QĐND - “Dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm, quyết tâm và quyết thắng thì có thể làm nên những điều kỳ diệu”-GS, TS, TTND, Trung tướng Nguyễn Tiến Bình, Giám đốc Học viện Quân y (HVQY) đã nói về mái trường của những người lính áo trắng với 65 năm truyền thống vẻ vang.

Với chúng tôi, lời khẳng định ấy còn đúng cả với ông, người đi qua tuổi thơ gian khó, trải qua hai cuộc chiến với 14 năm xa gia đình nhưng vẫn luôn cháy sáng những khát vọng không ngừng nghỉ…

Hạnh phúc lớn khi được gặp Bác Hồ và Đại tướng

Khi tiếp xúc với Trung tướng Nguyễn Tiến Bình, điều đọng lại trong chúng tôi lại là hình ảnh một vị tướng đa năng nhưng dung dị, gần gũi và rất ham học. Ông tâm sự: “Tôi trưởng thành được như hôm nay một phần là nhờ may mắn được gặp những con người bản lĩnh và trí tuệ. Họ đã cho tôi niềm tin và động lực để phấn đấu rèn luyện bản thân”.

GS, TS, TTND, Trung tướng Nguyễn Tiến Bình. Ảnh: Trịnh Dũng.

Ông nhớ thời còn là học sinh cấp I, vì là học sinh giỏi nên ông hay được đi đón các vị lãnh đạo cao cấp cùng các bạn ở cung văn hóa. Đặc biệt hơn, ông đã được gặp Bác Hồ vào năm 1962. Nhiều lần được ngắm nhìn Bác từ xa, dù không được trực tiếp ở gần Người, nhưng cốt cách, phong thái làm việc cùng với những câu chuyện được nghe kể về Bác khiến ông vô cùng ngưỡng mộ vị lãnh tụ vĩ đại của dân tộc. Sau này, khi về công tác ở Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 (Bệnh viện 108), ông đã được gặp Đại tướng Võ Nguyên Giáp, người học trò xuất sắc của Bác Hồ. Phong cách giản dị, chân tình của Đại tướng đã làm ông thực sự xúc động.

 Hồi đó, ông đang là Chủ nhiệm Khoa Chấn thương Chỉnh hình, bệnh nhân của ông là bà Bích Hà-phu nhân của Đại tướng. Một lần, Đại tướng vào phòng làm việc của ông, thấy ông đang đọc tờ báo tiếng Pháp, Đại tướng lại gần hỏi chuyện và căn dặn: “Làm khoa học thì phải giỏi ngoại ngữ. Ngoại ngữ như chiếc chìa khóa giúp ta mở cánh cửa bước vào bầu trời khoa học, phải chịu khó học”. Ghi nhớ lời của Đại tướng, ông kiên trì học tập, và điều bất ngờ là đến nay ông là một trong số ít các chuyên gia y tế đầu ngành biết hơn ba ngoại ngữ. Một lần khác, khoảng năm 2009, ông đến thăm Đại tướng tại nhà riêng và được chụp ảnh với Đại tướng cùng gia đình. Lúc đó, Đại tướng đã gầy, yếu. Người nhìn thẳng vào mắt ông và nói một mạch, giống như là một chỉ thị: “So với các dân tộc trên thế giới, đất nước ta vô cùng nhỏ bé, nhưng nhân dân và quân đội ta lại vô cùng vĩ đại. Chúng ta có quyền tự hào và phải có trách nhiệm phấn đấu vì sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”.

Được Đại tướng trực tiếp dặn dò, ông càng kính trọng và tự nhắc nhở mình phải phấn đấu noi theo. Bản thân ông sinh ra trong gia đình hết sức khó khăn, nhờ nỗ lực phấn đấu học giỏi đã được gặp Bác Hồ, lớn lên lại được gặp các tướng lĩnh cao cấp của quân đội ta, gặp Đại tướng. Những lần gặp gỡ, những lời dặn dò của những bậc đức trọng, tài cao đã tạo cho ông động lực phấn đấu, giúp ông có bản lĩnh vững vàng trong quá trình học tập, công tác. Ông chiêm nghiệm: “Đi theo Đảng, đi theo quân đội thì phải phấn đấu, rèn luyện bản thân, tu dưỡng phẩm chất đạo đức cách mạng để có bản lĩnh chính trị vững vàng, trung thành với Tổ quốc, trung thành với nhân dân. Mỗi người phải thường xuyên, liên tục học hỏi, rèn luyện để trở thành người cán bộ, chiến sĩ xứng đáng với những gì Tổ quốc trao tặng, quân đội tin tưởng giao phó”.

Khát vọng không ngừng nghỉ

Mấy chục năm khoác trên mình chiếc áo blouse trắng, thường xuyên chứng kiến sự giằng co giữa cái sống và cái chết, Giáo sư Nguyễn Tiến Bình chưa bao giờ thôi khao khát tìm ra những phương pháp mới để đưa người bệnh vượt qua lưỡi hái của tử thần.

