QĐND Online - Đó là doanh nhân, đại biểu Quốc hội Đỗ Văn Vẻ, Phó tổng giám đốc, Bí thư Đảng uỷ Công ty Cổ phần Tập đoàn Hương Sen (Thái Bình). Hơn 25 năm qua, anh liên tục là Bí thư chi bộ, Bí thư Đảng uỷ ở doanh nghiệp ngoài quốc doanh đầu tiên có tổ chức Đảng trong cả nước…

Trăn trở của người đảng viên trẻ

Gặp anh những ngày cuối năm giáp Tết, Đỗ Văn Vẻ cho biết anh vừa phóng xe máy xuống huyện Vũ Thư “đi thực tế” vì một việc quan trọng. Chuyện là, bà con biết anh là đại biểu Quốc hội nên gọi điện phản ánh ở cây cầu gần cầu Tân Đệ bị ngập nước, đi lại rất khó khăn, đã kiến nghị chính quyền nhiều lần mà chưa có giải pháp, đành gọi điện nhờ anh có tiếng nói. Giữa trưa nắng, anh Vẻ xuống tận hiện trường, mang theo chiếc ipad quay phim, chụp ảnh.

Thời trai trẻ của Đỗ Văn Vẻ gắn liền với khát vọng đi lên từ nghề dệt quê hương, làng Mẹo, xã Phương La, Hưng Hà (Thái Bình). Ngày đó, kinh tế khó khăn, anh miệt mài ngày đêm bên  chiếc máy dệt cũ kỹ, góp phần xây dựng Tổ hợp dệt Tân Phương. Năm 1988, Tổ hợp được chuyển thành Xí nghiệp tư doanh Hương Sen, Đỗ Văn Vẻ được bổ nhiệm làm Phó giám đốc.

Nhớ về sự ra đời của tổ chức Đảng đầu tiên trong doanh nghiệp ngoài quốc doanh, anh kể: “Tôi được đứng trong hàng ngũ của Đảng từ năm 1987, lúc đó làm phó chủ nhiệm HTX mua bán, rồi Phó giám đốc Xí nghiệp dệt lụa Hương Sen của huyện Hưng Hà, phụ trách mặt kỹ thuật nghiên cứu dệt lụa in hoa. Là đảng viên nhưng xí nghiệp là mô hình ngoài quốc doanh không có chi bộ Đảng. Đây cũng là xí nghiệp kinh tế tư nhân đầu tiên của Thái Bình ra đời theo cơ chế mới mà nghị quyết đại hội Đảng VI xác định”.

Chỉ có điều, doanh nghiệp chưa có tổ chức Đảng nên phải sinh hoạt cùng chi bộ ở địa phương, làm ở một nơi mà sinh hoạt ở một nơi, nhiều khi đóng góp chủ trương, biện pháp xây dựng nghị quyết cũng rất khó vì anh không tường tận tình hình. “Trước bất cập đó, tôi đã có suy nghĩ hai hướng, hoặc là tiếp tục làm việc ở xí nghiệp, hoặc là nếu tham gia công tác đoàn thể ở địa phương”, Đỗ Văn Vẻ chia sẻ.

Thật may, trước sự trăn trở của anh, bố vợ anh, nghệ nhân Trần Văn Sen đã trao tâm tình: “Bố không phải là đảng viên nhưng bố nghĩ đã là đảng viên thì phải làm sao phát huy tốt nhất sở trường của mình thì mới đóng góp tốt nhất cho Đảng. Con nên tìm cách nào vẫn làm kinh tế mà vẫn phát huy được vai trò người đảng viên”.

Doanh nhân, đảng viên, Đại biểu Quốc hội Đỗ Văn Vẻ thảo luận tại kỳ họp thứ 6, Quốc hội khoá XIII.

