QĐND - Cuộc thi “Những tấm gương bình dị mà cao quý” lần thứ 4 do Báo Quân đội nhân dân phối hợp với Vụ Báo chí Xuất bản, Ban Tuyên giáo Trung ương và Nhà xuất bản Quân đội nhân dân khép lại đúng vào dịp cả nước đang hướng tới Kỷ niệm 65 năm Ngày Bác Hồ ra lời kêu gọi Thi đua ái quốc (11-6-1948/11-6-2013).

Giải thưởng của cuộc thi còn đang được Hội đồng chung khảo gồm những nhà báo lão thành, có uy tín tuyển chọn. Và đương nhiên, tác phẩm đạt giải chỉ chiếm một tỷ lệ rất nhỏ so với hàng trăm tác phẩm viết về hàng trăm “người tốt, việc tốt” gửi về dự thi và đã được đăng tải trên các ấn phẩm của Báo Quân đội nhân dân trong suốt năm qua.

Đó là những người cụ thể, những việc làm cụ thể trong học tập và làm theo tấm gương đạo đức của Bác, được các tác giả thể hiện một cách chân thực và cảm động, làm ấm lòng người, ấm lòng xã hội…

Đó là người phụ nữ đất cảng Trần Thị Thanh Hương trong tác phẩm "Người dìu dắt 166 mảnh đời" của Huyền Trang. Vốn là một nữ sinh duyên dáng của Trường THPT Thái Phiên, Hải Phòng, Hương lên đường nhập ngũ ở tuổi 16. Ngay từ năm 1972, trên đường hành quân ra Bắc, chị đã nhận hai đứa con của đồng đội hy sinh về nuôi. Chiến tranh kết thúc, chị định bụng gặp người yêu bàn bạc để chăm sóc chúng. Nhưng dự định chưa nói thành lời, thì người yêu đã bỏ chị đi lấy vợ!… Và cũng từ ấy, niềm vui của chị là đón những đứa con tật nguyền của đồng đội về nuôi. Đến nay, người lớn nhất cũng đã 45 tuổi, đứa nhỏ nhất 5 tuổi. Nhiều cháu được chị nuôi dưỡng đã vào đại học, có việc làm, trưởng thành. Chị bảo: “Ai từng trải qua chiến tranh, biết được ranh giới mong manh của sự sống với cái chết, biết đồng đội sẵn sàng hy sinh vì đồng đội, thì sẽ hiểu tại sao chị làm như vậy”.

Tôi nhớ một “người phụ nữ bình dị” khác ở ấp Bào, xã Hiệp Thạnh, huyện Duyên Hải, tỉnh Trà Vinh, trong tác phẩm “Một đời nhẫn nhục hy sinh” của Hồng Hải, Văn Xây, gửi về dự thi từ năm trước là bà Nguyễn Thị Ba, sinh năm 1926, cũng có đức hy sinh thật cao cả. Một lần, tổ chức bí mật cho bà đi thăm chồng là Anh hùng LLVT nhân dân Hồ Đức Thắng, Thuyền trưởng Đoàn tàu không số. Khi về bà có mang. Để giữ bí mật cho chồng và Đoàn tàu không số, bà đã chấp nhận bị án oan khi mang tiếng chửa hoang. Bà bị khai trừ ra khỏi Đảng, miễn hết các chức vụ, không cho tiếp tục hoạt động. Lặng lẽ nuôi 8 người con khôn lớn cho chồng yên tâm công tác xa, chấp nhận không được hưởng chế độ gì của người tham gia kháng chiến, sau ngày 30-4-1975, chồng bà trở về minh oan. Năm 2010, tổ chức Đảng ở Trà Vinh muốn khôi phục đảng tịch cho bà nhưng hồ sơ lưu không còn, nhân chứng đương thời đều đã mất, bà chủ động đề nghị thôi để không gây khó khăn cho Đảng!

Và còn có rất nhiều, rất nhiều những tấm gương bình dị khác mà sự hy sinh của họ là quên mình vì cộng đồng, luôn đặt quyền lợi của tập thể lên trên hết. Đó là anh kỹ sư Lê Ngọc Tâm, Phó giám đốc phụ trách thi công dự án Biển Đông 1 thuộc Công ty Cổ phần Dịch vụ Cơ khí hàng hải PTSC, Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam-người được mệnh danh là “Thủ lĩnh thi công giàn khoan” (trong tác phẩm cùng tên của Phan Tùng Sơn). Gần 3 năm thi công giàn khoan trên biển, chuyện ngày quên ăn, đêm quên ngủ đối với anh và tập thể là chuyện bình thường. Giàn khoan mà anh là chỉ huy trưởng thi công công trình với hơn 3000 chuyên gia, kỹ sư, công nhân, là giàn khoan hiện đại nhất từ trước đến nay ở Việt Nam.

