QĐND - Nhiều năm qua, không kể trời nắng hay mưa, ngày nào ông Nguyễn Thành Long cũng cuốc bộ hàng chục ki-lô-mét để nhặt… đinh trên mọi ngả đường đem bán lấy tiền giúp người nghèo!

Chúng tôi tìm đến nhà ông Long trú tại số nhà 85, tổ 9, đường Quy Lưu, phường Minh Khai (thành phố Phủ Lý, tỉnh Hà Nam). Nhà có mặt tiền rộng, nằm giữa lòng thành phố náo nhiệt, nhưng chỉ vài bước chân qua cửa hàng nhỏ gia đình ông cho thuê, không khí phố xá ồn ào như lắng lại bởi giữa khoảng sân nhỏ vẫn xanh mướt những chồi cây cảnh, tiếng chim hót ríu rít, tiếng gà gáy không khác gì ở vùng quê nông thôn.

Ở tuổi 83, hằng ngày ông vẫn lên đường nhặt đinh, nhặt phế liệu để làm từ thiện.

Trong căn phòng nhỏ có hàng trăm tấm ảnh, sách báo về  Bác Hồ và Đại tướng Võ Nguyên Giáp, ông niềm nở kể về cuộc đời, những kỷ niệm vui buồn từ thời chiến đến thời bình.

Sinh năm 1928 trong một gia đình nghèo khó ở Bến Cát, tỉnh Bình Dương, 18 tuổi, chàng trai trẻ Nguyễn Thành Long xung phong lên đường nhập ngũ tại Quân khu 7. Năm 1954, ông tập kết ra Bắc, công tác tại Sư đoàn 330, rồi Sư đoàn 338. Trong vòng 5 năm (1955-1960), ông vinh dự được gặp Bác Hồ 3 lần, trong những cuộc vinh danh điển hình tiên tiến. Giữa năm 1964, ông được cử ra Bắc học Trường Sĩ quan Lục quân 1, sau đó công tác tại Sư đoàn 308. Cuối năm 1964, ông chuyển về công tác tại Tổng cục Địa chất, gặp bà Lại Thị Xuyến và nên nghĩa vợ chồng. Năm 1975, giải phóng, thống nhất đất nước, ông Long lại chuyển công tác vào miền Nam. Năm 1984, ông nghỉ hưu, về ở cùng gia đình tại Hà Nam.

Ông Long, bà Xuyến có 5 người con, đến nay đều thành đạt. Lương hưu của ông bà mỗi tháng được gần 5 triệu đồng, cộng thêm tiền cho thuê cửa hàng mỗi tháng 3 triệu đồng, có thể sống an nhàn và hưởng lộc tuổi già. Thế nhưng, ông vẫn miệt mài ra đường cuốc bộ hàng chục ki-lô-mét mỗi ngày để nhặt phế liệu, nhặt đinh bán lấy tiền đem làm từ thiện.

Thoạt nhìn dáng người nhỏ thó, khuôn mặt khắc khổ của ông Long, ai không biết cứ nghĩ ông bị lẩm cẩm hay không có gia đình nên phải lang thang ngoài đường. Nhưng ông thì chỉ nghĩ, nhặt phế liệu, nhặt đinh vừa giảm ô nhiễm môi trường, giảm tai nạn giao thông, vừa rèn luyện thân thể như lời dạy của Bác Hồ.

Bà Xuyến tâm sự: “Tháng 12-2006, trong một lần đi nhặt phế liệu, đinh ốc trên Quốc lộ 1A, trời gió rét, ông bị tai biến mạch máu não, nằm vật ngay trên đường, may mà gặp cô y tá làm trong bệnh viện đa khoa tỉnh đưa đi cấp cứu. Gần một năm trời gia đình chăm sóc, thuốc thang mới phục hồi sức khỏe nhưng khi đi lại được, ông lại ra đường ngay”. Bà Xuyến vừa nói xong, ông Long đáp: “Tôi là bộ đội Cụ Hồ, vào sinh ra tử tôi còn chịu được. Bây giờ làm những việc nhỏ nhặt này  để tích đức, giúp ích cho xã hội, mất mát gì đâu!”. Trong nhà ông, có nhiều giấy tờ chứng nhận: Ông Nguyễn Thành Long ủng hộ 2 triệu đồng cho đồng bào nhân vụ sập nhịp dẫn cầu Cần Thơ; 19 triệu đồng (3 đợt) cho đồng bào bị bão lụt miền Trung; 2 triệu đồng cho Quỹ xóa đói giảm nghèo tỉnh Hà Nam; 1 triệu đồng cho Bà mẹ Việt Nam anh hùng khó khăn; 1 triệu đồng mua sách giáo khoa cho học sinh nghèo khó khăn...

Xem qua danh sách ông đã ủng hộ, tôi ngạc nhiên hỏi: “Có phải tổng số tiền mà ông đã ủng hộ gần 30 triệu đồng ở đây đều tích góp được từ việc nhặt phế liệu bán?”. Ông Long cười bảo: “Số tiền tôi nhặt phế liệu bán tích góp được chỉ có 20 triệu đồng, số còn lại tôi lấy từ tiền lương hưu”. Ông liên hệ đến việc Bác Hồ nhịn ăn để lấy gạo giúp dân và coi việc làm của mình là đơn giản.  Nói về ông, mắt bà Xuyến ngấn lệ: “Nhiều đêm, tôi bảo ông ấy giờ sức đã yếu, con cái cũng đã thành đạt, ông đừng đi nhặt phế liệu nữa, không người ta lại nghĩ gia đình không quan tâm ông, chứ họ có hiểu ông tận tâm kiếm tiền làm từ thiện. Thế nhưng ông lại bảo, mình sống có tâm, sống có ích cho xã hội mới là cần chứ đâu phải vì người ta nói này nói khác”.

Trong căn phòng của ông Long, rất nhiều hình ảnh Bác Hồ. Trên bốn bức tường, có rất nhiều tấm ảnh, bài báo về Bác Hồ và  đồng chí, đồng đội được ông lưu giữ. Ông Long cũng còn có sở thích trồng cây cảnh, nuôi chim, sưu tầm tem, báo và các loại tiền chính phủ từ trước tới nay. Ông cho biết: “Vừa qua, có người tới đặt vấn đề mua lại số ảnh, sách báo về Bác và những kỷ vật chiến tranh tôi lưu giữ hàng chục năm qua với giá 16 triệu đồng, nhưng tôi quyết không bán. Tôi định sẽ hiến tặng cho Bảo tàng tỉnh Bình Dương, quê hương tôi”.

Bài và ảnh: Võ Mạnh Hùng