Để thực hiện thắng lợi nhiệm vụ, Bộ chỉ huy chiến dịch đã giải quyết thành công và sáng tạo nhiều vấn đề nghệ thuật chiến dịch và chiến thuật. Về chiến dịch, nổi lên vấn đề xác định cách đánh, phương pháp tác chiến tiến công tiêu diệt tập đoàn lớn quân địch phòng ngự trong hệ thống trận địa vững chắc. Thực hiện phương châm “đánh chắc, tiến chắc”, các đơn vị tham gia chiến dịch chuẩn bị chu đáo về mọi mặt, từng bước xây dựng các trận địa tiến công vững chắc, hình thành thế trận bao vây, chia cắt tập đoàn phòng ngự của địch. Thực hiện nhiều trận chiến đấu, tiến công lần lượt, nối tiếp nhau với sự tập trung của lực lượng và phương tiện trong từng trận, bảo đảm tiêu diệt từng trung tâm đề kháng, từng cụm cứ điểm của địch, đi đôi với hạn chế và triệt nguồn tiếp tế, tiếp viện của địch, tiến tới tiêu diệt toàn bộ quân địch.

Về chiến thuật, các đơn vị đã thực hiện tốt ý định chiến dịch trong từng trận đánh, từng đợt của chiến dịch. Sự phát triển của chiến thuật thể hiện trước hết là các trận đánh công kiên trong Chiến dịch Điện Biên Phủ không chỉ lớn về quy mô mà đã có nội dung của những trận chiến đấu hiện đại. Ta đã xây dựng trận địa xuất phát tiến công vững chắc, tạo điều kiện cho bộ binh triển khai và vận động dưới hỏa lực địch; sử dụng các loại pháo lớn bố trí trong công sự vững chắc, thực hành hỏa lực chuẩn bị, chi viện trực tiếp và chế áp trận địa pháo binh địch, tạo điều kiện cho bộ binh xung phong; sử dụng pháo cao xạ đánh trả, hạn chế hoạt động của máy bay địch.

leftcenterrightdel
Diễn tập chiến thuật vòng tổng hợp có bắn đạn thật cho học viên năm thứ ba, khóa 89 (Trường Sĩ quan Lục quân 1), tháng 3-2024. Ảnh: LÊ QUYẾT 

Các trận đánh đã được tổ chức hiệp đồng chặt chẽ, từ xây dựng, chiếm lĩnh trận địa xuất phát tiến công, đột phá tiền duyên, đánh địch trong tung thâm, tổ chức đánh địch phản kích. Sự phát triển của chiến thuật trong Chiến dịch Điện Biên Phủ còn thể hiện ở các trận chiến đấu phòng ngự; ta đã triệt để tận dụng địa hình, tích cực cải tạo trận địa cũ của địch để xây dựng trận địa phòng ngự; tổ chức lực lượng theo nguyên tắc binh lực ít, hỏa lực nhiều; lực lượng tung thâm ít, lực lượng dự bị cơ động ở bên ngoài nhiều. Ngoài ra, còn xuất hiện hình thức chiến thuật đánh lấn-hình thức phát triển của chiến đấu công kiên trong điều kiện ta tổ chức tiến công trực tiếp tiếp xúc với địch nhưng so sánh lực lượng chưa cho phép ta đánh lớn, diệt địch ngay. Những vấn đề về nghệ thuật tiến công Tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ có giá trị lớn cả về lý luận và thực tiễn.

Nghiên cứu phát triển lý luận chiến thuật cấp phân đội

Trường Sĩ quan Lục quân (SQLQ) 1 là trung tâm đào tạo sĩ quan chỉ huy-tham mưu lục quân cấp phân đội, trình độ đại học. Thực hiện quan điểm quá trình huấn luyện là quá trình truyền thụ kinh nghiệm chiến đấu, truyền thống tốt đẹp của đơn vị, của Quân đội cho người học, vì thế, ý nghĩa lịch sử và bài học kinh nghiệm thực tiễn, nhất là nghệ thuật tiến công tập đoàn cứ điểm trong Chiến dịch Điện Biên Phủ vẫn còn nguyên giá trị trong công tác giáo dục, đào tạo của Nhà trường.

