Lay động lòng người

Đêm 20-6, khán giả truyền hình cả nước đã có cuộc giao lưu với những con người dung dị, làm những công việc bình thường song tâm hồn họ, trái tim họ, ý nghĩa công việc của họ thật cao quý. Việc làm của họ vốn hiện hữu giữa đời thường mà nghe như huyền thoại, tưởng như không thể có mà nhiều lắm quanh chúng ta.

Họ đã làm lay động lòng người bởi tấm gương bình dị mà cao quý của mình!

Tụ hội những tấm lòng thiện nguyện

Một chương trình hấp dẫn, cuốn hút và gây xúc động cho người xem từ phút mở đầu cho đến phút kết thúc. Đó là cảm xúc chung của mọi khán giả khi xem chương trình giao lưu và lễ trao giải “Những tấm gương bình dị mà cao quý” trên kênh VTV1 tối qua. Đúng như lời đánh giá của Thiếu tướng Lê Phúc Nguyên, Tổng biên tập Báo Quân đội nhân dân, đồng Trưởng ban tổ chức cuộc thi: “Sức cảm hóa, lay động đến từ các nhân vật bởi họ đều là những người rất tốt, đa phần đều nghèo, thậm chí có người gặp hoàn cảnh bất hạnh. Nhưng vượt lên trên hết, những việc làm của họ đã khẳng định rằng, trên đất nước của chúng ta còn rất nhiều những con người đang ngày đêm âm thầm làm việc, cống hiến, sẵn sàng hy sinh quyền lợi riêng, thậm chí cả tính mạng của mình để cuộc sống ngày càng nhân hậu hơn, tốt đẹp hơn...”.

Các tác giả nhận giải

Ngay từ lần giao lưu đầu tiên, câu chuyện của thầy giáo về hưu Lê Công Diễn ở Tân Kỳ (Nghệ An) đã ngay lập tức cuốn hút khán giả đến với những tấm lòng từ thiện, những người hy sinh quyền lợi riêng vì hạnh phúc cộng đồng. Thầy giáo Lê Công Diễn với hoàn cảnh không phải đã giàu có, lại đang nuôi các con ăn học vẫn bàn với vợ, hiến 12.000 m2 đất để làm trường học. “Trồng người quan trọng hơn trồng cây” – Đó là câu nói giản dị, chứa chan lòng nhân ái của một người thầy giáo suốt đời tâm huyết với sự nghiệp giáo dục, cũng là động cơ thôi thúc thầy Diễn hiến đất làm trường mà không hề mảy may tính toán... 

Mệnh lệnh từ trái tim

Hoàn toàn không có chủ ý trước của đạo diễn, nhưng ở lần giao lưu thứ hai trong chương trình là sự gặp gỡ của 3 người lính: Trung tá, bác sĩ, cựu chiến binh Vũ Văn Thân (81 tuổi, ở Hưng Yên); Thượng tá, bác sĩ Vũ Tiến Hoạt (Bệnh viện 4, Binh đoàn Cửu Long) và cựu chiến binh Quách Trọng Hoan. Ba người lính, ba thế hệ, ba số phận khác nhau nhưng chung một tâm nguyện cứu người. Bác sĩ Vũ Văn Thân đã 26 năm nay mở phòng khám, khám, chữa bệnh miễn phí cho hơn 10.000 người dân. Bác sĩ Vũ Tiến Hoạt, thực hiện hàng nghìn ca mổ từ thiện cho các sản phụ, giúp đỡ những người công nhân nghèo, đa phần có hoàn cảnh éo le. Còn cựu chiến binh Quách Trọng Hoan, một người lính quê ở Nho Quan (Ninh Bình) nhưng khi về hưu, lại tạm xa vợ con, sống một mình trong căn nhà nhỏ ở bắc hồ Tơ Nưng, dùng khả năng bơi lội của mình để cứu những người không may chết đuối, hay vớt xác làm phúc cho những người xấu số...

Những việc làm của ba người lính, đại diện cho ba thế hệ chiến sĩ tuy nhằm vào những việc phúc khác nhau nhưng đều được thôi thúc bởi tinh thần sẵn sàng hy sinh vì người khác, vì cộng đồng...  

Cuộc thi đã tạo ra động lực thi đua yêu nước

“Cuộc thi viết “Những tấm gương bình dị mà cao quý” do 3 cơ quan báo chí: Nhân Dân, Quân đội nhân dân, Lao Động tổ chức, qua hai giai đoạn, mỗi giai đoạn đã phát hiện, giới thiệu với bạn đọc và công chúng gần 900 tấm gương người tốt, việc tốt nhưng tôi nghĩ, ý nghĩa của nó, kết quả của nó, hiệu quả xây dựng xã hội của nó còn sâu sắc và tỏa rộng hơn thế rất nhiều” – Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết đã mở đầu phần đánh giá về cuộc thi như vậy.

Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết gặp gỡ động viên các nhân chứng trong buổi giao lưu

Tiếp đó, Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết khen ngợi 3 cơ quan báo chí đã có sáng kiến tổ chức cuộc thi này và cho rằng, hiệu quả của cuộc thi có thể nhận rõ ở 3 vấn đề:

Một là, các bài viết về những tấm gương bình dị mà cao quý đã khơi dậy và phát động một cao trào thi đua sâu rộng trong xã hội, trong lòng bạn đọc. Sự nghiệp đổi mới đất nước của chúng ta còn bộc lộ nhiều yếu kém, bất cập nhưng vượt lên trên hết, bản chất tốt đẹp của xã hội ta vẫn được minh chứng bằng chính những tấm gương của những công dân bình dị, hiện hữu và có mặt ở khắp mọi nơi, mọi lĩnh vực. Chính cuộc thi đã khẳng định rõ vấn đề này, giúp cho độc giả thấy rõ khuynh hướng phát triển tốt đẹp của đất nước, của xã hội, đem lại tinh thần lạc quan, vững tin vào tương lai cho người dân. Đó là ý nghĩa vô cùng sâu sắc của cuộc thi.