Viết đơn xin thành lập chi bộ

Một ý tưởng táo bạo loé lên. Hai bố con tính toán, xí nghiệp hiện có 3 đảng viên, ngoài anh Vẻ còn có hai cán bộ là sĩ quan quân đội nghỉ hưu, đủ điều kiện thành lập một chi bộ theo quy định của Điều lệ Đảng. Họ quyết định làm văn bản đề nghị huyện uỷ Hưng Hà và tỉnh uỷ cho phép thành lập chi bộ Đảng trong xí nghiệp Hương Sen.

Công văn gửi đi và những ngày dài chờ đợi. Huyện uỷ Hưng Hà dù đã đồng tình, báo cáo với tỉnh uỷ nhưng tỉnh uỷ nghiên cứu, trả lời rằng chưa có mô hình tổ chức Đảng trong doanh nghiệp, chưa có tiền lệ nên tỉnh uỷ chưa thể cho ý kiến ngay được. Tỉnh uỷ lại phải báo cáo lên Ban Tổ chức Trung ương xin ý kiến.

Trước đề nghị mới mẻ này, Ban Tổ chức Trung ương đã cử hẳn một đoàn cán bộ về Thái Bình nghiên cứu tình hình. Đoàn công tác về tỉnh, huyện, gặp gỡ các đảng viên, gặp gỡ ban lãnh đạo công ty và  trao đổi với Giám đốc Trần Văn Sen, Phó giám đốc Đỗ Văn Vẻ.

Đoàn công tác chất vấn anh Vẻ lý do vì sao cần phải tổ chức chi bộ; tổ chức thì bao nhiêu đảng viên; khi hoạt động thì mối quan hệ với chi bộ và giám đốc như thế nào; chấp hành chủ trương, đường lối ra sao? Anh vẻ rành rọt trả lời, việc thành lập chi bộ Đảng trước hết để tiện cho sinh hoạt và hoạt động của đảng viên, gắn với nhiệm vụ chính trị mà đảng viên đang hoạt động. Anh cũng không quên nhắc tới nghị quyết Đại hội VI vừa khẳng định, khuyến khích các thành phần kinh tế phát triển. Trong một tương lai không xa, các đơn vị kinh tế tư nhân sẽ phát triển mạnh, rất cần có tổ chức Đảng trong các xí nghiệp tư nhân, ở đâu có người lao động, ở đó cần sự lãnh đạo của Đảng, kể cả lĩnh vực kinh tế tư nhân. Điều này chỉ làm cho Đảng mạnh lên. Lúc đó, dù chưa hiểu sâu về lý luận nhưng những ý kiến của anh Vẻ đều bắt nguồn từ thực tiễn và đều rất xác đáng. Anh còn lập luận, nếu không thành lập tổ chức Đảng ở các đơn vị kinh tế tư nhân thì nhiều đảng viên, tổ chức, công ty, xí nghiệp thiếu đi sự lãnh đạo trực tiếp của Đảng. Đó là một hạn chế, thiệt thòi cho chính những tổ chức kinh tế đó. Về hoạt động, dù ở trong xí nghiệp tư doanh, cổ phần hay tổ chức nào đi chăng nữa thì mọi hoạt động của tổ chức Đảng vẫn theo đường lối, chính sách của Đảng. “Nếu chưa có tiền lệ, chưa có điều lệ thì bổ sung cho phù hợp và chúng tôi xin tiên phong làm thí điểm”, anh Vẻ mạnh dạn kiến nghị.

Khi được hỏi ý kiến, Giám đốc Trần Văn Sen tuy không phải là đảng viên cũng tha thiết đề nghị có chi bộ Đảng trong xí nghiệp của ông. Hai đảng viên còn lại là các ông Hà Văn Áp, Thiếu tá quân đội nghỉ hưu và ông Trần Đình Lạc là đại uý về nghỉ mất sức đều rất đồng tình.

Ít lâu sau, được sự đồng ý của trên, Tỉnh uỷ Thái Bình đã có chủ trương giao cho huyện uỷ Hưng Hà thành lập chi bộ Đảng tại xí nghiệp Hương Sen. Đây cũng là chi bộ Đảng đầu tiên ở doanh nghiệp tư nhân của tỉnh Thái Bình và hơn thế là của cả nước. Phó giám đốc Đỗ Văn Vẻ được chỉ định làm Bí thư chi bộ.