Từ thực tiễn các trận tiến công địch trong công sự vững chắc trong Chiến dịch Điện Biên Phủ, Nhà trường tích cực nghiên cứu về đối tượng địch ở Tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ-một hình thái phòng ngự mới của địch, phòng ngự trong công sự vững chắc, có hệ thống vật cản đa dạng, nhiều chủng loại, bố trí phức tạp; thủ đoạn tác chiến linh hoạt; được chi viện của pháo binh, không quân; khả năng tác chiến hiệp đồng chặt chẽ... Thường xuyên cập nhật đối tượng tác chiến để vận dụng vào nghiên cứu các nội dung về địch, như: Đối tượng, lực lượng, tổ chức, bố trí đội hình phòng ngự; tổ chức trận địa phòng ngự; thủ đoạn đối phó khi bị ta tiến công...

Đồng thời, nghiên cứu các trận tiến công cụm cứ điểm Him Lam, Độc Lập về xây dựng trận địa xuất phát tiến công vững chắc, tạo điều kiện cho bộ binh triển khai và vận động dưới hỏa lực địch, đột phá tiền duyên, đánh địch trong tung thâm, tiêu diệt các ụ súng, lô cốt, giao thông hào có nắp, hầm ngầm, địa đạo của từng trận đánh cấp đại đội, tiểu đoàn bộ binh trong Chiến dịch Điện Biên Phủ để rút ra bài học kinh nghiệm, vận dụng vào nghiên cứu các nội dung về cách đánh, phương pháp mở cửa, tổ chức chuẩn bị và thực hành chiến đấu...

Vận dụng trong huấn luyện chiến thuật

Huấn luyện chiến thuật là môn học trung tâm trong chương trình đào tạo sĩ quan chỉ huy-tham mưu lục quân cấp phân đội, trình độ đại học ở Trường SQLQ 1. Nhà trường luôn coi trọng huấn luyện chiến thuật, kết hợp chặt chẽ giữa trang bị nguyên tắc lý luận với rèn luyện năng lực thực hành, hành động chỉ huy chiến đấu của người chỉ huy. Học lý thuyết đến đâu thực hành đến đó, lý thuyết ngắn gọn, súc tích; động tác, hành động thực hành mạnh mẽ, chuẩn xác.

Trong quá trình huấn luyện chiến thuật kết hợp trang bị kiến thức với truyền thụ kinh nghiệm chiến đấu, trong đó vận dụng linh hoạt, sáng tạo nghệ thuật tiến công Tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ vào từng hình thức chiến thuật, từng cấp tiểu đội, trung đội, đại đội và tiểu đoàn để làm rõ mối liên hệ giữa nguyên tắc lý luận với thực tiễn huấn luyện và chiến đấu, giúp cho học viên vừa có kiến thức cơ bản, khả năng tư duy chiến thuật sắc bén, vừa có phương pháp, tác phong chỉ huy kiên quyết, cụ thể, tỉ mỉ, linh hoạt, sáng tạo, làm cơ sở để quản lý, chỉ huy, huấn luyện bộ đội sau này.

