Bản Mông nam Đắk Nông đón Tết

Già làng Sùng Cháy Thào (bản Si Át, xã Đắk Ngo, huyện Tuy Đức) cho biết: “Đây là Tết thứ 21 của người Mông trên miền đất mới. Năm 2002, 312 hộ từ phía bắc di cư vào các tỉnh Tây Nguyên, được Bộ đội Trung đoàn 720 - Binh đoàn 16 đưa về định cư. Ngày mới về, các hộ dân đều nghèo, tài sản hầu như không có gì, thiếu mặc, đói ăn. Trẻ con không được đến trường, nhà nào cũng có người bị sốt rét. Về đây, được bộ đội khai hoang, chia đất làm nhà, đất sản xuất, cấp cây giống, dạy trồng cây; cấp gạo, muối, dầu ăn, nước mắm trong 12 tháng đầu tiên, xây trường cho trẻ đến lớp. Hằng tuần, các y bác sĩ của bệnh xá đến khám bệnh, cấp thuốc. Bộ đội cùng dân bản dựng nhà, đưa điện về từng hộ”.

Người lao động tập cạo, chuẩn bị khai thác mủ cao su năm 2022.

Đơn vị quy hoạch các hộ đồng bào Mông thành ba bản, tổ chức bầu già làng, trưởng bản, thành lập các tổ chức chính trị xã hội và bàn giao về địa phương quản lý. Để tạo việc làm có thu nhập ổn định, đơn vị đã tuyên truyền đồng bào nhận khoán vườn cây, hướng dẫn kỹ thuật, cho ứng vật tư, phân bón, phối hợp đào tạo tay nghề khai thác mủ cao su cho 841 lao động trong đó 521 lao động là người đồng bào dân tộc thiểu số. Từ chỗ 100% hộ nghèo đến nay đã có gần 50% hộ thoát nghèo, nhiều hộ mua ô tô, máy cày, máy kéo, xây nhà khang trang, về cơ bản không còn người bị sốt rét. Các đội sản xuất của Trung đoàn kết nghĩa với các bản, hộ công nhân của đơn vị “gắn kết hộ” với hộ đồng bào Mông để giúp nhau phát triển sản xuất.

Giúp đồng bào yên tâm định cư, đến nay trung đoàn đã làm mới 35km đường giao thông bê tông nhựa liên thôn, liên xã, 37km đường điện trung, hạ thế; 14 cầu bê tông, 24 đập nước; 5 nhà trẻ; 35 giếng khoan; 21 bể nước sinh hoạt; 12 cụm dân cư, 4 trường học, 3 nhà trẻ; 20 phòng ở của giáo viên, 30km đường điện cao áp, khu liên hợp thể thao diện tích 1,98ha; quy hoạch xây dựng gần 4ha đất khu nghĩa trang tại các thôn, bản đáp ứng nhu cầu tâm linh; quy hoạch các khu thu gom, xử lý rác thải tại… với trị giá hàng trăm tỉ đồng;.

Năm 2014, tiếp nhận 5 cháu đồng bào Mông mồ côi cha mẹ, đơn vị phân công cán bộ trực tiếp nuôi dưỡng, san ủi mặt bằng, xây nhà, mua dụng cụ sinh hoạt với số tiền trên 700 triệu đồng, liên hệ địa phương làm sổ hộ khẩu, đưa các cháu đến trường. Ngoài ra còn có nhiều hoạt động chăm sóc sức khỏe, hỗ trợ học tập, sinh hoạt cho 14 cháu mồ côi khác. Năm 2019, địa bàn xảy ra lũ quét làm sạt lở hàng ngàn khối đất đá, vỡ nhiều hồ đập đe dọa tính mạng hàng trăm hộ dân. Trong mưa lớn, lũ xiết, cán bộ, công nhân viên đã nhanh chóng di chuyển đất đá, khắc phục các điểm sạt lở, bảo đảm an toàn vật dụng, tính mạng người dân…

Lãnh đạo, chỉ huy Binh đoàn 16 và Chỉ huy Trung đoàn 720 tặng quà cho các hộ đồng bào Mông bản Giang Châu, xã Đăk Ngo, Tuy Đức, Đăk Nông.

