QĐND - Nhiều vụ cháy liên tiếp xảy ra gần đây. Phóng viên Báo Quân đội nhân dân đã làm việc với cơ quan chức năng để làm rõ nguyên nhân gây cháy, nổ và nhận thấy sự bất cẩn trong khi hàn, cắt kim loại là một nguyên nhân phổ biến.

Nguy cơ cháy vẫn gia tăng

Làm việc với cơ quan chức năng của Cục Cảnh sát Phòng cháy, chữa cháy (PCCC) và Cứu nạn, cứu hộ (CNCH) thuộc Tổng cục Cảnh sát Quản lý hành chính về trật tự an toàn xã hội, Bộ Công an, chúng tôi được biết, trong 6 tháng đầu năm 2013 trên địa bàn cả nước đã xảy ra trên dưới 1000 vụ cháy, gây thiệt hại hơn 600 tỷ đồng; hơn 100 người chết và bị thương. So với cùng kỳ năm trước, số người chết, bị thương tuy có giảm, nhưng số vụ và mức độ thiệt hại lại tăng. Đại tá Nguyễn Văn Tươi, Phó cục trưởng Cục Cảnh sát PCCC & CNCH cho biết, trong các vụ cháy, nổ xảy ra từ đầu năm đến nay đã có 70,7% số vụ cháy đã được cơ quan chức năng điều tra làm rõ, số vụ cháy còn lại đang trong quá trình điều tra, xử lý. Trong số những vụ cháy đã điều tra làm rõ có 45,2% do sự cố thiết bị điện, hệ thống điện và sự cố kỹ thuật; còn lại phần lớn là do sự bất cẩn của người dân.

Thợ hàn, cắt kim loại - thủ phạm của nhiều vụ cháy

Tại cuộc giao ban Tuyên giáo TP Hà Nội mới đây, khi phân tích tình hình cháy, nổ trên địa bàn, Thiếu tướng Nguyễn Đức Nghi - Giám đốc Sở Cảnh sát PCCC&CNCH cho biết: Các vụ cháy lớn do thợ hàn cắt kim loại bất cẩn gây ra có chiều hướng gia tăng. Theo phân tích của các chuyên gia, quá trình hàn cắt kim loại thường phát sinh các hạt kim loại nóng chảy bắn tung tóe ra xung quanh (nhiệt độ hạt kim loại bắn ra lên tới hơn 1000°C) rất dễ gây cháy nếu gặp các vật liệu như bông vải sợi, giấy, nệm mút (nhiệt độ bắt cháy khoảng 250°C). Đặc biệt, trong quy trình hàn, cắt kim loại có dùng luồng ôxy với lưu lượng và áp lực lớn để thổi bạt lớp ôxít kim loại và một phần kim loại nóng chảy ra ngoài, tạo ra những mồi dễ gây cháy, nếu không được phát hiện kịp thời và có các biện pháp xử lý sớm, cháy sẽ bùng lên và lan rất nhanh... Thế nhưng, không chỉ Hà Nội mà trên bình diện cả nước, rất nhiều thợ hàn không qua các cơ sở đào tạo; công nhân không được tập huấn kiến thức cơ bản về PCCC. Thậm chí, người trực tiếp hàn cắt kim loại nhưng không nắm được tính chất nguy hiểm dễ gây cháy, nổ của công việc này. Do không được tập huấn, lại thiếu kiến thức nên khi xảy ra cháy, thợ hàn thường hoảng loạn, không biết cách sử dụng các phương tiện chữa cháy tại chỗ để dập tắt đám cháy ngay khi mới phát sinh.

