QĐND - Không nhà văn hóa, không nơi vui chơi, không được làm đường bê tông và không có nước máy, không thể vay vốn phát triển sản xuất vì đất không được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ)… để thế chấp ngân hàng. Đó là thực trạng đáng buồn ở thôn Yên Thành thuộc xã Tản Lĩnh (Ba Vì, Hà Nội), nơi có 312 hộ dân với gần 1.200 nhân khẩu định cư.

Một phần Công văn số 66 ngày 28-4-2008 của Trung tâm Giống gia súc lớn Trung ương

 

Buồn lòng thăm thôn “nhiều không”

Theo phản ánh của nhiều cán bộ và nhân dân xã Tản Lĩnh tại buổi Đoàn Đại biểu Quốc hội thành phố Hà Nội tiếp xúc cử tri huyện Ba Vì, chúng tôi tìm về thôn Yên Thành ở cạnh sườn núi Ba Vì. Bà Doãn Thị Cánh, Trưởng thôn cùng các ông, bà là Bí thư, Phó bí thư Chi bộ, Phó trưởng thôn, Trưởng ban Công tác Mặt trận dẫn chúng tôi đi một vòng quanh thôn và trình bày rất nhiều khó khăn mà người dân thôn Yên Thành đang phải gánh chịu.

Thôn Yên Thành vốn là khu dân cư gồm các gia đình cán bộ, công nhân viên của Trạm Nghiên cứu và Sản xuất tinh đông lạnh Môn-ca-đa (gọi tắt là Trạm Môn-ca-đa) thuộc Trung tâm Giống gia súc lớn Trung ương, Viện Chăn nuôi, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn. Năm 1983, để cán bộ, công nhân viên có nhà ở, yên tâm “an cư, lạc nghiệp”, đồng thời tạo vành đai bảo vệ an toàn cho cơ sở sản xuất giống gia súc, Trạm Môn-ca-đa đã cấp cho mỗi gia đình cán bộ, công nhân viên từ 500 đến 1000m2 đất làm nhà và vườn (có giấy tạm cấp đất). Năm 1993, Trạm Môn-ca-đa thành lập Khu dân cư Môn-ca-đa do trạm trực tiếp quản lý. Đến năm 2004, toàn bộ các nhân khẩu, hộ khẩu thuộc Khu dân cư Môn-ca-đa được bàn giao cho địa phương quản lý là UBND xã Tản Lĩnh, huyện Ba Vì. Tháng 12-2010, UBND thành phố Hà Nội quyết định thành lập thôn Yên Thành, trên cơ sở toàn bộ các hộ dân thuộc Khu dân cư Môn-ca-đa và 20 hộ vùng sạt lở bờ sông được chính quyền địa phương chuyển đến định cư.

Điều bất hợp lý là, khi bàn giao các hộ dân cho địa phương quản lý, Trạm Môn-ca-đa đã không đồng thời bàn giao đất của khu dân cư cho chính quyền địa phương theo chủ trương của Nghị định số 170/2004/NĐ-CP ngày 22-9-2004 của Chính phủ về sắp xếp, đổi mới và phát triển nông trường quốc doanh. Đây chính là nguyên nhân làm nảy sinh nhiều khó khăn, vướng mắc mà người dân thôn Yên Thành phải gánh chịu suốt nhiều năm qua. Điển hình là: Đất ở và đất vườn của các gia đình trong thôn không được cấp sổ đỏ nên không được thế chấp để vay vốn phát triển sản xuất; không được chính quyền địa phương giao đất sản xuất nông nghiệp; thôn không có hội trường, nhà văn hóa, nơi vui chơi giải trí… vì toàn bộ diện tích đất của thôn vẫn thuộc sự quản lý của Trạm Môn-ca-đa nên chính quyền địa phương không thể đầu tư xây dựng.

Thực tế trong nhiều năm qua, bà con thôn Yên Thành không có nơi sinh hoạt tập thể. Mỗi khi các tổ chức trong thôn như chi bộ, các đoàn thể, chính quyền thôn tổ chức hội nghị thì đều phải đi nhờ mượn hội trường, còn thanh thiếu niên thì đành phải chơi cầu lông, đá bóng… trên quốc lộ.
Không thể xây dựng nông thôn mới?