Từ những người dân du canh, du cư nay về cùng bộ đội, nhận khoán vườn cây của quân đội, cuộc sống ngày càng no ấm. Mỗi dịp Tết về, thanh niên các bản lại tập những tiết mục văn nghệ chào năm mới. Từng tốp, nam múa khèn, nữ xòe ô, xúng xính váy áo, tay trong tay vui điệu múa, lời ca. Bài hát “Người Mèo ơn Đảng” được già làng, trưởng bản cùng chỉ huy Đội sản xuất bắt nhịp. Giao thừa hằng năm, tại nhà chỉ huy của các Đội sản xuất đều tổ chức chương trình văn nghệ đón xuân, nghe Chủ tịch nước chúc Tết, nghe thư của Đảng ủy - Bộ tư lệnh Binh đoàn 16, của Đảng ủy chỉ huy Trung đoàn 720. Rượu ngô trao tay, từng tiết mục văn nghệ lần lượt biểu diễn. Tiếng cười, tiếng nói hòa cùng nhịp khèn vui nhộn giữa núi đồi Tây Nguyên, đoàn người đến từng nhà để chúc xuân.

Trưởng bản Si Át, anh Sùng A Của cho biết: “Tết năm nay, một số hộ trong bản có ý định về thăm quê nhưng do dịch Covid-19 phức tạp. Nhớ quê nhưng hầu hết người dân đều yên tâm ở lại. Những trò chơi dân gian như thi ném còn, đánh cù, múa khèn, văn nghệ đêm Giao thừa không tổ chức... Các hộ gia đình sẽ đón năm mới tại nhà. Sau Tết, sẽ bắt tay vào tưới nước cho cà phê và thu hoạch điều”.

Già làng Ma Seo Thào, bản Sín Chải thì chia sẻ: “Người dân các bản Mông từ khi về định cư, năm nào cũng được bộ đội đến nhà chúc Tết. Những ngày gần đây, bộ đội thường xuyên cùng nhân dân trong bản gói bánh chưng để mời ông bà, tổ tiên về đón Tết; vận động nhân dân làm tốt công tác phòng chống dịch, không mua bán, đốt pháo nổ, không để cháy vườn cây”. Chị Lý Thị Giàng ở bản Si Át cho biết cũng đã chuẩn bị nửa bao gạo nếp để làm bánh ăn tết. Sau khi dọn dẹp vườn cao su để chống cháy xong, chị sẽ làm bánh giầy và bánh chưng. Mấy bụi chuối sau nhà chị sẽ dùng lá để gói bánh giầy là bánh truyền thống của người Mông, còn bánh chưng chị được các chú bộ đội dạy cách gói bằng lá dong.

Bộ đội Trung đoàn 720 cùng nhân dân gói bánh chưng.

Theo Thượng tá Đoàn Mạnh Nghĩa - Bí thư Đảng ủy - Chính ủy Trung đoàn 720: “Mặc dù đời sống của cán bộ, công nhân viên còn nhiều khó khăn, nhưng đơn vị luôn bảo đảm chăm lo cho đồng bào các dân tộc trong vùng dự án đón xuân ấp áp, đủ đầy với tinh thần “đoàn kết, không để ai bị bỏ lại phía sau”. Dịp Tết này, ngoài tặng quà cho cán bộ, công nhân, hộ nhận khoán, đơn vị sẽ tặng hơn 1000 suất quà (mỗi suất trị giá 450.000 đồng) bằng hiện vật gồm thịt heo, gạo, muối, dầu ăn, bột ngọt… cho đồng bào các dân tộc trong vùng dự án đơn vị. Bảo đảm an toàn đón xuân và phòng, chống dịch, mỗi người lao động là một chiến sĩ trên tuyến đầu, khu dự án kinh tế quốc phòng của đơn vị là pháo đài vững chắc”.

Xuân này, các chàng trai không còn gọi bạn tình bằng khèn, bằng tiếng gọi như trước đây. Trai gái hẹn hò bằng điện thoại. Bên dòng suối Đăk Ngo, những ngày gần Tết, chiều chiều từng đôi trai gái đón chờ xuân bên sắc mai vàng, chờ một năm mưa thuận gió hòa, cây điều, cây cà phê nhiều trái, cây bắp nhiều hạt, mùa màng tốt tươi, đôi trẻ về chung một nhà trên quê hương mới.

Bài và ảnh: LÊ QUANG SÁNG