Kỵ binh thép Challenger-2 với nỗ lực thích nghi với môi trường tác chiến đô thị

Xe tăng Challenger-2 nổi tiếng với lớp giáp bảo vệ vững chắc, hỏa lực mạnh mẽ, nhưng đối phó với chiến tranh bất đối xứng trong đô thị, Quân đội Anh vẫn buộc phải trang bị gói nâng cấp Streetfighter II cho kỵ sĩ thép. Tuy nhiên, hiệu quả của gói nâng cấp này tới đâu sẽ vẫn cần thực tế chiến trường chứng minh.

Nâng cấp dựa trên kinh nghiệm thực tiễn chiến trường

Xe tăng Challenger-2 của Anh nổi tiếng với khả năng bảo vệ với lớp giáp composite Chobham trứ danh. Hiệu quả bảo vệ của dòng xe tăng nặng nhất thế giới này đã được khẳng định qua các hoạt động quân sự của NATO tại Afghanistan và Iraq. Không có bất kỳ xe tăng Challenger-2 nào bị thiệt hại trong tác chiến chính quy. Tuy nhiên, thiệt hại của xe tăng Challenger-2 lại được ghi nhận khi lực lượng NATO đồn trú. Đã ghi nhận ít nhất 2 trường hợp xe tăng Challenger-2 bị vô hiệu hóa bởi vũ khí chống tăng cá nhân tại Iraq. Đây chính là tiền đề để giới chức quân sự Anh đưa ra gói nâng cấp Streetfighter II dành cho xe tăng Challenger-2 từ cuối năm 2018. Tới cuối tháng 12-2019, nguyên mẫu xe tăng Challenger-2 với gói nâng cấp Streetfighter II được giới thiệu tại bãi thử Coughhill Down.

Xe tăng Challenger-2 với gói nâng cấp Streetfighter II. Ảnh: Getty.

Các chuyên gia quân sự Anh cho biết, gói nâng cấp Streetfighter II dành cho xe tăng Challenger-2 dựa trên kinh nghiệm chiến trường thu được tại Afghanistan và Iraq. Các trang bị lắp thêm trong gói nâng cấp sẽ giúp xe tăng Challenger-2 hoạt động tốt hơn trong môi trường đô thị như tăng khả năng cơ động, vượt qua các chướng ngại vật, cũng như tăng cường khả năng nhận biết môi trường xung quanh phương tiện của kíp lái ngay từ trong xe.

Một trong những thay đổi dễ nhận biết của xe tăng Challenger-2 chính là việc bổ sung thêm gầu múc xe ủi ở đầu xe. Trang bị này giúp xe tăng có thể dễ dàng vượt qua chướng ngại vật có trong môi trường đô thị. Ngoài ra, gầu múc này cũng rất hữu hiệu để sơ tán người bị thương, khi nó như một lớp giáp có thể chống lại các loại đạn bộ binh bắn thẳng. Các giỏ đựng trang bị cũng được bổ sung xung quanh tháp pháp để lắp đặt thêm các tấm giáp bổ sung hoặc giá phóng tên lửa khi cần thiết.

Hỏa lực cơ bản của xe tăng Challenger-2 cơ bản vẫn được giữ nguyên, nhưng được bổ sung thêm các loại đạn thông minh mới. Dòng đạn thông minh nổ định tầm giúp tăng hiệu quả đối phó với đối phương ẩn nấp sau các cửa sổ, ngôi nhà hoặc boongke kiên cố. Cùng với đó, xe tăng Challenger-2 được trang bị thêm hỏa lực chống bộ binh bổ sung là súng cối 82mm cung cấp hỏa lực cầu vồng trong môi trường chất hẹp và hỗn hợp.

Hệ thống liên lạc và kết nối thông tin trên xe được nâng cấp đáp ứng khả năng trao đổi thông tin băng thông rộng với trung tâm chỉ huy.

Trong các thử nghiệm của gói nâng cấp Streetfighter II, xe tăng Challenger-2 đã kết nối với các phương tiện tác chiến không người lái cỡ nhỏ để mở rộng khả năng nhận biết tình huống chiến trường và trong tương lai có thể là các phương tiện hỗ trợ tác chiến mới. Trang bị này rất phù hợp với các khu vực tác chiến nhỏ hẹp, mà xe tăng khó có thể tiếp cận.

Điểm quan trọng nhất của gói nâng cấp Streetfighter II chính là hệ thống giáp phức hợp mới trang bị trên xe tăng Challenger-2. Lớp giáp kết hợp giữa các tấm giáp cường composite và giáp phản ứng nổ bảo vệ tháp pháo và thân xe giúp Challenger-2 có khả năng sống sót cao hơn trước các loại vũ khí chống tăng vác vai trong môi trường tác chiến đô thị. Ngoài ra, hệ thống hỗ trợ quan sát thực tại ảo Ironvision giúp kíp lái có góc nhìn toàn cảnh bên ngoài phương tiện mà không cần phải mạo hiểm lộ mình trước hỏa lực của đối phương.

Hiệu quả cần được khẳng định quả thực tế

Với những thông tin được công bố, giới chuyên gia quân sự quốc tế đánh giá cao hiệu quả tác chiến của xe tăng Challenger-2 với gói nâng cấp Streetfighter II. Tuy nhiên, môi trường tác chiến đô thị là sự tổng hòa của các yếu tố bất ngờ, tao ngộ chiến nên việc 1 phương tiện chiến đấu mạnh mẽ là không đủ, mà cần sự phối hợp của bộ binh tùng thiết kết hợp với nhiều phương tiện chiến đấu khác nhau để đạt được hiệu quả cao nhất.

Đối phó với tác chiến đô thị đòi hỏi sự phối hợp của nhiều đơn vị tác chiến. Ảnh: DefenseTalk.

Kinh nghiệm như trên có thể thấy rõ ràng nhất ở phương thức tác chiến của Quân đội Israel. Xe tăng Merkava-4 với nhiều gói nâng cấp bảo vệ, nhưng vẫn cần sự phối hợp tác chiến của bộ binh và các phương tiện chiến đấu khác trong các đô thị ở Bờ Tây sông Jordan và Dải Gaza. Trong cuộc chiến tại Jordan, hình ảnh xe tăng Merkava hiện đại bị phá hủy hay bắn cháy bởi tên lửa chống tăng đã chứng minh không có biện pháp phòng thủ hữu hiệu với môi trường tác chiến đô thị.

Điều này cũng đúng với gói nâng cấp xe tăng Challenger-2 của Anh. Gói nâng cấp Streetfighter II có thể nâng cao khả năng tác chiến và sống sót của xe tăng Anh, nhưng các phương tiện chiến đấu khác cũng cần được nâng cấp tương tự để nâng cao khả năng tác chiến tổng thể. Đây sẽ là việc làm tốn kém và cần nhiều thời gian.

Cùng với đó, triển vọng tương lai của gói nâng cấp Streetfighter II vẫn để ngỏ khi Anh không còn lắp ráp xe tăng Challenger-2. Nếu không đạt hiệu quả như mong muốn, chương trình nâng cấp này có thể bị hủy bỏ để tập trung vào chương trình phát triển xe tăng thế hệ mới.