QĐND - 5 năm về trước, 505 hộ đồng bào dân tộc Mông di cư từ các tỉnh phía Bắc đến an cư, lập nghiệp ở xã Mường Lý, huyện Mường Lát, tỉnh Thanh Hóa đều thuộc diện hộ đói. Bằng nhiều chủ trương, biện pháp thiết thực của chính quyền các cấp; đặc biệt là giúp bà con sử dụng hiệu quả nguồn vốn vay ưu đãi của Nhà nước, cuộc sống của đồng bào Mông ở Mường Lý đang ngày một “thay da đổi thịt”.

Trưởng bản làm mẫu

Nằm cách trung tâm huyện Mường Lát gần 30km, xã Mường Lý được ví như một “cao nguyên đá” của tỉnh Thanh Hóa. Sau vài giờ vượt rừng, chúng tôi đến bản Muống 2, một bản của đồng bào Mông nằm lưng chừng núi. Tại đây, chúng tôi được nghe người dân kể nhiều về gia đình trưởng bản Sùng Seo Rình, một trong những điển hình về phát triển kinh tế, sử dụng hiệu quả nguồn vốn vay ưu đãi của Nhà nước, thoát khỏi đói và từng bước ổn định cuộc sống. Nói chuyện với chúng tôi, anh Sùng Seo Rình cho biết: 

Nhờ chăm sóc khoa học, con bò của gia đình Sùng A Rình đang sinh trưởng rất tốt trên vùng đất khó Mường Lý.

- Gia đình tôi có gần 5ha đất rẫy. Trước đây, tôi trồng lúa nương, ngô, sắn nhưng do không có vốn đầu tư mua giống mới và phân bón nên năng suất thấp. Cũng do không có vốn, nên tôi không mua được bò, được lợn để nuôi. Vì thế, cuộc sống của gia đình tôi khó khăn lắm, năm nào cũng đói. Năm 2007, nhờ bộ đội huyện và cán bộ xã tư vấn, tôi mạnh dạn vay 30 triệu đồng của Chi nhánh Ngân hàng Chính sách xã hội tỉnh Thanh Hóa. Tôi lại được bộ đội trực tiếp hướng dẫn cách chọn giống cây trồng, chọn mua được con bò tốt, con lợn khỏe về nuôi. Thế là bây giờ gia đình tôi có đủ gạo để ăn, có thịt để làm cỗ. Không những tôi đã trả được hết số vốn vay ban đầu mà còn có tiền mua ti-vi, xe máy. Không có sự hỗ trợ, giúp sức của bộ đội huyện, của cán bộ xã thì khó mà được như hôm nay.  

Thành công của gia đình anh Sùng Seo Rình, ngoài sự cố gắng của bản thân, một phần không nhỏ phải kể đến sự góp công, góp sức của cán bộ, đội viên Đội xây dựng cơ sở số 6, Ban CHQS huyện Mường Lát và các thành viên trong Đội công tác liên ngành số 3. Ngay từ những ngày đầu vào cắm bản, các đội đã phối hợp với Phòng Nông nghiệp huyện tham mưu, đề xuất với cấp ủy, chính quyền vận động bà con sử dụng giống ngô lai VL10. Giống ngô lai VL10 cho năng suất cao gấp 1,5 lần giống ngô thường. Trao đổi với chúng tôi, Trung tá Phan Đình Hiền, nguyên Đội phó Đội xây dựng cơ sở số 6, nói:

- Không chỉ tham mưu cho cấp ủy chính quyền địa phương vận động bà con chọn giống cây trồng, vật nuôi phù hợp khí hậu, chất đất, chúng tôi còn trực tiếp trồng trước, nuôi trước và hướng dẫn bà con cách chăm sóc, cách phòng, chống các loại bệnh thường gặp.

