Bước vào thế kỷ 21, không quân Mỹ ngoài việc duy trì sức mạnh hỏa lực, còn tập trung vào phát triển lực lượng “tấn công mềm” - thực hiện chiến thuật đánh đòn tâm lý. Tạp chí Connection của Mỹ số ra tháng 6 tiết lộ, trong lực lượng không quân “đầy mùi thuốc súng” của Mỹ, luôn thường trực một lực lượng “bộ đội tâm lý chiến trên không” – Phi đội đặc chủng 193. Phi đội này được trang bị 3 máy bay  EC-130J chuyên thực hiện các nhiệm vụ phát sóng truyền hình và phát thanh, tiến hành chiến tranh tâm lý.

Máy bay tâm lý chiến EC-130J được cải tiến từ máy bay vận tải Hercules C-130. Trong khoang hàng của EC-130J, chứa đầy các máy phát sóng truyền hình và ra-đi-ô, giống như một “trung tâm phát thanh truyền hình” trên không. Điều khiển máy bay là một tổ lái được tuyển từ Bộ tư lệnh tác chiến đặc biệt không quân Mỹ.

Các thành viên trong tổ lái EC-130J gọi nhiệm vụ của mình là “nhiệm vụ ngoài 200 dặm”, vì công suất phát sóng lớn nhất của các thiết bị trên máy bay có thể đạt tới 1000W, vì vậy phải thực hiện nhiệm vụ ở không vực cách bờ biển phía đông nước Mỹ ngoài 200 dặm để tránh ảnh hưởng đến các sóng thông tin trong nước. Huấn luyện thường nhật của EC-130J cũng rất “độc đáo”, trong 4 giờ bay, các thành viên tổ lái trước tiên sẽ phát sóng bộ phim khoa học viễn tưởng “Kim cương biến hình” và “Siêu nhân cái bang” của Hollywood. Nhưng điều này không phải để giải trí, mà mục đích chủ yếu là để kiểm tra các thiết bị.

Máy bay EC-130J. Ảnh: americanspecialops.com

Trung tá Rai-xơ, sĩ quan điều khiển hệ thống vũ khí của EC-130J, gọi bản ghi nhớ nhiệm vụ của mình là “thực đơn phức tạp”, điều này cho thấy các thành viên của phi hành đoàn khá bận rộn khi bay. Ngoài ra, khoang lái EC-130J cũng không hề dễ chịu như ở rạp chiếu bóng, ngoài các trang, thiết bị chuyên dụng, trong khoang còn chứa đầy những thiết bị làm lạnh để chống nóng cho các thiết bị khác khi làm việc.

Khác với nhiều đơn vị, thành quả chiến đấu của EC-130J không thể được tính bằng mức độ hủy diệt mục tiêu, mà chỉ có thể đánh giá từ mức độ phản ứng của “khán thính giả”. Trong lần cứu nạn động đất ở Ha-i-ti, EC-130J đã có thành tích đáng kể. Trung tá Rai-xơ cho biết: “Khi địa điểm phát cứu trợ nhân đạo tạm thời thay đổi, EC-130J lập tức phát sóng thông tin này, chưa đầy một tiếng đồng hồ, người dân Ha-i-ti đã tập hợp thành những hàng dài ở địa điểm phân phát mới”.

Tuy nhiên, nhiệm vụ chủ yếu của EC-130J vẫn là trên chiến trường. Khi quân đội Mỹ tiến quân vào Áp-ga-ni-xtan, EC-130J đã phát huy tác dụng. Ở một đất nước có tỷ lệ mù chữ rất cao, mức độ phủ sóng truyền hình thấp như Áp-ga-ni-xtan thì các thông tin được phát sóng từ EC-130J dường như là nguồn thông tin quan trọng nhất của người dân. Ngoài ra, EC-130J còn phát sóng các chương trình nhạc Pop, thỏa mãn “cơn khát” giải trí của người dân Áp-ga-ni-xtan. Thời kỳ đầu chiến tranh I-rắc, nhiệm vụ của EC-130J tương đối đơn giản là trực tiếp phát sóng các chương trình của BBC.

Tuấn Minh