Bà con thôn Yên Thành phải mượn tạm góc sân Trường Tiểu học Môn-ca-đa làm sân khấu ngoài trời để thiếu nhi sinh hoạt

 

Trao đổi với các ông, bà cán bộ thôn Yên Thành, chúng tôi không khỏi chạnh lòng vì ước mong xây dựng nông thôn mới để nâng cao đời sống nhân dân nơi đây không thực hiện được.

Ông Đào Đức Tiến, Bí thư Chi bộ thôn Yên Thành (nguyên Phó giám đốc Trạm Môn-ca-đa) bộc bạch: “Theo chương trình xây dựng nông thôn mới, mỗi thôn, xã được đầu tư khá nhiều tiền để xây dựng cơ sở hạ tầng, phát triển sản xuất, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho nhân dân. Nhưng người dân thôn Yên Thành chúng tôi chẳng được đầu tư gì vì toàn bộ đất đai trong thôn vẫn chưa được giao cho địa phương quản lý. Mỗi khi nói đến xây dựng nông thôn mới, cán bộ và nhân dân thôn tôi rất tủi thân”.

Trước thực trạng đáng buồn của thôn Yên Thành, chúng tôi đã dành một buổi làm việc với lãnh đạo xã Tản Lĩnh. Ông Phạm Đình Hùng, Phó chủ tịch UBND xã đã quá hiểu nỗi khổ của người dân Yên Thành, nên nói vanh vách về những bất hợp lý khi địa phương chỉ được bàn giao quản lý cả nghìn con người mà không bàn giao đất, không có một công trình thiết yếu nào bảo đảm cho cụm dân cư sinh hoạt. Bàn về việc xây dựng nông thôn mới ở Yên Thành, ông Hùng lắc đầu: “Đất đai ở thôn này chúng tôi có được quyền quản lý đâu mà đầu tư xây dựng. Dù lãnh đạo xã, huyện biết bà con ở đây rất bức xúc, nhưng chúng tôi đành chịu vì không thể làm quy hoạch và đầu tư xây dựng trên đất của Trạm Môn-ca-đa. Địa phương đã rất nhiều lần đề nghị lên cấp trên giải quyết vướng mắc này, nhưng đến nay chưa có kết quả”.

Bao giờ hết cảnh “nhiều không”?

Qua tìm hiểu chúng tôi được biết, những bất hợp lý trong việc Trạm Môn-ca-đa không bàn giao đất người dân thôn Yên Thành đang sử dụng cho chính quyền địa phương quản lý đã được kiến nghị giải quyết rất nhiều lần, nhưng vẫn “giậm chân tại chỗ”.

Trả lời những văn bản kiến nghị của thôn Yên Thành, xã Tản Lĩnh trong những năm qua, chúng tôi thấy có hai công văn của Trung tâm Giống gia súc lớn Trung ương (năm 2007 và 2008) cùng chỉ đạo: Giao cho Trạm Nghiên cứu và Sản xuất tinh đông lạnh Môn-ca-đa phối hợp với chính quyền địa phương căn cứ vào Luật Đất đai và tiêu chuẩn, chế độ, quy định về định mức đất/hộ gia đình tại khu vực huyện Ba Vì để lập hồ sơ làm sổ đỏ cho từng hộ gia đình nguyên là cán bộ, công nhân viên và hiện là cán bộ, công nhân viên Trạm Nghiên cứu và Sản xuất tinh đông lạnh Môn-ca-đa. Công văn chỉ đạo đến nay đã được 4-5 năm, thế nhưng theo các ông, bà cán bộ thôn Yên Thành, thì lãnh đạo Trạm Môn-ca-đa vẫn không hề có động thái giải quyết.

Ông Nguyễn Doãn Duyệt, Phó chủ tịch MTTQ xã Tản Lĩnh cho biết: “Vụ việc ở thôn Yên Thành đã trở thành vấn đề “nóng” trong các cuộc họp HĐND xã và các buổi đại biểu Quốc hội, HĐND các cấp tiếp xúc cử tri. Không hiểu vì lý do gì mà nhiều năm qua chưa thấy cơ quan chức năng nào đứng ra xử lý dứt điểm?”.

Chẳng biết đến bao giờ thôn Yên Thành mới hết cảnh “nhiều không”? Chúng tôi xin nhường câu trả lời cho các cơ quan chức năng của Viện Chăn nuôi, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cùng chính quyền thành phố Hà Nội.

Bài và ảnh: Cát Huy Quang