Đại tướng Phùng Quang Thanh, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng thăm bệnh nhân ca ghép tim đầu tiên thành công được thực hiện tại Bệnh viện 103. Ảnh: T.H.

Còn nhớ, những năm cuối của thập kỷ 80, khi cuộc chiến tranh biên giới Tây Nam diễn ra ác liệt, bác sĩ trẻ Nguyễn Tiến Bình nhận lệnh ra chiến trường cứu chữa thương binh. Lúc này, tại Cam-pu-chia, do địch sử dụng mìn, các trạm quân y tiền phương vẫn áp dụng phương pháp cắt cụt chi kiểu khoanh giò như thời kỳ chống Mỹ nên có hiện tượng mỏm cụt vẫn tiếp tục bị hoại tử, thương binh tử vong rất nhiều. Bác sĩ Nguyễn Tiến Bình đã hướng dẫn phương pháp cắt cụt theo Marcelin Duval, nghĩa là cắt khoanh giò nhưng làm thêm hai đường rạch hai bên để tạo thành hai vạt. Nhờ vậy mà nhiều thương binh được cứu sống. Đến chiến tranh biên giới phía Bắc, hai lần có mặt ở mặt trận Vị Xuyên, Hà Giang (năm 1983 và 1985), bằng kinh nghiệm thực tế kết hợp với việc liên tục học hỏi, nghiên cứu mà ông đã góp phần cứu chữa hàng trăm thương binh qua cơn hiểm nghèo.

Trong nhiều năm, ông đã mày mò nghiên cứu, ứng dụng lần đầu ở Việt Nam nhiều kỹ thuật mới, hiện đại, tiên tiến của thế giới vào chuyên ngành chấn thương chỉnh hình, góp phần xây dựng một đội ngũ cán bộ giỏi để cùng phát triển chuyên ngành. Khi về công tác ở Học viện Quân y, ông cũng “liều lĩnh” nhận nhiệm vụ của Nhà nước giao thực hiện một công việc cực kỳ quan trọng trong lĩnh vực khoa học công nghệ vào năm 2009 là “Nghiên cứu và thực hiện ghép tim trên người từ người cho chết não”, khi mà nhiều bệnh viện đầu ngành chưa dám nhận. Ông cho rằng, đây là điều kiện thuận lợi, thích hợp để Học viện Quân y quyết tâm đầu tư cơ sở, trang thiết bị và đội ngũ cán bộ khoa học để triển khai ghép tim trên người tại Việt Nam. Với tư cách là chủ nhiệm đề tài cấp Nhà nước, ông đã cùng với tập thể Đảng ủy, Ban Giám đốc Học viện tin tưởng tập thể cán bộ, y bác sĩ của mình sẽ hoàn thành xuất sắc đề tài giống như họ đã thành công ở lần đầu ghép thận vào năm 1992, rồi ghép gan vào năm 2004. Trung tướng Nguyễn Tiến Bình kể: “Giai đoạn đầu thực hiện đề tài, chúng tôi nhận được một danh sách dài các bệnh nhân có bệnh lý cơ tim thể giãn. Tôi là người trực tiếp liên hệ với họ nên thật sự rất buồn bởi sau mỗi lần liên lạc, danh sách ấy lại vơi dần đi. Bệnh nhân không thể chờ các nhà khoa học thêm nữa”.

Vậy là phải nỗ lực hơn gấp bội. Đảng ủy, Ban Giám đốc Học viện và tập thể các thầy thuốc của Bệnh viện 103 quyết tâm hoàn thành việc “vạn sự khởi đầu nan” đó. Mười tháng sau khi nhận nhiệm vụ (chứ không phải hai năm như lý thuyết), vào ngày 17-6-2010, ca phẫu thuật ghép tim đầu tiên từ người cho chết não đã được tiến hành thành công tại Việt Nam. Thành công này lại một lần nữa khẳng định, đội ngũ thầy thuốc Việt Nam nói chung và thầy thuốc quân đội nói riêng có thể làm được tất cả những gì mà các thầy thuốc trên thế giới làm được. Trung tướng Nguyễn Tiến Bình tin tưởng: “Vẫn biết cơ sở hạ tầng, trang thiết bị ở ta còn khiêm tốn so với các nước tiên tiến nhưng một khi chúng ta có quyết tâm, có kế hoạch khoa học, công tác tổ chức tốt, làm việc chăm chỉ với tinh thần trách nhiệm cao. Dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm, quyết tâm và quyết thắng thì có thể làm nên những điều kỳ diệu”. 

Niềm tin ấy và khát vọng tiếp tục cống hiến của vị tướng ngành y học quân đội dường như vẫn chưa dừng lại. Ông cho biết, ngày 1-3 vừa qua, cùng với việc bước sang tuổi thứ 65, Học viện Quân y đã tiến hành thành công ca phẫu thuật ghép tụy-thận đầu tiên. Sau lần thứ tư “lĩnh ấn tiên phong” này, học viện chắc sẽ còn thêm nhiều dấu cộng cho những điều kỳ diệu mới…

BÍCH TRANG