Hai là, cuộc thi đã góp thêm một ngọn lửa mới cho phong trào thi đua yêu nước. Từ năm 2008 đến nay, nước ta có nhiều sự kiện, nhiều ngày kỷ niệm trọng thể. Cuộc thi được phát động nhân dịp kỷ niệm 60 năm ngày Bác Hồ ra lời kêu gọi thi đua ái quốc (11-6-1948) và hưởng ứng Cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” đã góp phần cổ vũ, thôi thúc bạn đọc, thôi thúc nhiều tập thể, cá nhân nhận thức đúng đắn và tham gia có hiệu quả vào phong trào thi đua yêu nước.

Ba là, cuộc thi đã lôi cuốn hàng nghìn tác giả là những nhà báo chuyên nghiệp và không chuyên tham gia, thực sự đã tạo ra một khuynh hướng sáng tác báo chí rất trong sáng. Đó là những người viết luôn nghĩ đến những điều hay, bị thôi thúc bởi những điều hay, lẽ phải trong xã hội. Các cơ quan báo chí tổ chức cuộc thi, nhờ vậy mà có thêm uy tín trong lòng bạn đọc.

Từ ba vấn đề trên, Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết cho rằng: Kết thúc cuộc thi chỉ là kết thúc về hình thức. Ba cơ quan báo chí tổ chức cuộc thi cũng như các tờ báo khác, cần có chuyên mục, chuyên trang hay một hình thức nào đó để tiếp tục duy trì việc đưa những tấm gương bình dị mà cao quý xuất hiện thường xuyên trên mặt báo. Để đất nước ta luôn nở hoa, kết trái những người tốt, việc tốt.

Cuộc thi không dừng lại

Chương trình giao lưu và lễ trao giải cuộc thi viết “Những tấm gương bình dị mà cao quý” năm nay được tổ chức vào đúng dịp kỷ niệm 85 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam. Vì vậy, chương trình cũng để lại những dấu ấn sâu sắc về những người làm báo.

Đó là dấu ấn về chị Mai Anh, nhân vật trong tác phẩm “Viết tiếp chuyện cổ tích giữa đời thường” (tác giả Tiến Phú, đăng Báo Quân đội nhân dân, đạt giải nhì cuộc thi; được Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết quan tâm, viết thư khen và động viên gia đình chị Mai Anh). Chị Mai Anh đã trở thành một đề tài của báo chí trong và ngoài nước, về tấm lòng thiện nghĩa khi chị nhận cháu Thiện Nhân về nuôi. Điều đặc biệt, chị Mai Anh cũng là một nhà báo.

Các nhà báo lão thành tham gia chấm giải cũng có những kỷ niệm rất đẹp về cuộc thi. Nhà báo lão thành Đỗ Phượng, nguyên Tổng giám đốc TTXVN, thành viên Hội đồng chung khảo năm nay nhận xét: “Mấy chục bài của cuộc thi này chấm rất khó. Tôi và nhà báo Phan Quang đôi khi phải dừng lại lau nước mắt vì sức cảm hóa của các nhân vật. Cuối cùng, chúng tôi thống nhất ba tiêu chí: Thứ nhất là sức thuyết phục của nhân vật. Thứ hai là kỹ năng thể hiện. Thứ ba là sự gian khổ của người viết khi tìm tòi, phát hiện nhân vật. Tôi biết, để lột tả được vẻ đẹp bình dị của các nhân vật, các tác giả đã lao động, đã làm việc rất khó khăn”.

Nhà báo Đỗ Phượng cũng băn khoăn: Tại sao rất nhiều tấm gương tình nguyện sống rất đẹp, rất có ích, bình dị đời thường lại được ít người biết tới trong khi những tin tức xấu về tệ nạn, tội phạm trong thanh niên lại lan truyền mạnh hơn? Đành rằng, tin tức về tiêu cực, về cái xấu, cái ác lây lan rất nhanh, song ông cũng cho rằng nó không phản ánh đúng diện mạo xã hội và con người Việt Nam. Vì vậy, theo ông, công việc của các nhà báo, các cơ quan báo chí là làm sao phát hiện những điều tốt đẹp, bình dị còn ít được công chúng biết đến để quảng bá, phổ biến, làm cho cái tốt, tấm gương tốt lan tỏa mạnh mẽ hơn nữa. Về vấn đề này, Thiếu tướng Lê Phúc Nguyên, Tổng biên tập Báo Quân đội nhân dân, cho biết: Hiện nay, Nhà xuất bản Quân đội nhân dân đã tập hợp bản thảo bài viết của 50 tác giả vào chung kết để biên tập, phục vụ in sách sớm ra mắt bạn đọc. Và từ nay, dù không tổ chức cuộc thi nhưng trên Báo Quân đội nhân dân vẫn sẽ duy trì chuyên mục “Những tấm gương bình dị mà cao quý”.

Hồng Hải