Năm 2000, xe tăng ZTZ-99 (kiểu-99) được đưa vào trang bị. ZTZ-99 sử dụng các công nghệ về giáp, động cơ và thiết bị điện tử của Trung Quốc, có chi phí sản xuất đắt hơn, số lượng ít hơn ZTZ-96. Từ hai mẫu xe tăng trên, phiên bản xuất khẩu VT-2 dựa trên ZTZ-96 và VT-4 dựa trên ZTZ-99 được giới thiệu. Trong đó, VT-4 là mẫu xe tăng có giá thành rẻ so với các xe tăng xuất khẩu khác nhưng tích hợp nhiều công nghệ hiện đại của ZTZ-99.

VT-4 và phiên bản nội địa có thiết kế dựa trên xe tăng T-72 của Liên Xô, có kích thước khá nhỏ trong các xe tăng chiến đấu chủ lực. Xe cao 2,4m, rộng 3.5m, dài 7m, nặng 52 tấn. Xe sử dụng động cơ diesel 1.300 mã lực do Trung Quốc sản xuất dựa theo công nghệ chuyển giao từ Đức, vốn được lắp trên xe tăng Leopard 2. Với học thuyết thiết kế xe tăng khác Liên Xô, Leopard 2 cao 3m, thân xe dài 7,72m, khối lượng tùy phiên bản nặng 55-62 tấn. Động cơ xe mạnh mẽ, có kích thước lớn, nặng, chiếm nhiều thể tích.

Khối lượng giáp bọc thể tích bên trong của VT-4 giảm, giúp giảm khối lượng xe tăng, đồng thời thân xe nhỏ gọn khiến khó bị trúng đạn hơn trong chiến đấu, dễ ẩn náu, ngụy trang. Nhưng việc sử dụng động cơ kiểu Đức buộc nhà thiết kế tại Trung Quốc phải nới rộng khoang động cơ. Do đó, giáp hông và sau xe VT-4 rất mỏng, phần được bảo vệ tốt nhất chủ yếu tập trung ở mặt trước.

Để bù đắp cho nhược điểm về giáp, Trung Quốc đang nỗ lực khắc phục bằng các loại giáp phản ứng nổ, hệ thống bảo vệ chủ động, tăng khả năng bảo vệ nhưng đồng thời tăng khối lượng xe. Nhằm tăng cường khả năng tác chiến khi bị tập kích vào những phần bọc giáp mỏng, trưởng xe sử dụng camera quan sát 360 độ tích hợp súng máy 12,7mm. Ngoài ra, xe còn được trang bị camera ảnh nhiệt, máy đo xa laser, thiết bị nhận diện địch-ta…

Do dành cho thị trường các nước có khí hậu nhiệt đới, lại sử dụng rất nhiều thiết bị điện tử, khoang xe VT-4 rất nóng khi vận hành. VT-4 được trang bị điều hòa nhiệt độ, giúp tổ lái thoải mái hơn khi tác chiến đồng thời giảm nhiệt lượng tỏa ra từ hệ thống, tăng độ tin cậy của các thiết bị điện tử. Nhưng chính việc sử dụng điều hòa nhiệt độ khi vận hành tác chiến lại khiến dàn nóng, vốn đặt ngoài xe trở thành nguồn tín hiệu nhiệt đối với các thiết bị trinh sát hồng ngoại hoặc ảnh nhiệt.

Tháng 4-2017, VT-4 chính thức xuất hiện tại Đông Nam Á khi Thái Lan mua 28 chiếc cùng đạn đi kèm, tổng giá trị hợp đồng 150 triệu USD. Nước này bày tỏ ý định mua thêm 153 xe và một dây chuyền bảo dưỡng. Tháng 1-2018, Pakistan công bố đang đánh giá tính năng của VT-4.

ĐĂNG SƠN