Mỹ bỏ lệnh cấm bán S-300 cho Iran

Mỹ hiện đã không phản đối việc Nga cung cấp cho phía Iran các tổ hợp tên lửa phòng không S-300-đó là lời khẳng định của hãng tin Nga Kommersant. Thông tin này được đưa ra dựa vào dự thảo nghị quyết liên quan tới việc trừng phạt Iran mới đây của Liên hợp quốc (LHQ). Trong dự thảo nghị quyết mới này không đề cập tới các biện pháp trừng phạt các công ty xuất khẩu vũ khí của Nga liên hệ tới Iran như Rosoboronexport, Viện thiết kế công cụ Tula, Viện hàng không Moscow và Viện công nghệ hóa mang tên Mendeleev.

Theo Thời báo New York, nội dung của nghị quyết trừng phạt Iran mới của LHQ chủ yếu xoay quanh vấn đề hạt nhân của quốc gia Trung Đông này và các công ty liên quan. Ngoài ra, nghị quyết trừng phạt mới này cũng đề cập tới việc cấm xuất khẩu các loại xe thiết giáp hạng nặng, nhẹ, các tổ hợp pháo hạng nặng, máy bay và trực thăng chiến đấu, chiến hạm, tên lửa và các tổ hợp tên lửa tấn công có tầm bắn vượt quá 25 km. Tuy nhiên, nghị quyết này hoàn toàn không đề cập tới các tổ hợp vũ khí phòng không.

Tổ hợp tên lửa phòng không S-300 PMU1. Ảnh: Internet

Phía Mỹ tin rằng, việc dỡ bỏ lệnh cấm vận đối với các công ty xuất khẩu vũ khí của Nga có liên quan tới vấn đề xuất khẩu tổ hợp S-300 cho Iran, sẽ thay đổi quan điểm của Nga đối với vấn đề Iran. Theo tuyên bố của Bộ ngoại giao Mỹ, việc hủy bỏ lệnh cấm vận đối với các công ty xuất khẩu vũ khí của Nga sẽ là “câu trả lời cho các lợi ích quốc tế và nền an ninh nội địa của Mỹ”. Kommersant khẳng định, việc dỡ bỏ lệnh cấm xuất khẩu S-300 cho Iran sẽ là bản giao ước giữa Nga và Mỹ. Mỹ hi vọng, động thái này sẽ đổi lại sự ủng hộ của Nga đối với bản nghị quyết mới của LHQ.

Năm 2007, Nga và Iran đã đạt được thỏa thuận về việc chuyển giao cho quốc gia Trung Đông này các tổ hợp S-300 PMU 1 với tổng trị giá khoảng gần một tỉ USD. Một thời gian dài sau đó, việc thực hiện hợp đồng này đã bị đình trệ. Tới tận tháng 12-2008, phía Iran tuyên bố, Nga đã đồng ý về mặt nguyên tắc để thực hiện hợp đồng cung cấp S-300. Tuy nhiên, sau đó thỏa thuận này đã bị “đóng băng”, măc dù phía Iran đã ứng trước tiền đặt cọc cho hợp đồng này và bắt đầu thanh toán theo quy định của hợp đồng.

Trung tuần tháng 2-2010, Phó giám đốc thứ nhất Cơ quan phụ trách hợp tác quốc phòng Liên bang Nga, Alexander Fomin cho biết, sự chậm trễ của hợp đồng S-300 cho Iran là do các vấn đề kỹ thuật.

Cũng cần nhấn mạnh rằng, Nga rất hiếm khi bán vũ khí cho Iran. Nga mới chỉ bán cho quốc gia Trung Đông này các tổ hợp tên lửa phòng không Tor-M1 với tổng trị giá hợp đồng khoảng 700 triệu USD và sau đó là hợp đồng S-300. Ngoài ra, tính từ cuối những năm 1990, hai bên không có các hợp đồng quân sự nào đáng chú ý.