Lựa chọn và xây dựng thành công mô hình phát triển kinh tế gia đình để nhân rộng là cách làm hiệu quả của chính quyền xã Mường Lý với sự giúp sức đắc lực của cán bộ, chiến sĩ Ban CHQS huyện Mường Lát và thành viên Đội công tác liên ngành số 3. Đến nay, từ mô hình của gia đình anh Sùng Seo Rình, đồng bào Mông ở Mường Lý đã mạnh dạn vay vốn, đầu tư sản xuất. Ví như gia đình anh Giàng A Lềnh, ở bản Cha Lan đã mạnh dạn vay 30 triệu đồng từ nguồn vốn vay ưu đãi của Nhà nước, đầu tư mua phân bón, giống mới; kết hợp giữa chăn nuôi với trồng cây ăn quả, nhất là dứa. Đến nay, anh Lềnh không chỉ trả hết nợ cho ngân hàng mà còn mua được ti-vi, hai chiếc xe máy và có điều kiện cho các con đến trường.

Cán bộ Đội liên ngành số 3 hướng dẫn bà con ở bản Cha Lan kỹ thuật trồng và chăm sóc dứa.

Nói về hiệu quả trong sử dụng nguồn vốn vay ưu đãi của Nhà nước đối với đồng bào Mông trên địa bàn, ông Đinh Công Đại, Chủ tịch UBND xã Mường Lý cho biết:
- Nhờ nguồn vốn vay ưu đãi của Nhà nước, nhiều hộ đồng bào Mông trong xã đã thoát được đói, tiến tới giảm nghèo. Đến nay, toàn xã có hơn 450/505 hộ được vay vốn, với tổng số tiền gần 10 tỷ đồng để đầu tư mở rộng sản xuất, chăn nuôi, sửa chữa nhà cửa, nuôi con cái học hành... Bên cạnh đó, hằng năm, xã còn phối hợp với Phòng Nông nghiệp huyện và các tổ (đội) xây dựng cơ sở vận động đồng bào chuyển dịch cơ cấu kinh tế; tổ chức các lớp tập huấn chuyển giao khoa học, kỹ thuật, làm điểm các mô hình kinh tế ngay tại bản để bà con áp dụng vào sản xuất, phát huy hiệu quả nguồn vốn vay.

 Nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn vốn vay

Mường Lý là xã đặc biệt khó khăn của huyện Mường Lát, tỷ lệ đồng bào Mông chiếm gần 70% dân số, tỷ lệ hộ đói trong xã chiếm hơn 50%. Thượng tá Lê Văn Khanh (nguyên Đội trưởng Đội xây dựng cơ sở số 6, Ban CHQS huyện Mường Lát) cho biết, thời gian qua, nhờ nguồn vốn ưu đãi, nên cuộc sống của đồng bào Mông ở Mường Lý đã được nâng lên rất nhiều. Tuy nhiên, một bộ phận người dân vẫn có tâm lý trông chờ vào sự hỗ trợ của Nhà nước. Một bộ phận khác do trình độ và nhận thức hạn chế, nên khi được vay vốn chưa mạnh dạn đầu tư phát triển kinh tế, mà chỉ lo mua sắm phương tiện sinh hoạt trong gia đình. Vì thế mà số hộ nghèo trong xã hiện vẫn chiếm tỷ lệ cao. 

Để giúp đồng bào Mông ở Mường Lý phát huy tối đa hiệu quả nguồn vốn vay, theo ông Đinh Công Đại, cùng với việc đưa nhanh nguồn vốn ưu đãi của Nhà nước và các nguồn vốn khác đáp ứng nhu cầu vay vốn đầu tư sản xuất, kinh doanh của đồng bào, UBND tỉnh Thanh Hóa cần tăng cường cán bộ, tổ chức các hoạt động khuyến nông, khuyến lâm, xuống tận các bản; mở nhiều lớp tập huấn, trang bị kiến thức, hướng dẫn đồng bào ứng dụng tiến bộ khoa học, kỹ thuật vào sản xuất, chăn nuôi. Mặt khác, cần nâng mức tiền hỗ trợ vốn đối với hộ đói (hiện tại mỗi hộ đói ở Mường Lý được hỗ trợ 5 triệu đồng/năm), giảm lãi suất và kéo dài thời gian vay vốn đối với hộ nghèo (hiện mỗi hộ nghèo vay vốn trong vòng 3 năm, với lãi suất 0,65%/năm) để bà con có thời gian quay vòng vốn, phục vụ sản xuất...

Bài và ảnh: DUY THÀNH