Đại tá Trần Quang Hùng (đứng giữa), nhân vật trong tác phẩm "Giám đốc già làng" trao đổi kinh nghiệm chăm bón, thu hoạch mủ cao su với bà con đồng bào dân tộc thiểu số. Ảnh: Lê Quang Hồi

Đại tá Trần Quang Hùng, Giám đốc Công ty 74, Binh đoàn 15, trong tác phẩm “Giám đốc già làng” của Lê Quang Hồi. Từ ngày nhập ngũ đến nay gần 39 năm Đại tá Trần Quang Hùng luôn bám trụ với Tây Nguyên và bà con đồng bào DTTS. Trên cơ sở tạo “vành đai xanh” cho vùng biên giới, ông đã chỉ đạo công ty tổ chức triển khai, khai thác tối đa tiềm năng đất được giao để phát triển sản xuất, đến nay Công ty 74 đã hình thành 6 cụm dân cư trên vùng biên giới, gắn kết với 39 thôn làng của 3 huyện: Đức Cơ, Chư Prông và Ia Grai (Gia Lai). Công ty của ông đã đầu tư hàng trăm tỷ đồng để làm đường giao thông, kéo điện, xây dựng cơ sở hạ tầng, góp phần thực hiện phong trào Quân đội tham gia xây dựng nông thôn mới, tiếp sức cho người dân vùng biên giới phát triển. Trồng, khai thác hơn 7.750ha cao su, hơn 72.000ha cà phê (trong đó trồng mới 1.084ha); thu hút hơn 3.680 lao động, trong đó có hơn 1.640 công nhân, lao động là người địa phương, thu nhập trung bình từ 7 đến 9 triệu đồng/người/tháng, tăng 9 lần so với năm 2001… Đặc biệt, ông còn khởi xướng phong trào “gắn kết hộ” giữa hộ đồng bào DTTS tại chỗ với hộ công nhân người Kinh để giúp nhau hiểu biết thêm về văn hóa dân tộc, phong tục tập quán lao động sản xuất xóa đói giảm nghèo, giúp nhau cách làm, cách ăn, ở tăng cường đoàn kết và đã trở thành một mô hình mới rất hiệu quả, lan tỏa rất mạnh không chỉ trong Binh đoàn 15 mà còn ở các doanh nghiệp bên ngoài. Đến nay, Công ty 74 đã có 1.012 cặp hộ gắn kết và con số này ở binh đoàn đã lên đến 4.602 cặp hộ gắn kết…

Những sáng kiến mà giám đốc Hùng đưa ra và tổ chức thực hiện có hiệu quả trong thời gian qua đã góp phần củng cố và nâng cao sức mạnh đại đoàn kết dân tộc, hiệu quả không chỉ trên lĩnh vực kinh tế-xã hội, quốc phòng-an ninh mà còn có ý nghĩa chính trị hết sức quan trọng. Sức mạnh đại đoàn kết dân tộc đã làm thất bại những âm mưu chia rẽ, kích động chống phá của các thế lực thù địch, đưa Tây Nguyên phát triển bền vững. Công ty 74 vinh dự được Đảng, Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng Lao động, còn Đại tá Trần Quang Hùng-Giám đốc Công ty 74, đứa con của bản làng, người làm nên “thương hiệu 74” trên vùng biên giới Tây Nguyên cũng là nhân vật số một được Binh đoàn 15 chọn để giao lưu trực tiếp chương trình “Như cây một gốc, như con một nhà”, nói về hiệu quả giúp bà con DTTS “làm giàu”, xây dựng “mặt trận lòng dân” vững chắc và Quân đội chung sức xây dựng nông thôn mới.

Tác giả Hương Ngọc Vân, trong tác phẩm “Tùng trũi nêu gương” giới thiệu một sĩ quan quân đội: Thiếu tá, Tiểu đoàn trưởng Cao Quang Tùng thuộc Trung đoàn công binh 299 (Quân đoàn 1), người bộ đội công binh, làm nhiệm vụ chiến đấu trong thời bình, đặc biệt anh dũng khi chỉ huy bộ đội rà phá bom mìn, vật nổ sót lại sau chiến tranh. Khi đơn vị gặp phải quả bom có trọng lượng 1000 bảng Anh, bộ đội dao động, Tùng bình tĩnh rút quân ra ngoài giảng cho anh em hiểu nguyên lý nổ của bom, rồi đi đầu trong việc vô hiệu hóa quả bom nguy hiểm đó. Khi đơn vị thi công công trình quân sự ngầm trong lòng núi, gặp đoạn địa chất không ổn định, dễ sập, Tùng đã đứng bên cạnh hướng dẫn các biện pháp bảo đảm an toàn để bộ đội yên tâm làm nhiệm vụ. Khi làm nhiệm vụ bảo đảm cho đợt diễn tập bắn đạn thật cấp Bộ, nửa đêm có gió bão, Tùng đã trực tiếp chỉ huy bộ đội khắc phục hậu quả, bảo đảm thao trường để đợt diễn tập diễn ra đúng kế hoạch. Tùng còn có rất nhiều sáng kiến trong huấn luyện, chẳng hạn anh biết lợi dụng những hôm bão lũ, nước sông dâng cao, đưa bộ đội ra huấn luyện chống tràn đê, bảo đảm tính thực sự, thực tế cho huấn luyện. 5 năm liên tục, Tùng được tặng danh hiệu Chiến sĩ thi đua. Nét đẹp ở anh là thầm lặng cống hiến, luôn nêu gương đi đầu, làm trước những việc yếu, khâu khó trong nhiệm vụ của đơn vị…

Trên đây chỉ là một số tấm gương trong rất nhiều những tấm gương khác gửi về cuộc thi. Để giới thiệu được “Những tấm gương bình dị mà cao quý” tới bạn đọc là đội ngũ những người viết đã lăn lộn trong thực tiễn sinh động của công cuộc đổi mới đất nước; đến “hang cùng, ngõ hẻm” của cuộc sống “đãi cát tìm vàng” sáng tạo nên những tác phẩm báo chí gửi về dự thi. Đúng như Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết đã nói trong Lễ tổng kết Cuộc thi lần thứ 2: “Người tốt thực sự thường không muốn nói về mình, về những việc tốt mà mình đang làm. Vì thế khi khai thác thông tin, viết về việc tốt họ làm được không phải dễ”.

HUY THIÊM