Hiện trường vụ cháy xảy ra ngày 25-5 tại khu công nghiệp Đại Đồng, xã Hoàn Sơn (Tiên Du, Bắc Ninh)

Trong 6 tháng đầu năm 2013, đã có hàng chục vụ cháy lớn mà nguyên nhân do thợ hàn bất cẩn khi thi công. Điển hình như vụ cháy xảy ra vào 12 giờ 15 phút ngày 11-3-2013, tại cửa hàng kinh doanh chăn-ga-gối-đệm, số 112-114 đường Âu Cơ, phường Tứ Liên (Tây Hồ - Hà Nội) gây thiệt hại gần như toàn bộ hàng hóa bằng mút, bông vải sợi.. tập kết trong diện tích khoảng 500m2 của cửa hàng. Nguyên nhân vụ cháy là do thợ hàn bất cẩn khi làm việc, để hạt kim loại bắn vào các vật dụng dễ cháy. Hoặc vụ cháy xảy ra ngày 6-4-2013, tại Công ty May xuất khẩu Hà Phong, huyện Hiệp Hòa (Bắc Giang) đã thiêu rụi 2 phân xưởng với diện tích khoảng 11.000m2; thiệt hại khoảng 1.500 xe gắn máy, xe đạp, 2.500 máy móc, thiết bị các loại; 1,2 triệu sản phẩm quần áo đã hoàn thiện; 800.000m vải... Nguyên nhân dẫn đến vụ cháy là do thợ hàn làm bắn các hạt kim loại vào nguyên liệu may mặc. Tương tự là vụ hỏa hoạn xảy ra lúc 15 giờ ngày 20-4-2013 tại khu liên hợp nhiều công ty ở địa chỉ 310/10B KP Đông Chiêu, phường Tân Đông Hiệp, TX Dĩ An, tỉnh Bình Dương. Trong lúc một số thợ đang hàn trần xưởng may Mạnh Vân thì bất ngờ lửa bốc cháy dữ dội...      

Cần trang bị kiến thức cho người lao động

Đề cập đến những biện pháp cơ bản để "giảm nóng" tình hình cháy, nổ, Thiếu tướng Đỗ Văn Sơn - Cục trưởng Cục Cảnh sát PCCC & CNCH cho biết, lực lượng chức năng sẽ phối hợp với các cơ quan chức năng tăng cường công tác kiểm tra, rà soát, giám sát, xử lý nghiêm các vi phạm pháp luật về PCCC, từ đó yêu cầu các cơ sở, doanh nghiệp phải có trách nhiệm bảo đảm đầy đủ các điều kiện an toàn PCCC… Tuy nhiên, đó chỉ là những giải pháp trước mắt, còn về lâu dài, Cục Cảnh sát PCCC & CNCH đề nghị các tỉnh, thành phố trên cả nước cần sớm có quy hoạch tổng thể các khu công nghiệp, khu dân cư, hệ thống kinh doanh xăng, dầu. Trong quy hoạch, các địa phương phải đặc biệt chú ý bám sát các quy chuẩn, quy chế về an toàn PCCC… Đại tá Nguyễn Văn Tươi cho biết thêm, Cục Cảnh sát PCCC & CNCH sẽ phối hợp với các cơ quan, đơn vị, địa phương tập trung khắc phục tình trạng thiếu trang bị, phương tiện PCCC ở cơ sở; từng bước hiện đại hóa trang bị, phương tiện chữa cháy; tăng cường huấn luyện cho lực lượng PCCC chuyên nghiệp…

Tuy nhiên, theo chúng tôi, yếu tố quyết định vẫn là ý thức, kiến thức PCCC của người lao động. Khi hàn cắt kim loại nhất thiết phải che chắn, mọi vật liệu dễ cháy trong khu vực phải di chuyển đi nơi khác, khi hàn phải có người trông coi, quan sát cẩn trọng. Trong tuyên truyền, đặc biệt chú ý nâng cao nhận thức, trách nhiệm về PCCC của cấp ủy, chính quyền các địa phương, người đứng đầu các cơ sở, doanh nghiệp. Nhiều ý kiến đề nghị cần đưa nghề thợ hàn vào ngành nghề có điều kiện, thợ hàn phải qua đào tạo về an toàn lao động và phải được cấp giấy phép hành nghề.

Bài, ảnh : NGUYỄN TUẤN LINH