QĐND-Nguyệt san Sự kiện và Nhân chứng số tháng 4-2010 có bài viết về đồng chí Dương Quang Lựa, người lái chiếc xe vận tải đầu tiên mang biển số CE1283 có mặt tại dinh Độc Lập trưa ngày 30-4-1975. 5 năm sau khi bài báo được đăng tải, nhóm phóng viên chúng tôi mới có dịp trở lại thị trấn Cầu Gồ, huyện Yên Thế, tỉnh Bắc Giang-nơi ông Lựa đang sinh sống cùng gia đình.

Như thông tin trong bài báo nêu, ngày 29-4-1975, ông Dương Quang Lựa đang là lái xe của Đại đội 5, Tiểu đoàn 964, Trung đoàn 512, Sư đoàn 571 thuộc Bộ tư lệnh Trường Sơn thì nhận được lệnh sang tăng cường cho đơn vị bạn, chở một tổ đặc công khoảng 40 đồng chí nằm trong mũi thọc sâu đánh chiếm dinh Độc Lập. Trên đường hành tiến, mũi này có nhiệm vụ đánh lướt các mục tiêu thứ yếu và nhanh chóng  thọc sâu vào mục tiêu chủ yếu càng sớm càng tốt. Đến sáng 30-4, đội hình thọc sâu tới cầu Sài Gòn thì gặp phải ổ đề kháng mạnh của địch, xe của ông Lựa cùng các chiến sĩ đặc công phải di chuyển và chiến đấu vô cùng vất vả.
Khi xe của ông lao qua cầu vào thành phố, tiến thẳng đến dinh Độc Lập cũng là lúc chiếc xe tăng 390 húc đổ cổng dinh. Xe của Dương Quang Lựa kịp đến đỗ ngay bên cạnh. Lúc này, ngoảnh nhìn lực lượng trên xe của mình, Dương Quang Lựa thắt lòng khi thấy chỉ còn chưa đến 10 người. Sau ngày giải phóng mấy tháng, chiếc xe mang biển số CE1283 cùng một số vật dụng cá nhân khác như chiếc bạt có dính máu, khẩu súng AK… theo lệnh của cấp trên, được ông đưa đến bàn giao cho Ban tổ chức triển lãm mừng chiến thắng tại Giảng Võ (Hà Nội) rồi ông  trở về đơn vị công tác. Bản thân ông từ đó đến nay cũng chưa một lần thấy lại nguyên bản chiếc xe của mình.

Ông Dương Quang Lựa (ngoài cùng, bên phải) cùng đồng đội bên chiếc xe vận tải mang biển số CE1283 trưng bày tại Bảo tàng Hậu cần. Ảnh: Vĩnh Thăng

Câu chuyện trên được xác minh theo lời kể của ông Dương Quang Lựa. Sau khi bài báo về ông Dương Quang Lựa và chiếc xe vận tải đầu tiên vào dinh Độc Lập trong buổi trưa lịch sử được đăng tải trên Nguyệt san Sự kiện và Nhân chứng, trên cơ sở những tài liệu, hình ảnh lịch sử được lưu giữ, phiên bản chiếc xe đặc biệt này đã được phục chế thành công và đưa vào hệ thống trưng bày ngoài trời của Bảo tàng Hậu cần Quân đội. Chiếc xe đã trở thành hiện vật trực quan sinh động giáo dục truyền thống cho cán bộ, chiến sĩ và nhân dân. Ông Lựa cho biết: “Từ ngày chiếc xe được trưng bày tại bảo tàng, năm nào cũng vậy, ít nhất một lần tôi cùng các con cháu đều đến tham quan. Thật sung sướng làm sao khi được tận mắt nhìn thấy phiên bản chiếc xe từng gắn bó với tôi vượt túi lửa Trường Sơn, có mặt trong thời khắc lịch sử của cả dân tộc nay trở thành một chứng nhân lịch sử. Vậy là tôi đã hoàn thành nhiệm vụ với Tổ quốc”.

Tuy nhiên, những điều trăn trở của ông Dương Quang Lựa dù đã được nêu trong bài báo cách đây 5 năm đến nay vẫn còn là nỗi băn khoăn của những người trong cuộc. Gần 10 chiến sĩ đặc công ngày ấy ai còn, ai mất chưa một lần tìm đến được với nhau. Tác giả bài báo từng đề xuất cần có một cuộc điều tra, thu thập tài liệu để có kết luận chính thức về sự kiện bi tráng này. Song việc này đến nay vẫn chưa có kết quả. Chiếc xe gốc và những kỷ vật kháng chiến của ông Dương Quang Lựa cũng chưa được tìm thấy. Đặc biệt, tên tuổi của ông Dương Quang Lựa gắn liền với chiếc xe vận tải đã được ghi nhận như vậy nhưng 40 năm trôi qua, con người ấy chưa được vinh danh xứng đáng.
Mặc dù ngay sau khi phục chế và đưa chiếc xe vào trưng bày, Bảo tàng Hậu cần Quân đội đã có công văn gửi các cơ quan chức năng nơi ông Lựa và gia đình sinh sống đề nghị địa phương quan tâm đến người có công với cách mạng. Thế nhưng hiện nay, gia đình ông Lựa đang sống ngay tại trung tâm của huyện Yên Thế, bên cạnh trụ sở các cơ quan dân chính Đảng thế nhưng hầu như không ai biết đến ông. “Chúng tôi đều đã ở tuổi ngoài 60 rồi, chẳng có ham muốn hay đòi hỏi gì quá lớn, chỉ mong những ngày kỷ niệm của đất nước, của quân đội được địa phương nhớ đến là quý lắm rồi”-Bà Phan Thị Anh Quế, vợ ông Dương Quang Lựa, vốn cũng là một chiến sĩ Trường Sơn tâm sự.

Qua việc trở lại câu chuyện này, chúng tôi tiếp tục kiến nghị với các cơ quan chức năng tìm kiếm nguyên bản chiếc xe vận tải mang biển số CE1283 và cần có những việc làm thiết thực vinh danh xứng đáng những người có công. Đặc biệt là đồng chí, đồng đội-những người trực tiếp tham gia và chứng kiến câu chuyện trên hãy liên hệ với ông Dương Quang Lựa theo địa chỉ: Số nhà 91, phố Đề Nắm, thị trấn Cầu Gồ, điện thoại: 0963578465. Hoặc Nguyệt san Sự kiện và Nhân chứng, Báo Quân đội nhân dân, số 7 Phan Đình Phùng, Hà Nội để cùng phối hợp xác minh, tôn vinh những con người, câu chuyện không thể lãng quên.

SONG THANH