Đối với các bài giảng nguyên tắc chiến thuật, kinh nghiệm về các trận đánh công kiên; cách đánh vây, lấn, tấn, diệt; vận dụng phương châm “đánh chắc, tiến chắc” trong Chiến dịch Điện Biên Phủ là những dẫn chứng sinh động, sâu sắc đối với người học. Trong thực hành chiến thuật, nhà trường chỉ đạo các Khoa Chiến thuật, Trinh sát, Binh chủng nghiên cứu tổ chức trận địa phòng ngự trong công sự của tập đoàn cứ điểm địch ở Điện Biên Phủ để vận dụng linh hoạt, sáng tạo trong kết cấu xây dựng các tưởng định chiến thuật, phương án huấn luyện, biên soạn bài giảng; thiết kế xây dựng thao trường, bố trí mục tiêu lô cốt, ụ súng, giao thông hào, chiến hào, bố trí các bãi vật cản của địch làm cơ sở huấn luyện sát thực tiễn.

Vận dụng vào hình thức chiến thuật tiến công địch phòng ngự, phải huấn luyện sâu kỹ nội dung tổ chức trinh sát thực địa, đánh giá chính xác tổ chức bố trí đội hình, tính chất công sự, vật cản và hỏa lực, hướng chú ý đề phòng nơi sơ hở mỏng yếu và thủ đoạn chiến đấu của địch; tổ chức bố trí lực lượng phân tán, kết hợp bố trí gần và bố trí xa; tập trung lực lượng, phương tiện vào hướng chủ yếu, nhanh chóng tiêu diệt mục tiêu chủ yếu, xe tăng, xe thiết giáp, hỏa lực, phương tiện bay không người lái của địch; vận dụng linh hoạt các thủ đoạn chiến đấu, kết hợp đột phá, thọc sâu với nghi binh, bao vây, chia cắt; phối hợp chặt chẽ với cấp trên, đơn vị bạn, lực lượng vũ trang địa phương trong khu vực phòng thủ liên tục tiến công trên nhiều hướng, mũi, phá thế phòng ngự của địch.

Vận dụng vào hình thức chiến thuật phòng ngự, phải huấn luyện kỹ cho học viên biết tận dụng địa hình có lợi, tranh thủ nguyên vật liệu tại chỗ để xây dựng hệ thống công sự trận địa kiên cố, vững chắc, đủ sức chống được các loại hỏa lực địch; phương pháp phối hợp, hiệp đồng với lực lượng trong khu vực chiến đấu để nắm chắc tình hình; cách thức thông báo, báo động cho các bộ phận phòng tránh, đánh trả địch tập kích hỏa lực trong môi trường tác chiến điện tử mạnh; cách bố trí các trận địa, tổ chức hỏa lực theo nguyên tắc “hỏa khí phân tán, hỏa lực tập trung” để phát huy hết khả năng các loại vũ khí hiện có, tiêu diệt xe tăng, xe thiết giáp, hỏa điểm thế hệ mới của địch.

Từ nghiên cứu nghệ thuật tiến công Tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ, Ban giám hiệu nhà trường chỉ đạo các cơ quan, khoa nghiên cứu xây dựng phương án diễn tập với nhiều nhiệm vụ chiến đấu, hình thức chiến thuật đa dạng, như: Chuyển trạng thái sẵn sàng chiến đấu; hành quân, trú quân chiến đấu, vượt sông bằng khí tài ứng dụng.

Học viên phải cơ động qua nhiều địa hình phức tạp trong mọi điều kiện thời tiết cả ban ngày và ban đêm để thích ứng với các điều kiện khó khăn, khắc nghiệt nhất. Trong các cuộc diễn tập chiến thuật vòng tổng hợp, nhà trường tiến hành nhiều hình thức chiến thuật: Tiến công địch đổ bộ đường không; vận động tiến công; vận động tập kích, phục kích; tiến công địch phòng ngự trong công sự vững chắc... Trong đó, hình thức chiến thuật tiến công địch phòng ngự và tổ chức phòng ngự được thực hiện thường xuyên...

Trung tướng, PGS, TS ĐỖ VIẾT TOẢN, Hiệu trưởng Trường Sĩ quan Lục quân 1

* Mời bạn đọc vào chuyên mục Chiến thắng Điện Biên Phủ  - Mốc son lịch sử xem các tin, bài liên quan.