QĐND - Sau hơn 3 năm phát động, Cuộc vận động sáng tác văn học, nghệ thuật, báo chí về đề tài “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” do Thành ủy TP Hồ Chí Minh tổ chức, đã thu hút nhiều văn nghệ sĩ và các tác giả không chuyên tham gia. Trong các loại hình nghệ thuật sáng tác về đề tài này, âm nhạc là lĩnh vực thu hút sự quan tâm đặc biệt của giới sáng tác và công chúng.

Sôi động, phong phú

Nhạc sĩ Ca Lê Thuần, Chủ tịch Liên hiệp các hội Văn học Nghệ thuật TP Hồ Chí Minh cho rằng, hoạt động sáng tác, biểu diễn các tác phẩm âm nhạc về đề tài “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” diễn ra hết sức sôi động và phong phú, từ môi trường chuyên nghiệp cho đến phong trào văn nghệ quần chúng.

Nhằm tạo điều kiện thuận lợi nhất cho hoạt động sáng tác của các nhạc sĩ, Hội Âm nhạc TP Hồ Chí Minh đã tổ chức nhiều đợt phát động và mở các trại sáng tác. Hầu hết các nhạc sĩ tham gia trại sáng tác đều có tác phẩm đạt chất lượng cao cả về nội dung và nghệ thuật, bao gồm cả thể loại ca khúc và khí nhạc. Có 71 tác phẩm âm nhạc tiêu biểu đã được phổ biến rộng rãi. Các tác phẩm “Cảm xúc Bến Nhà Rồng”, “Viên gạch hồng trên ngõ Compoint” - ca khúc của Tôn Thất Lập; “Bài ca Tháng Năm” - hợp xướng của Hoàng Cương; “Mặt trời trong tim” - khí nhạc của Trần Vương Thạch và Võ Đăng Tín... là những tác phẩm kết hợp nhuần nhuyễn giữa phong cách âm nhạc đương đại với chất liệu truyền thống. Ca từ giản dị, giàu cảm xúc; giai điệu nhẹ nhàng, sâu lắng, các nhạc sĩ đã gửi gắm cảm xúc của mình bằng niềm tôn kính và biết ơn vô hạn đối với công lao trời biển của Bác Hồ. Tổ khúc ca múa “Mặt trời trong tim” do Hội Nghệ sĩ múa và Nhà hát giao hưởng Nhạc - Vũ - Kịch TP Hồ Chí Minh phối hợp dàn dựng là một tác phẩm gây ấn tượng mạnh trong lòng công chúng bởi những tìm tòi, vận dụng sáng tạo các thủ pháp nghệ thuật, tạo nên hiệu ứng sân khấu cao.

Biểu diễn các ca khúc chọn lọc về Cuộc vận động.

NSƯT Tạ Minh Tâm, một trong những ca sĩ thể hiện rất thành công nhiều ca khúc về đề tài “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” tâm sự: "Để thể hiện tốt các ca khúc về Bác Hồ, không chỉ đòi hỏi cao về kỹ thuật thanh nhạc mà quan trọng nhất là khả năng biểu đạt tâm hồn, truyền tải cảm xúc. Mỗi lần cất tiếng hát là lúc tôi cảm nhận sâu sắc ý nghĩa của Cuộc vận động. Tôi hát với tất cả tình cảm của người nghệ sĩ khi nghĩ về Bác, nhớ ơn Bác.

Cảm hứng cho chặng đường tiếp theo

Chia sẻ về cảm hứng sáng tạo, nhiều nhạc sĩ cho biết: Sáng tác về Bác Hồ là niềm vinh dự, tự hào nhưng cũng là một thách thức lớn của mỗi nhạc sĩ. Suốt mấy thập kỷ qua, đời sống âm nhạc trong nước và quốc tế đã có hàng trăm tác phẩm xuất sắc về Chủ tịch Hồ Chí Minh. Bởi vậy, tìm góc độ để tiếp cận đề tài và phong cách thể hiện tác phẩm sao cho xứng tầm với Cuộc vận động mang ý nghĩa nhân văn sâu sắc này, thật không dễ dàng. Các sáng tác không chỉ ca ngợi tấm gương đạo đức trong sáng, cao cả của Bác Hồ mà thông qua đó để toàn dân học tập và làm theo.

Dễ nhận thấy trong các tác phẩm âm nhạc về Cuộc vận động, mỗi tác giả đều lựa chọn những “lát cắt” để khắc sâu một mảng, một khía cạnh, thậm chí chỉ là một câu chuyện rất đời thường của Bác thông qua ngôn ngữ âm nhạc. Trong ca khúc của mình, nhạc sĩ Tôn Thất Lập lấy cảm hứng và xúc cảm từ viên gạch hồng để sáng tác về đức tính khiêm tốn, giản dị của Bác Hồ. Một cách tiếp cận khác được nhiều tác giả áp dụng, đó là lấy cảm hứng từ dòng sông. Trong sáng tác của nhiều nhạc sĩ, tấm gương đạo đức của Bác Hồ được ví như dòng sông, như suối nguồn vô tận.

Để đánh giá mức độ thành công của các tác phẩm âm nhạc, chúng ta cần có một độ lùi nhất định của thời gian, song với những gì các nhạc sĩ, các tác giả thể hiện sau 3 năm phát động đã và đang tạo thêm niềm tin, cảm hứng để giới sáng tác tiếp tục cho ra đời những tác phẩm hay hơn trong chặng đường tiếp theo của Cuộc vận động.

Bài và ảnh: PHAN TÙNG SƠN