Cụ thủ từ Trường Sinh (sinh năm 1940, tên khai sinh là Trịnh Bá Lưỡng) nguyên là Trưởng ban Văn hóa thông tin phường Hàng Gai. Với kinh nghiệm lâu năm trong lĩnh vực văn hóa, cụ được người dân cũng như cán bộ phường đề bạt làm người thủ từ đình Yên Thái từ năm 1993. Từ đó đến nay, từ việc nhỏ như thắp nén nhang đến việc tu bổ đình nhân kỷ niệm 1000 năm Thăng Long Hà Nội, cụ đều theo sát cẩn thận. Nói chuyện với cụ, nghe cụ kể hồ hởi về huyền tích người con gái hái dâu hay chính là Nguyên phi-Hoàng thái hậu Ỷ Lan, chúng tôi mới thấy hết tấm lòng của cụ dành cho ngôi đình này. Cụ bộc bạch: “Tôi hiểu công việc của mình không chỉ đơn thuần là hương nhang, trông coi đền, mà còn góp phần truyền tải văn hóa, gìn giữ những câu chuyện, những giá trị lịch sử từ lâu đời cho thế hệ sau”.
Phút giây tĩnh tâm của cụ thủ từ Trường Sinh. Ảnh: Minh Hà.
Suốt 24 năm gắn bó với đình, cụ đã đưa những câu chuyện lịch sử về Nguyên phi Ỷ Lan đến gần hơn khách thập phương bằng nhiều hình thức. Không những vậy, cụ còn có sáng kiến đổi mới để hạn chế mê tín của người dân, đó là đặt hòm công đức trước các pho tượng nhằm tránh việc để tiền lẻ phản cảm. Bên cạnh đó, vào dịp các ngày lễ, ngày kỷ niệm, số lượng khách thập phương lớn, cụ cẩn thận chuẩn bị từng công đoạn, từ việc sắp xếp cửa nẻo, bình cứu hỏa đến nhân viên y tế phục vụ.
Sau mọi công việc, cụ dành giây phút thư thái của mình bên “gia tài quý báu”. Đó là tủ sách chật ních các tài liệu lịch sử được sắp xếp ngay ngắn, cẩn thận. Cụ chia sẻ: “Là người trông nom đình, không hiểu về lịch sử, văn hóa và nhất là kiến thức về đình khi du khách hỏi thì biết làm sao? Thế nên, phải hiểu cho tường tận. Không biết phải đọc sách, nghiên cứu tư liệu nhất là chữ Nho, chữ Hán trong đình phải truy nguyên cẩn thận. Sách vở không tìm ra thì lại hỏi các nhà nghiên cứu. Cũng có lần tôi phải hỏi nhà sử học Lê Văn Lan mới giải thích được chữ “đồng” trong bức đại tự “Đồng quản thiên thu” (mang nghĩa vị thần thờ trong cung đã được một thời vua trao cây bút đỏ ngàn năm). Nhiều lần như thế lại có thêm nhiều bài học kinh nghiệm”.
Bên cạnh đó, cụ còn dày công tìm kiếm, thu thập các tài liệu để lan tỏa những giá trị của ngôi đình đến với người dân Thủ đô. Bằng công nhận Di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia vào năm 1995 hay đình Yên Thái được gắn biển công trình 1000 năm Thăng Long Hà Nội cũng có công của cụ từ quá trình tìm kiếm tài liệu, lập hồ sơ ấy. Với những cống hiến nhiều năm liền, cụ đã được trao tặng giấy khen, bằng khen của chính quyền các cấp và Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp Văn hóa, Thể thao và Du lịch” của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, danh hiệu gương “Người tốt, việc tốt” nhân dịp 1000 năm Thăng Long-Hà Nội.
HOÀNG NHUNG