Tạo dựng một mô hình mới

Cơ chế, quy định chưa hoàn thiện. Anh Vẻ cũng là người mày mò tự soạn ra quy chế hoạt động tạm thời của chi bộ. Chi bộ xác định nhiệm vụ chính trị là lãnh đạo xí nghiệp lao động sản xuất hiệu quả, chấp hành đúng đường lối kinh tế của Đảng; cán bộ đảng viên gương mẫu, năng động sáng tạo trong công việc, tích cực tuyên truyền vận động công nhân và nhân dân chấp hành tốt chủ trương, đường lối của Đảng…Việc lãnh đạo đúng hướng đã giúp xí nghiệp ngày càng phát triển vững chắc. Chi bộ cũng làm tốt công tác kết nạp đảng viên mới, thu hút cán bộ là đảng viên ở nơi khác chuyển về tham gia xí nghiệp. Đến năm 2005, chi bộ phát triển thành đảng bộ. Hiện nay, xí nghiệp Hương Sen đã phát triển thành công ty lớn theo mô hình tập đoàn và có 60 đảng viên, gồm 4 chi bộ trực thuộc.

Khi được hỏi về những kỷ niệm đáng nhớ, Bí thư Đỗ Văn Vẻ tâm sự: “Hoạt động suốt từ năm 1989 đến nay, đơn vị tôi luôn là chi bộ, đảng bộ dẫn đầu, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ. Đáng nhớ nhất phải kể đến thời điểm đầu những năm 90 của thế kỷ trước, hệ thống các nước XHCN ở Đông Âu và Liên Xô tan rã khiến nhiều người hoang mang, dao động, nhưng chi bộ chúng tôi luôn vững vàng, không ai nao núng, không ai đòi đa nguyên hay xin ra khỏi Đảng”.

Một thời điểm đáng nhớ khác xảy ra vào khoảng năm 1993-1994, xí nghiệp đang phát triển dệt lụa in hoa thì hàng Trung Quốc tràn vào Việt Nam, hàng lậu giá “bèo” cạnh tranh khốc liệt, một bộ com lê bán có khi chỉ 50 nghìn đồng làm ngành dệt điêu đứng. Tuy vậy, dưới sự lãnh đạo của chi bộ, đảng viên không ai bỏ xí nghiệp, cùng nhau bàn cách đổi mới công nghệ, nâng cao chất lượng sản phẩm, đưa xí nghiệp vượt khó. Cũng chính từ cơn sóng gió này, nhiều ý kiến đảng viên đã đề nghị phải đa dạng hoá ngành nghề, mở hướng làm ăn mới. Chính từ đây, ý tưởng đưa xí nghiệp tiến về thành phố Thái Bình, mở thêm lĩnh vực sản xuất bia và nước giải khát dần được hình thành. Nhờ đó, từ xí nghiệp dân doanh, Hương Sen đã phát triển lên công ty, công ty cổ phần, công ty theo mô hình tập đoàn, liên tục đầu tư dự án lớn, nhiều dây chuyền công nghệ đồ uống, hiện đại hoá ngành dệt... Anh Vẻ cùng ông Sen đã sang tận Cộng hòa Liên bang Đức nghiên cứu nhập một dây chuyền thiết bị làm bia trị giá hàng trăm tỷ đồng từ năm 1992, tiền thân của nhà máy bia Đại Việt và thương hiệu bia Hương Sen ngày nay.

Trong suốt chặng đường phát triển của công ty Hương Sen, mối quan hệ giữa Đảng uỷ, Bí thư Đảng uỷ Đỗ Văn Vẻ và Tổng giám đốc Trần Văn Sen luôn khăng khít. Những chủ trương lớn, những cuộc họp quan trọng  của Đảng uỷ, Đảng bộ  đều mời Tổng giám đốc đến dự, phát biểu ý kiến. Tổng giám đốc tuy không phải là đảng viên nhưng cũng luôn chủ động nghiên cứu, quán triệt, thực hiện nghị quyết nghiêm túc để định ra đường lối phát triển.

