Đạo đức học sinh đang là vấn đề được dư luận xã hội hết sức quan tâm, là sự bức xúc của nhiều phụ huynh, của các thầy cô giáo và cả chính bản thân học sinh. Hình ảnh người học trò ngoan ngoãn, lễ phép với thầy cô giáo, ông bà, cha, mẹ, thương yêu bạn bè ở một số trường lớp đang bị phai nhạt. Vì thế việc đổi mới công tác giáo dục đạo đức cho học sinh lúc này là cấp bách. Trong cuộc vận động "Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh" mà ngành giáo dục đang hưởng ứng cũng cần có vị trí ưu tiên cho việc đổi mới công tác giáo dục đạo đức cho học sinh.
Chủ tịch Hồ Chí Minh từng căn dặn"Trẻ em như búp trên cành" và Người thường xuyên nhắc nhở mọi người phải hết sức chú trọng giáo dục trẻ từ nhỏ. Môi trường giáo dục tốt thì trẻ có hành vi tốt, môi trường giáo dục xấu thì trẻ bị ảnh hưởng và tất nhiên có hành vi xấu. Người còn khẳng định: "Hiền dữ phải đâu là tính sẵn. Phần nhiều do giáo dục mà nên".
Môi trường giáo dục trong trường học là một nhân tố quan trọng góp phần tạo nên nhân phẩm, đạo đức của trẻ. Các bậc phụ huynh luôn lo lắng cho môi trường học tập của con em của mình nên mới nảy sinh ra hiện tượng "chọn trường, chọn lớp", dẫn đến "trái tuyến", mặc dù trường xa nhà hàng chục ki-lô-mét vẫn cứ muốn cho con em mình đến nơi có môi trường giáo dục tốt.
Theo tôi, để tăng cường công tác giáo dục đạo đức cho học sinh theo tư tưởng Hồ Chí Minh, trước hết cần phải coi trọng môn học giáo dục đạo đức trong trường học, cải tiến phương pháp giảng dạy môn này, các khâu kiểm tra, dự giờ, giáo án ... của môn đạo đức phải được chú trọng như môn chính khoá.
Học sinh ngày nay tiếp cận lượng thông tin nhanh hơn, nhiều hơn thế hệ học sinh ngày trước rất nhiều, cho nên phải có biện pháp giáo dục phù hợp với tâm lý, lứa tuổi của thanh thiếu niên ngày nay . Nên chăng trong chương trình đào tạo sư phạm, cần tăng cường thời gian để cho sinh viên nắm chắc những kỹ năng cơ bản trong phương pháp làm chủ nhiệm, những chuyên đề về quan hệ giữa giáo viên chủ nhiệm với phụ huynh, những chuyên đề về xử lý linh hoạt tình huống sư phạm... tất cả những vấn đề trên có thể in thành sách làm cẩm nang cho sinh viên sư phạm khi bước vào đời, nếu không sinh viên mới ra trường hiện nay còn rất non, rất bỡ ngỡ về nghiệp vụ giáo dục. Cũng cần có tiêu chuẩn khắt khe hơn cho việc tuyển chọn sinh viên sư phạm (về mọi mặt), những sinh viên sư phạm vi phạm hằng năm về đạo đức có thể cho chuyển đổi sang môi trường khác.
Một nền giáo dục được đánh giá là toàn diện chỉ khi nó cung cấp được cho xã hội những con người “vừa hồng vừa chuyên” - vừa có kiến thức chuyên môn vững vàng, vừa có tư cách đạo đức tốt. Để có được điều đó, vai trò của người thầy là hết sức quan trọng và mang tính quyết định. Ngày xưa, dưới chế độ phong kiến, việc giáo dục đạo đức cho học sinh luôn đặt lên hàng đầu và vị thế của người thầy được xếp thứ hai (quân, sư, phụ) trước cả cha mẹ. Điều đó không chỉ nói lên sự tôn vinh giá trị của người thầy trong xã hội, mà còn đề cập đến trách nhiệm nặng nề của họ đối với đất nước. Do vậy, hình ảnh, lối sống và hành động của người thầy luôn phải là những chuẩn mực đạo đức để học sinh noi theo.
Chính vì vậy, việc tuyển chọn, xây dựng đội ngũ giáo viên có chuyên môn giỏi, phẩm chất đạo đức tốt cần được các ngành, các cấp có thẩm quyền quan tâm đúng mức, kiên quyết đưa ra khỏi ngành những người không đủ tư cách đạo đức vì sự tiến bộ và phát triển của nền giáo dục nước nhà.
NGUYỄN THỊ MINH CHIẾN
(Khoa Hóa học, trường Đại học Sư phạm Hà Nội)