền cách mạng, đánh dấu bước ngoặt quyết định đưa Cuba tiến lên con đường xây dựng chủ nghĩa xã hội.

Tiểu đoàn 261 đón nhận phần thưởng là biểu tượng của Chiến thắng Giron do Chủ tịch Cuba Fidel Castro gửi tặng. Ảnh tư liệu

Với ý nghĩa to lớn của Chiến thắng Giron và Chiến thắng Ấp Bắc, với tình hữu nghị đặc biệt đối với Việt Nam, ngay sau khi biết Tiểu đoàn 261 (Quân khu 8) của Việt Nam là lực lượng trực tiếp làm nên Chiến thắng Ấp Bắc, Chủ tịch Fidel Castro đã chỉ đạo xây dựng tượng đài Chiến thắng Ấp Bắc, đặt tên Ấp Bắc cho một làng quê ngay trên đất nước Cuba và quyết định trao lá cờ chiến thắng trên bãi biển Giron tặng Tiểu đoàn 261 (nên từ năm 1963, Tiểu đoàn 261 còn được gọi là Tiểu đoàn 261-Giron). Chủ tịch Cuba Fidel Castro còn gửi tặng Tiểu đoàn 261 một khẩu súng ngắn mà LLVT cách mạng Cuba đã thu được tại bãi biển Giron trong trận đánh quân xâm lược. Hiện nay, lá cờ của Tiểu đoàn 261-Giron và khẩu súng ngắn đang được lưu giữ tại Bảo tàng LLVT Quân khu 9. 

Chiến thắng Giron của cách mạng Cuba và tiếp đó là Chiến thắng Ấp Bắc trên chiến trường miền Nam Việt Nam đã chứng minh với toàn thế giới, rằng chủ nghĩa đế quốc dù có hùng mạnh đến đâu cũng không phải là lực lượng bất khả chiến bại. Đây là sự cổ vũ lớn lao đối với phong trào giải phóng dân tộc và đấu tranh chống đế quốc xâm lược trên thế giới. Sau Chiến thắng Giron và Chiến thắng Ấp Bắc, các tổ chức vũ trang cách mạng được thành lập ở nhiều quốc gia Trung Mỹ, Caribe và Nam Mỹ, áp dụng con đường đấu tranh bằng bạo lực chống đế quốc và chính quyền phản động. Khí thế và sinh lực giải phóng mạnh mẽ này đã tạo ra những cao trào cách mạng ở Mỹ Latin trong các thập niên 60 và 70 của thế kỷ 20.

XUÂN THANH