Một trong bí quyết tạo nên sự đồng thuận là cả Bí thư và Tổng giám đốc đều chủ trương phải gắn sự phát triển của công ty với chăm lo đời sống người lao động. “Chúng tôi xác định phải làm thật tốt, ổn định việc làm, tạo thu nhập tốt, thường xuyên chăm lo đời sống cán bộ, công nhân viên; không chỉ lo tiền lương mà phải bảo đảm an toàn trong lao động, chế độ nghỉ hưỡng, ốm đau, thai sản, tham quan, du lịch, “cha già mẹ héo”, bảo hiểm y tế, bảo hiểm xã hội, nâng cao trình độ…Chính vì thế mà số lao động muốn xin vào công ty ngày một nhiều. Có những gia đình mấy thế hệ cùng làm việc, cùng là đảng viên ở công ty”, anh Đỗ Văn Vẻ tâm sự.

Hơn 25 năm làm Bí thư chi bộ, Bí thư Đảng uỷ, Đỗ Văn Vẻ đã dành nhiều tâm huyết hoàn thiện cơ chế lãnh đạo, mô hình lãnh đạo của tổ chức cơ sở Đảng ở doanh nghiệp tư nhân. Từ một chi bộ ở xí nghiệp do anh làm Bí thư, đến nay, mô hình này đã được nhân rộng ra cả nước, có hàng nghìn tổ chức Đảng trong xí nghiệp, công ty tư nhân, công ty cổ phần…Nhiều đồng chí lãnh đạo cấp cao của Đảng, Nhà nước đã về thăm, khen ngợi mô hình tổ chức Đảng ở Hương Sen. Cán bộ, đảng viên ở nhiều tỉnh, thành phố trong cả nước cũng đã về nghiên cứu, học tập, rút kinh nghiệm từ mô hình kinh tế tư nhân và mô hình tổ chức Đảng. Không dừng lại ở chủ động làm tốt công tác xây dựng Đảng trong doanh nghiệp, Đỗ Văn Vẻ còn chủ động tham mưu, đề xuất và tổ chức thực hiện tốt việc thành lập mô hình các tổ chức công đoàn, phụ nữ, thanh niên, cựu chiến binh…trong Công ty Hương Sen. Anh đã vinh dự được lựa chọn báo cáo điển hình về công tác Đảng do Ban Bí thư Trung ương Đảng tổ chức tại hội nghị đánh giá mô hình tổ chức Đảng ngoài quốc doanh vào năm 2010, được Ban Bí thư tặng Bằng khen. Tại Đại hội lần thứ XI của Đảng, anh vinh dự được bầu là đại biểu chính thức đại diện cho đảng viên  khối doanh nghiệp tư nhân dự Đại hội. Với uy tín của mình, anh còn được bầu là Đại biểu Quốc hội khoá XIII, là một gương mặt cá tính, một tiếng nói đầy trách nhiệm của đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Thái Bình ở các kỳ họp Quốc hội.

Nói về anh, Chủ tịch HĐQT, Tổng Giám đốc, Anh hùng Lao động, Nghệ nhân Trần Văn Sen nhận xét: “Ở Công ty chúng tôi, công tác xây dựng Đảng luôn gắn chặt với sản xuất- kinh doanh, mọi việc đều được bàn bạc dân chủ, công khai và thống nhất. Trong thành công chung, có sự đóng góp không nhỏ của Phó tổng giám đốc Đỗ Văn Vẻ. Đó là người có công xây dựng và lãnh đạo tổ chức đảng, tạo nên chỗ dựa vững chắc cho Công ty chúng tôi”.

Bài và ảnh: NGUYÊN MINH